Chất lượng nhạc và phí bản quyền?

Dự kiến, số tiền bản quyền trong năm 2017 sẽ còn cao hơn rất nhiều, lý do biên độ đối tượng phải trả phí đã mở rộng đến các… trung tâm chăm sóc sức khỏe. Nghĩa là các tụ điểm tập thể hình hoặc các spa thẩm mỹ cũng lọt vào tầm ngắm của VCPMC.

Thu được nhiều phí bản quyền là tốt, nhưng ngoài kỹ năng đòi nợ nhiệt tình thì VCPMC vẫn chưa chứng tỏ được bản lĩnh trong việc xác lập bản quyền cho từng tác giả cũng như từng tác phẩm. Ví dụ, trước những tiếng bấc tiếng chì về vi phạm bản quyền ca từ giữa nhà thơ và nhạc sĩ thì VCPMC gần như… im lặng. Nghiêm trọng hơn, trước những cáo buộc các nhạc sĩ Việt ăn cắp tác phẩm nước ngoài thì VCPMC càng ngơ ngác hơn. Muốn bảo vệ bản quyền thì trước tiên cần xác lập bản quyền. Một khi bản quyền mơ hồ thì chuyện thu tiền nhiều hay ít cũng không giúp ích được gì cho đời sống âm nhạc!

Một điều đáng lưu ý là việc thu phí bản quyền trong lĩnh vực băng đĩa và sách nhạc đã giảm sút nghiêm trọng. Điều đó chứng tỏ thị trường âm nhạc đang dịch chuyển mạnh mẽ sang các website âm nhạc và các ứng dụng nhạc trực tuyến. Do đó, vai trò của VCPMC càng gặp nhiều thử thách. Công chúng sành điệu nhạy bén gấp bội những nhà quản lý văn hóa, họ nhanh chóng phát hiện những sản phẩm nhái, từ sao chép giai điệu đến sao chép ý tưởng video –clip. Nếu VCPMC không tự nâng trình độ mình lên, thì chuyện truy thu bản quyền những tác phẩm không rõ nguồn gốc bản quyền sẽ trở thành trò cười cho thiên hạ! Đơn cử như trường hợp Sơn Tùng MPT hết lần này đến lần khác bị nghi ngờ đạo nhạc nhưng vẫn chiếm lĩnh các bảng xếp hạng và các chương trình giải trí.

Từ khi có VCPMC, mỗi tháng giới nhạc sĩ được một khoản tiền bản quyền thì kể ra cũng đáng vui mừng. Thế nhưng, vẫn không ít nhạc sĩ hoài nghi về tính chuyên nghiệp và tính minh bạch của VCPMC. Chẳng hạn, nhạc sĩ Phú Quang tuyên bố không hợp tác với VCPMC vì cho rằng tổ chức này có nhiều bất cập. Một đêm diễn, nhạc sĩ Phú Quang trả bản quyền cho các tác giả ca từ tiền triệu thì VCPMC chỉ trả cho nhà thơ có vài trăm. Như vậy, chi phí vận hành của VCPMC cồng kềnh và phức tạp quá chăng?

Hiện nay, nhạc sĩ giữ kỷ lục về bản quyền nhận được hàng năm vẫn là Trịnh Công Sơn. Các nhạc sĩ trẻ - hy vọng của nền âm nhạc Việt Nam thì dường như vẫn chưa có dấu hiệu trưởng thành. Những ca khúc được xem là “hit” luôn có tuổi thọ rất ngắn, thu được bản quyền vài ba tháng thì cũng mất tăm mất dạng luôn. Đó là một nỗi lo. Bởi lẽ, khi ca khúc chỉ như món hàng thời thượng thì sự có mặt của VCPMC sẽ không bền vững!