Báo chí đa phương tiện thời làm chủ kĩ thuật

Nhà báo đa phương tiện phải làm chủ được công nghệ. Ảnh Interenet.

Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh gọn nhẹ, bạn có thể lướt web đọc tin tức toàn cầu, xem những phóng sự truyền hình mới nhất, cập nhật những thông tin kinh tế, chính trị hàng ngày, hay thưởng thức những bản nhạc du dương trên các bảng xếp hạng trực tuyến… Đó chính là tiện tích của báo chí đa phương tiện (multimedia) ngày nay. Sự bùng nổ của Internet đã tác động mạnh mẽ đến đời sống xã hội của con người và tác động sâu sắc đến sự phát triển của báo chí đa phương tiện. Nó đòi hỏi báo chí phải phát huy hết ý nghĩa của chữ “đa” nếu không sẽ sớm trở nên lạc hậu và mất dần vị trí tiên phong.

Trước tiên phải hiểu được báo chí đa phương tiện là gì? Theo PGS.TS Hà Huy Phượng, Phó Trưởng khoa Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, không hề có khái niệm báo chí đa phương tiện. Chính xác đó là báo chí ứng dụng tính năng đa phương tiện. Chữ “đa” trong đa phương tiện bao gồm: hội tụ tích hợp nhiều loại hình báo chí (trước đây riêng rẽ, giờ hội tụ làm một); sử dụng đa mã ngôn ngữ (bao gồm cả hình ảnh, âm thanh); tận dụng tối đa kỹ thuật công nghệ cao trong làm báo); hình thành mô hình nhà báo đa năng; khả năng tương tác đa chiều. Nếu làm được tất cả những điều này, đó mới chính là báo chí đa phương tiện.

Có thể khẳng định rằng những tiến bộ vượt bậc về công nghệ của thời đại làm cho hoạt động báo chí và truyền thông có thêm nhiều lợi thế. Những người làm báo chí, làm truyền thông có thuận lợi không nhỏ trong việc đáp ứng những nhu cầu phức tạp và đa dạng của công chúng. Bởi vậy, hoạt động báo chí, truyền thông ngày nay không chỉ đơn thuần là cung cấp thông tin, các loại hình giải trí mà đòi hỏi sự trực quan và tương tác cao. Nhờ công nghệ họ có thể có được những sản phẩm sáng tạo thỏa mãn xã hội ở những khu vực khác nhau nhất một cách nhanh chóng, kịp thời và thuận tiện nhất.

Hiện nay, cáo chí đa phương tiện được sử dụng tại hầu khắp các tòa soạn báo tại nước ta. Việc đài truyền hình có báo in, báo điện tử; đài phát thanh có báo in, báo hình; báo in có thêm phiên bản điện tử… cùng với sự tương tác chặt chẽ giữa các cơ quan báo chí đã khiến cho diện mạo các nhà báo hiện đại làm việc ở đó thay đổi căn bản. Không sai khi PGS.TS Hà Huy Phương khẳng định rằng trong 1 tác phẩm báo chí đa phương tiện, công nghệ chiếm tới 2 phần, 1 phần còn lại phụ thuộc vào sự sáng tạo của người làm báo. Như thế để thấy được thời nay nhà báo phải có khả năng làm chủ công nghệ ứng dụng.

“Nếu như trước đây, nhà báo chỉ cần biết chụp ảnh, hoặc chỉ chuyên về viết tin, bài cho báo in, quay phim cho truyền hình hoặc chỉ chuyên biên tập cho phát thanh thì hiện nay, mô hình chuyên biệt hoá như vậy không còn thích ứng nữa. Nhà báo có thể tham gia vào việc thực hiện các tác phẩm thuộc các loại hình báo chí khác nhau: vừa chụp ảnh, vừa viết bài, làm tin nhanh, phóng sự ảnh…Nếu một nhà báo không biết thao tác trên các thiết bị thông minh, không biết tận dụng các ứng dụng công nghệ để viết, chuyển tải thông tin một cách nhanh nhất thì nhà báo đó khó có thể làm nên được một tác phẩm báo chí đa phương tiện. Làm chủ công nghệ đồng nghĩa với việc nhà báo làm chủ được báo chí đa phương tiện”, PGS.TS Hà Huy Phượng khẳng định.

Tuy nhiên, trước sự phát triển mạnh như vũ bão của mạng xã hội, có ý kiến cho rằng báo chí đa phương tiện đã có phần tụt hậu, nhiều tòa soạn đang loay hoay để giữ độc giả, chạy theo thị hiếu độc giả mà mất đi bản sắc của chính mình. Trước thực tế này, PGS.TS Hà Huy Phượng khẳng định rằng, chúng ta vẫn đang trong thời đại của báo chí đa phương tiện, mạng xã hội chỉ là một phần của thời đại đa phương tiện mà thôi.

Thật vậy, dù xã hội có phát triển mạnh mẽ cỡ nào, công nghệ có đi xa bao nhiêu thì nhu cầu thông tin, đặc biệt là thông tin đại chúng chính thống của con người vẫn không bao giờ giảm sút. Mạng xã hội chỉ “lên ngôi” khi báo chí không còn phát huy được thế mạnh thông tin đại chúng đại diện cho phát ngôn của tập thể. Còn mạng xã hội có lượt truy cập lớn, công chúng tìm đến nhiều, đây chính là một phương tiện để báo chí đa phương tiện quảng bá hình ảnh, quảng bá thông tin đến đông đảo độc giả hơn nữa. “Sao phải sợ mạng xã hội? Hãy coi đây là bàn đạp để đẩy báo chí đa phương tiện lan tỏa rộng rãi, theo đương kết nối của mạng xã hội để tới được với đông đảo độc giả nhất, ngay cả với những người mà trước đây chưa bao giờ là đối tượng báo chí nhắm đến”, PGS.TS Hà Huy Phượng nhấn mạnh.