Ai Cập: Khép lại "MÙA XUÂN ARẬP"

Tổng thống dân cử đầu tiên của Ai Cập Mohamed Mursi

Nếu ông Mursi thành công, tổ chức Anh Em Hồi giáo chắc chắn sẽ có động lực để tiến lên thực hiện mục tiêu lâu nay của họ là biến Ai Cập thành một quốc gia Hồi giáo. Nếu không, quân đội - lực lượng đã buộc phải từ bỏ quyền lực mà họ được tiếp quản sau khi cựu Tổng thống Hosni Mubarak bị lật đổ - sẽ tiếp tục duy trì sự kiểm soát chặt chẽ đối với Ai Cập trong nhiều năm, thậm chí là hàng thập kỷ tới.

Đối với 82 triệu người dân Ai Cập, viễn cảnh xảy ra cuộc chiến dai dẳng giữa phe quân sự và phong trào chính trị lớn nhất ở Ai Cập là Anh em Hồi giáo, sẽ chỉ khiến những bất ổn về chính trị. Bày tỏ mong muốn có được sự ổn định ở Ai Cập, Mohamed ElBaradei - nhân vật từng nhận giải Nobel Hòa bình và cũng là người chủ trương ủng hộ dân chủ ở Ai Cập - nói rằng đã đến lúc phải giải quyết các vấn đề hóc búa của Ai Cập như soạn thảo hiến pháp mới, quy định các quyền của tổng thống và làm luật. Ông nói: "Giờ là lúc phải xây dựng đất nước để có thể đạt được các mục tiêu của cuộc cách mạng".

Trong lễ nhậm chức tổng thống của ông Mursi, cả hai bên (ông Mursi và giới quân sự) đã thể hiện sự đoàn kết. Ông Mursi - kỹ sư được đào tạo ở Mỹ - đã tuyên thệ tại Tòa án Hiến pháp Tối cao của Ai Cập và đã có bài phát biểu vài giờ sau đó tại Trường Đại học Cairô, trong khi các tướng lĩnh hoan nghênh một cách lịch sự. Ông Mursi đã nhắc lại lời tuyên thệ của ông tại giảng đường lớn của Đại học Cairô và hết lời ca ngợi Hội đồng Quân sự Ai Cập - lực lượng đã hứa chuyển giao quyền lực cho chính quyền dân sự trước ngày 1-7, song đã cố tìm cách thông qua một loạt sắc lệnh hồi tháng 6 mà theo đó tước đi một số quyền của tổng thống trước khi chuyển giao quyền lực. Các sắc lệnh này đã trao cho quân đội quyền lập pháp sau khi quốc hội bị giải tán theo yêu cầu của tòa án, cũng như quyền kiểm soát quá trình soạn thảo hiến pháp của nước này. Các sắc lệnh còn giúp phe quân sự duy trì ảnh hưởng trong các vấn đề đối nội và đối ngoại then chốt.

Tham dự lễ nhậm chức, Thống chế Lục quân Hussein Tantawi và Tướng Sami Anan đã tỏ ra không mấy quan tâm đến bài phát biểu của ông Mursi, dù đôi lúc họ vẫn vỗ tay hoan hô. Tuy nhiên, buổi lễ nhậm chức cho thấy quân đội - một trong số rất ít thể chế trụ vững sau cuộc khủng hoảng - hiện đã chấp nhận thực tế rằng cựu thù của họ (tổ chức Anh em Hồi giáo) được dân chúng ủy quyền để giúp quyết định tương lai của Ai Cập.

Trong khi đó, tổ chức Anh em Hồi giáo luôn tỏ ra nghi ngờ về tính hợp pháp của các sắc lệnh mà phe quân đội đã ban hành, đồng thời kêu gọi khôi phục cơ quan lập pháp mà trong đó, quân đội chỉ kiểm soát gần 1/2 số ghế. Một số thủ lĩnh của phong trào này muốn ông Mursi tuyên thệ trước các thành viên của cơ quan lập pháp đã bị giải thể, song ý tưởng này đã bị bác bỏ do có những lo ngại rằng động thái đó có thể sẽ dẫn đến một cuộc đàn áp của quân đội.

Trong bài phát biểu ngắn gọn trước các thẩm phán, ông Mursi nói: "Chúng tôi mong muốn một ngày mai tốt đẹp hơn, một Ai Cập mới. Ngày hôm nay, nhân dân Ai Cập đã đặt nền tảng cho một cuộc sống mới - một cuộc sống hoàn toàn tự do, dân chủ thật sự và ổn định". Hy vọng mong muốn của ông sẽ thành hiện thực.

Thu Thảo