5 giải pháp chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

Công chức hải quan tham gia hội thảo về phân biệt hàng thật, giả diễn ra ngày 19/7/2024, tại TPHCM. Ảnh: Thu Dịu.

Từng bước được kiểm soát

Theo Tổng cục Hải quan, so với cùng kỳ năm 2023, công tác kiểm soát chống buôn lậu hàng giả, hàng xâm phạm quyên sở hữu trí tuệ từ đầu năm 2024 đến nay từng bước được kiểm soát, song tại một số địa phương chưa phản ánh đúng tình hình thực tế.

Các nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng trên như: một số đơn vị hải quan địa phương chưa thực sự quan tâm dẫn đến chỉ đạo về chống buôn lậu hàng giả và xâm phạm quyền SHTT. Đây là một trong những nguyên nhân khiến kết quả chống buôn lậu hàng giả và xâm phạm quyền SHTT trong những tháng đầu năm 2024 chưa đúng tình hình thực tiễn và còn nhiều hạn chế.

Kỹ năng cũng như phương tiện kỹ thuật để hỗ trợ nhận diện hàng giả, hàng hoá giả mạo nhãn hiệu, xuất xứ... đang là thách thức không nhỏ đối với công chức hải quan thực thi nhiệm vụ. Hệ thống pháp luật điều chỉnh trong lĩnh vực chống hàng giả và xâm phạm SHTT cũng chưa đồng bộ, còn nhiều vướng mắc bắt cập.

Việc phối hợp trong chống buôn lậu hàng giả và xâm phạm quyền SHTT chưa hiệu quả và thực chất.

Công tác báo cáo theo quy định đối với các vụ việc liên quan đến hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại một số đơn vị hải quan địa phương vẫn chưa chính xác, đầy đủ, phần nào làm ảnh hưởng đến công tác đánh giá, dự báo.

Tăng cường thu thập thông tin, nắm chắc tình hình

Để thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu hàng giả và hàng xâm phạm quyền SHTT trong những tháng cuối năm 2024, Tổng cục Hải quan yêu cầu Cục Điều tra chống buôn lậu và các cục hải quan địa phương tập trung thực hiện tốt 5 giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, rà soát, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện các nội dung về kiểm soát chống buôn lậu hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT trong nửa đầu năm 2024. Đồng thời bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn tại địa bàn, trong đó tập trung vào lĩnh vực, địa bàn, loại hình xuất khâu, nhập khẩu trọng điểm như: kinh doanh, gia công, sản xuất xuất khẩu, quá cảnh, vận chuyển độc lâp... để có biện pháp phòng ngừa, phát hiện xử lý kịp thời, hiệu quả.

Thứ hai, tăng cường thu thập thông tin, nắm chắc tình hình địa bàn; áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan để kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu; hành lý, phương tiện xuất nhập cảnh theo các tuyến, địa bản, mặt hàng, đối tượng trọng điểm. Tập trung vào các mặt hàng trọng điểm như: quần áo, giày dép túi xách... giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng; máy móc, thiết bị tạo tài sản cố định, linh kiện điện tử, đồ gia dụng; phụ tùng ô tô, xe máy, gỗ và các sản phẩm gỗ... để gia công, sản xuất xuất khâu có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, gian lận xuất xứ nhằm mục đích buôn lậu, trốn thuế.

Thứ ba, phát huy tốt vai trò, trách nhiệm người đứng đầu trong việc kiểm tra, chỉ đạo công tác chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền SHTT tại các địa bàn trọng điểm như: Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình, Tây Ninh, Bình Phước, An Giang, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TPHCM...

Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị kiểm soát tốt tình hình, không để xảy ra các vụ việc nổi cộm, hình thành đường dây, ổ nhóm phức tạp, gây bức xúc để dư luận quan tâm.

Thứ tư, các cục hải quan địa phương chỉ đạo các chi cục, đội Kiểm soát hải quan phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu trong công tác tiếp nhận thông tin, trao đổi nghiệp vụ và xử lý đối với các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến hàng giả và xâm phạm quyền SHTT. Đồng thời chủ trì kiểm tra, xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật thuộc lĩnh vực trên đảm bảo chặt chẽ, đúng trình tự thủ tục của pháp luật, không để kéo đài hoặc đùn đây, né tránh.

Thứ năm, chấn chỉnh việc báo cáo để đảm bảo số liệu thống kê chính xác, kịp thời theo quy định; cập nhật những phương thức, thủ đoạn mới về buôn lậu hàng giả, hàng xâm phạm về sở hữu trí tuệ để phục vụ công tác dự báo, chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan.