“Xanh hoá” chính sách tài chính

Tuy nhiên, thực tế lại chỉ ra rằng, thời gian qua, tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam dựa khá nhiều vào việc khai thác, xuất khẩu tài nguyên thô. Môi trường tiếp tục bị xuống cấp trong khi các thảm hoạ do thiên tai và những diễn biến về thay đổi khí hậu toàn cầu đang tăng nhanh, gây nhiều thiệt hại về người và của cho chính sự phát triển bền vững của đất nước.

Trong bối cảnh đó, xu hướng điều chỉnh chính sách tài chính hướng đến mô hình tăng trưởng xanh đang được chú trọng. Những minh chứng như: Quyết định số 2183/QĐ-BTC ngày 20/10/2015 về kế hoạch hành động của ngành Tài chính thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đến năm 2020. Cụ thể hơn, hiện hệ thống chính sách về thuế, phí cũng được điều chỉnh liên tục để hạn chế tối đa nguy hại gây ra đối với môi trường. Nội dung này được phản ánh trong quy định liên quan đến thuế Bảo vệ môi trường, thuế Tài nguyên, thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm gây ô nhiễm, phí bảo vệ môi trường với khai thác khoáng sản, nước thải, chất thải rắn… Bên cạnh đó, thuế Bảo vệ môi trường với đối tượng chịu thuế tiếp tục được bổ sung thêm các tác nhân gây hại với môi trường như xăng (gồm cả xăng E5, E10), dầu, mỡ nhờn, túi ni lông, thuốc diệt cỏ, thuốc khử trùng…

Không thể phủ nhận, những chính sách tài chính hỗ trợ tăng trưởng xanh ở Việt Nam đã có những đóng góp tích cực trong quá trình thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh của quốc gia. Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng những chính sách này vẫn còn tồn tại không ít hạn chế, bất cập và cả những khoảng trống. Do vậy, để tạo động lực cho việc đẩy nhanh tiến trình “xanh hoá” nền kinh tế, hệ thống công cụ tài chính như thuế, chi ngân sách nhà nước, tín dụng… cần được quan tâm hoàn thiện với nền tảng kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn triển khai trong giai đoạn vừa qua và bài học từ các nước đi đầu trong lĩnh vực tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.