Tạo “vùng đất” tốt để phát huy khởi nghiệp sáng tạo

	Hỗ trợ và kết nối thanh niên khởi nghiệp sáng tạo
	Quy định mới về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo
	Bộ trưởng Bộ KH&ĐT: Đưa hàng tỷ USD đầu tư vào khởi nghiệp sáng tạo

Ông Đàm Quang Thắng, Chủ tịch Hội đồng cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia, Tổng giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam.

Ông đánh giá như thế nào về hoạt động start-up tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2022?

Năm 2021, chúng ta đã nhận được gần 1,5 tỷ USD khoản đầu tư cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong nước. Đây là tín hiệu rất tốt trong bối cảnh nền kinh tế trong nước và thế giới chịu nhiều tác động của đại dịch Covid-19. Vì thế, bước vào năm 2022, từ những khoản đầu tư như trên, rất nhiều hoạt động đầu tư, dòng tiền đầu tư đã được triển khai một cách cụ thể, mang lại sự phát triển sôi động cho phong trào khởi nghiệp.

Theo tôi, những hoạt động khởi nghiệp đang ngày càng đi vào chiều sâu, đi vào tầm cao hơn nữa, đưa nhận thức của cộng đồng về khởi nghiệp theo hướng rộng mở hơn. Vì thế, các chương trình sáng tạo để hỗ trợ chủ thể trong khởi nghiệp, bao gồm các tổ chức hỗ trợ, tổ chức cung cấp tài chính, quỹ đầu tư… được nhân rộng; các cấp lãnh đạo cũng đã và đang hiểu rõ hơn những tư duy về khởi nghiệp, hiểu được những khó khăn trong hoạt động khởi nghiệp để đưa ra nhiều giải pháp khai thông vướng mắc về khởi nghiệp.

Với những trợ giúp như trên, hiện nay tùy thuộc vào quy mô, mức độ của khởi nghiệp, nhiều bạn trẻ đã đưa ra những mô hình, chiến lược kinh doanh hiệu quả và bền vững. Chẳng hạn như việc biến những sản phẩm lợi thế, mang nét đặc trưng của địa phương trở thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao, tạo ra tác động lan tỏa tới xã hội. Ví dụ về mô hình khởi nghiệp bằng cách kinh doanh các sản phẩm liên quan đến cây cỏ bàng, start-up này đã biến loại cây đặc trưng của địa phương trở thành sản phẩm xa xỉ, giải quyết được vấn đề việc làm cho người lao động, nghệ nhân tại địa phương, xây dựng được thương hiệu cho cây cỏ bàng cũng như địa phương sản xuất. Hoặc có bạn trẻ lại khởi nghiệp dựa trên những đặc sản của địa phương như: thịt chua Phú Thọ, xây dựng chiến lược để trở thành doanh nghiệp lớn, dẫn đầu trong việc cung cấp thực phẩm ra thị trường… Đây chính là những mô hình khởi nghiệp hay cần được phát huy và lan tỏa trong giới trẻ.

Theo ông, các start-up trong bối cảnh hiện nay cần sự hỗ trợ ra sao để đạt được hiệu quả hơn?

Chúng ta đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo nên cần học tập kinh nghiệm, sáng kiến về khởi nghiệp của các quốc gia khác. Hiện có nhiều sáng kiến đã được các quốc gia áp dụng để khuyến khích nguồn lực bên ngoài hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp trong nước.

Với Việt Nam, vấn đề đặc trưng mà nhiều start-up Việt Nam gặp phải đó là chưa tìm được nơi để tiếp cận các nguồn lực. Một trong 3 loại "vốn" quan trọng hỗ trợ tốt nhất cho start-up, đó là "vốn" xã hội, nghĩa là start-up phải biết về hệ sinh thái, phải được tham gia các chương trình, sự kiện liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo. Như vậy, các start-up sẽ biết được có những vườn ươm nào, có tổ chức hỗ trợ nào, thậm chí là có những chuyên gia nào để tiếp cận. Ngoài ra, các start-up luôn cần nguồn lực về tài chính, nên cần làm sao để khai thông, mở nút thắt giúp nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường khởi nghiệp, kết hợp và hỗ trợ các bạn trẻ về tài chính hoặc nguồn lực về đội ngũ chuyên gia tư vấn.

Tất nhiên, đây không phải vấn đề có thể tháo gỡ và hỗ trợ ngay lập tức mà cần có giai đoạn, giúp các bạn trẻ có môi trường, “vùng đất” tốt để phát huy khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, với hệ sinh thái khởi nghiệp thì cấu phần về trường đại học là rất quan trọng, bởi trường đại học là nơi cung cấp ra những tài năng, chủ thể của khởi nghiệp, cung cấp các vấn đề liên quan đến học thuật, giảng viên trong trường đại học cũng chính là đội ngũ cố vấn… Việc liên kết với trường đại học sẽ tạo thành những vườn ươm start-up, trong đó nguồn lực lớn nhất chính là những cựu sinh viên – những start-up đã thành công và quay trở lại giúp sức cho các sinh viên còn đang học tập, trở thành nhà đầu tư, cố vấn hỗ trợ trực tiếp cho các bạn trẻ khởi nghiệp.

Khởi nghiệp thành công là một vấn đề, nhưng để đưa sản phẩm của các start-up vươn ra thị trường quốc tế sẽ cần những điều kiện nào, thưa ông?

Không chỉ các start-up, mà ngay cả với các doanh nghiệp đã hoạt động lâu năm trên thị trường, việc xuất khẩu sản phẩm sang thị trường quốc tế đều phụ thuộc vào lĩnh vực, chất lượng sản phẩm cũng như điều kiện của các thị trường nhập khẩu. Với các start-up, các hoạt động xuất khẩu sẽ cần nhiều hơn doanh nghiệp bình thường về quy mô doanh nghiệp cũng như việc đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật.

Do vậy, vấn đề này cần một chiến lược bài bản cấp quốc gia. Các start-up bắt buộc phải nâng cao năng lực tốt hơn, cần nhiều nguồn vốn xã hội và nguồn lực tài chính hơn. Tất cả những nguồn lực này đều đã có trong các chương trình hỗ trợ khởi nghiệm sáng tạo của nhà nước, với sự giúp sức của các chuyên gia nhiều kinh nghiệm, nhưng vấn đề là làm thế nào để các start-up tiếp cận, từ đó đưa được sản phẩm ra thị trường quốc tế một cách tốt nhất.

Xin cảm ơn ông!