Tăng thuế thuốc lá là chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế
![]() |
Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo các phóng viên và nhà báo. |
Dễ dàng mua thuốc lá vì giá rẻ
Với hơn 15 triệu người hút thuốc, Việt Nam đang phải chịu gánh nặng y tế và kinh tế khổng lồ, hơn 100.000 ca tử vong/năm do hút thuốc lá chủ động và tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động. Đồng thời, chi phí y tế và thiệt hại kinh tế ước tính lên tới 108.000 tỷ đồng mỗi năm, tương đương khoảng 1,1% GDP. Đây là mối đe dọa đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
Theo các chuyên gia y tế, thời gian qua, mặc dù tỷ lệ hút thuốc ở nam giới trưởng thành tại Việt Nam đã giảm từ 47,4% xuống còn 41,1%, song mức giảm này vẫn còn khiêm tốn. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc cao nhất thế giới và đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN. Một trong những nguyên nhân chính khiến tỷ lệ sử dụng thuốc lá giảm chậm là do giá quá rẻ, do thuế thuốc lá còn thấp.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2022, tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ thuốc lá của nước ta chỉ đạt 36%, thấp hơn so với trung bình của nhóm quốc gia có thu nhập trung bình (59%), và thuộc nhóm có mức thuế thấp nhất trong khu vực ASEAN. Trong khi thu nhập người dân tăng nhanh, khiến giá thuốc lá ngày càng trở nên dễ tiếp cận, với ngay cả nhóm chưa có thu nhập như là trẻ em.
WHO và Ngân hàng Thế giới đã khuyến nghị, tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ ít nhất là 75% để có hiệu quả trong việc giảm tiêu dùng sản phẩm có hại này.
Ths Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) thông tin, hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Giá trung bình một bao thuốc nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam chỉ chưa đến 1 USD/bao, bằng ½ so với giá trung bình của các quốc gia.
Trên thị trường, hiện có khoảng 40 nhãn hiệu thuốc lá có giá dưới, hoặc bằng 10.000 đồng, thậm chí một số nhãn hiệu có giá rẻ ở mức 7.000-8.000 đồng/bao. “Thuốc lá trở nên rẻ hơn về tương đối so với thu nhập, khiến việc mua thuốc lá dễ dàng hơn”, bà Đinh Thị Thu Thủy nhấn mạnh.
Tăng thuế thuốc lá là đầu tư cho tương lai
Tại hội thảo, các chuyên gia y tế khẳng định, theo xu hướng hiện nay sẽ không đạt mục tiêu đặt ra trong Chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá cho đến năm 2030 là xuống còn 36%.
Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đặt ra yêu cầu “Tăng thuế TTĐB đối với các hàng hoá có hại cho sức khoẻ như đồ uống có cồn, có ga, thuốc lá để hạn chế tiêu dùng”.
Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Đinh Thị Thu Thủy cho biết, Bộ Y tế ủng hộ và hoàn toàn nhất trí với một số đề xuất trong dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) nhằm thể chế hóa và thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, kết luận của Bộ Chính trị…
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thuốc lá như đã đặt ra trong Chiến lược Quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, thì mức thuế tuyệt đối cần tăng khởi điểm 5.000 đồng/bao và đạt 15.000 đồng/1 bao (20 điếu) vào 2030 bên cạnh thuế tỷ lệ 75% như khuyến cáo của WHO.
![]() |
Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế. |
Phương án này sẽ giúp đạt tỷ trọng thuế 65% giá bán lẻ, gần đạt được mức khuyến cáo của WHO (70-75% giá bán lẻ), và giúp giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới xuống 36% vào năm 2030 .
TS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, mức tăng thuế càng cao thì tác động tích cực tới sức khỏe càng lớn, càng tạo ra nhiều doanh thu thuế để tái đầu tư vào các ưu tiên của Chính phủ, qua đó thúc đẩy phát triển bền vững. Mức thuế cao sẽ khuyến khích những người hút thuốc bỏ thuốc và ngăn cản những người trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc.
“Thuế thuốc lá giống như một loại vắc xin – bằng cách ngăn cản những người trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc, họ sẽ được bảo vệ suốt đời khỏi các nguy cơ về sức khỏe do thuốc lá gây ra. Nói cách khác, tăng thuế thuốc lá là đầu tư cho tương lai”, đại diện WHO nhấn mạnh.
Ở góc độ kinh tế, chuyên gia kinh tế Đào Thế Sơn khẳng định, tăng thuế TTĐB với thuốc lá là một chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế. Tăng thuế TTĐB giúp giảm tổn thất y tế (hiện ở mức 1,14 % GDP) và tổn thất môi trường (hiện ở mức 1,04 % GDP). Đồng thời đem lại thắng lợi kép vì giảm chi phí "sửa chữa", chuyển hoạt động kinh tế nhiều hơn sang "tạo giá trị thực".
“Tăng thuế TTĐB giảm chi phí tổn thất kinh tế xã hội và điều hướng sang các hoạt động có giá trị thực. Bên cạnh đó, thuế TTĐB thuốc lá góp phần tăng số lượng và năng suất lao động do tăng thể chất và trí tuệ của người lao động”, vị chuyên gia này cho hay.
ThS Đào Thế Sơn cũng cho rằng, thuế TTĐB đối với thuốc là nên được coi là một chính sách tài khoá hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hơn là ngược lại. Việt Nam cần mạnh dạn tăng thuế TTĐB để có thể nâng cao chất lượng tăng trưởng và tăng trưởng bền vững. Không nên trì hoãn việc tăng thuế bởi sẽ gây tổn thất lớn về sức khoẻ, kinh tế.
Trên cơ sở các phân tích, các y kiến tại hội thảo đều khẳng định, tăng thuế thuốc lá là biện pháp cùng thắng: thắng cho y tế công cộng, và thắng cho nguồn thu ngân sách từ thuế.
Tin liên quan

Hải quan tổ chức hội thảo về xuất xứ hàng hoá
12:09 | 26/07/2025 Hải quan

Bài 3: Hàng trăm nghìn bao thuốc lá lậu trong “vỏ bọc” bồn cầu, ghế sofa
10:52 | 05/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Bài 2: Lật tẩy 2 vụ buôn lậu hơn 1 triệu bao thuốc lá giả nhãn hiệu
08:42 | 03/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

(INFOGRAPHICS): Cần làm gì khi quên hoặc chưa có C/O vào thời điểm mở tờ khai
14:13 | 25/08/2025 Infographics

Kê khai thuế đối với hoạt động chuyển quyền sử dụng đất thuê
14:11 | 25/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Phương pháp xác định trị giá hải quan đối với hàng xuất nhập khẩu
08:14 | 25/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

(INFOGRAPHICS): Quy trình 5 bước làm thủ tục NK mặt hàng xe nâng người
08:09 | 25/08/2025 Infographics

Chính sách thuế đối với hàng đã thay đổi mục đích sử dụng của doanh nghiệp chế xuất
16:18 | 23/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục, quy định xuất khẩu phần mềm
09:53 | 23/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Xác định thời điểm và giá trị xuất hoá đơn
15:34 | 22/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Trường hợp nào phải thực hiện kiểm tra, xác định trị giá hải quan?
13:39 | 22/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hướng dẫn thực hiện xử phạt hóa đơn quy mô lớn
09:34 | 22/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ
18:00 | 21/08/2025 Chính sách thuế, hải quan

(INFOGRAPHICS): Điều kiện để được hoàn thuế nhập khẩu
17:05 | 21/08/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Nội dung nhãn gốc của hàng hóa xuất nhập khẩu
08:48 | 21/08/2025 Infographics

Doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần lưu ý về ghi nhãn và xuất xứ hàng hóa
08:46 | 21/08/2025 Chính sách thuế, hải quan
Tin mới

Hợp nhất Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Áo

Thuế TP Hà Nội: quyết tâm hoàn thành Chiến dịch “45 ngày đêm ra quân hỗ trợ chuyển đổi số”

Thuế tỉnh Sơn La: thu ngân sách 8 tháng tăng trưởng khá

Thuế tỉnh Quảng Ninh phấn đấu giai đoạn 2025-2030 hoàn thành vượt mức nhiệm vụ được giao

Báo động lừa đảo trên mạng: Cộng tác viên ảo, hậu quả thật

(INFOGRAPHICS): 7 tháng năm 2025: Xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh
13:28 | 12/08/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Đắk Lắk
16:26 | 07/08/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế thành phố Hải Phòng
09:35 | 07/08/2025 Infographics

Những nhóm hàng hóa dịch vụ tác động mạnh nhất đến CPI 7 tháng năm 2025
14:04 | 06/08/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng tính thuế TNCN theo đề xuất mới nhất
09:19 | 01/08/2025 Infographics