Tăng thuế thuốc lá là chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế
![]() |
Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo các phóng viên và nhà báo. |
Dễ dàng mua thuốc lá vì giá rẻ
Với hơn 15 triệu người hút thuốc, Việt Nam đang phải chịu gánh nặng y tế và kinh tế khổng lồ, hơn 100.000 ca tử vong/năm do hút thuốc lá chủ động và tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động. Đồng thời, chi phí y tế và thiệt hại kinh tế ước tính lên tới 108.000 tỷ đồng mỗi năm, tương đương khoảng 1,1% GDP. Đây là mối đe dọa đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
Theo các chuyên gia y tế, thời gian qua, mặc dù tỷ lệ hút thuốc ở nam giới trưởng thành tại Việt Nam đã giảm từ 47,4% xuống còn 41,1%, song mức giảm này vẫn còn khiêm tốn. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc cao nhất thế giới và đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN. Một trong những nguyên nhân chính khiến tỷ lệ sử dụng thuốc lá giảm chậm là do giá quá rẻ, do thuế thuốc lá còn thấp.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2022, tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ thuốc lá của nước ta chỉ đạt 36%, thấp hơn so với trung bình của nhóm quốc gia có thu nhập trung bình (59%), và thuộc nhóm có mức thuế thấp nhất trong khu vực ASEAN. Trong khi thu nhập người dân tăng nhanh, khiến giá thuốc lá ngày càng trở nên dễ tiếp cận, với ngay cả nhóm chưa có thu nhập như là trẻ em.
WHO và Ngân hàng Thế giới đã khuyến nghị, tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ ít nhất là 75% để có hiệu quả trong việc giảm tiêu dùng sản phẩm có hại này.
Ths Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) thông tin, hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Giá trung bình một bao thuốc nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam chỉ chưa đến 1 USD/bao, bằng ½ so với giá trung bình của các quốc gia.
Trên thị trường, hiện có khoảng 40 nhãn hiệu thuốc lá có giá dưới, hoặc bằng 10.000 đồng, thậm chí một số nhãn hiệu có giá rẻ ở mức 7.000-8.000 đồng/bao. “Thuốc lá trở nên rẻ hơn về tương đối so với thu nhập, khiến việc mua thuốc lá dễ dàng hơn”, bà Đinh Thị Thu Thủy nhấn mạnh.
Tăng thuế thuốc lá là đầu tư cho tương lai
Tại hội thảo, các chuyên gia y tế khẳng định, theo xu hướng hiện nay sẽ không đạt mục tiêu đặt ra trong Chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá cho đến năm 2030 là xuống còn 36%.
Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đặt ra yêu cầu “Tăng thuế TTĐB đối với các hàng hoá có hại cho sức khoẻ như đồ uống có cồn, có ga, thuốc lá để hạn chế tiêu dùng”.
Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Đinh Thị Thu Thủy cho biết, Bộ Y tế ủng hộ và hoàn toàn nhất trí với một số đề xuất trong dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) nhằm thể chế hóa và thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, kết luận của Bộ Chính trị…
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thuốc lá như đã đặt ra trong Chiến lược Quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, thì mức thuế tuyệt đối cần tăng khởi điểm 5.000 đồng/bao và đạt 15.000 đồng/1 bao (20 điếu) vào 2030 bên cạnh thuế tỷ lệ 75% như khuyến cáo của WHO.
![]() |
Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế. |
Phương án này sẽ giúp đạt tỷ trọng thuế 65% giá bán lẻ, gần đạt được mức khuyến cáo của WHO (70-75% giá bán lẻ), và giúp giảm được tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới xuống 36% vào năm 2030 .
TS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho rằng, mức tăng thuế càng cao thì tác động tích cực tới sức khỏe càng lớn, càng tạo ra nhiều doanh thu thuế để tái đầu tư vào các ưu tiên của Chính phủ, qua đó thúc đẩy phát triển bền vững. Mức thuế cao sẽ khuyến khích những người hút thuốc bỏ thuốc và ngăn cản những người trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc.
“Thuế thuốc lá giống như một loại vắc xin – bằng cách ngăn cản những người trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc, họ sẽ được bảo vệ suốt đời khỏi các nguy cơ về sức khỏe do thuốc lá gây ra. Nói cách khác, tăng thuế thuốc lá là đầu tư cho tương lai”, đại diện WHO nhấn mạnh.
Ở góc độ kinh tế, chuyên gia kinh tế Đào Thế Sơn khẳng định, tăng thuế TTĐB với thuốc lá là một chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế. Tăng thuế TTĐB giúp giảm tổn thất y tế (hiện ở mức 1,14 % GDP) và tổn thất môi trường (hiện ở mức 1,04 % GDP). Đồng thời đem lại thắng lợi kép vì giảm chi phí "sửa chữa", chuyển hoạt động kinh tế nhiều hơn sang "tạo giá trị thực".
“Tăng thuế TTĐB giảm chi phí tổn thất kinh tế xã hội và điều hướng sang các hoạt động có giá trị thực. Bên cạnh đó, thuế TTĐB thuốc lá góp phần tăng số lượng và năng suất lao động do tăng thể chất và trí tuệ của người lao động”, vị chuyên gia này cho hay.
ThS Đào Thế Sơn cũng cho rằng, thuế TTĐB đối với thuốc là nên được coi là một chính sách tài khoá hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hơn là ngược lại. Việt Nam cần mạnh dạn tăng thuế TTĐB để có thể nâng cao chất lượng tăng trưởng và tăng trưởng bền vững. Không nên trì hoãn việc tăng thuế bởi sẽ gây tổn thất lớn về sức khoẻ, kinh tế.
Trên cơ sở các phân tích, các y kiến tại hội thảo đều khẳng định, tăng thuế thuốc lá là biện pháp cùng thắng: thắng cho y tế công cộng, và thắng cho nguồn thu ngân sách từ thuế.
Tin liên quan

Giải pháp xanh- xu hướng tất yếu cho xuất khẩu bền vững
16:26 | 04/06/2025 Xu hướng

Tăng thuế thuốc lá là lựa chọn để phát triển con người, phát triển quốc gia
15:15 | 14/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Sửa Thông tư quy định về nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà
07:30 | 13/05/2025 Cần biết

Hướng dẫn chính sách thuế TNDN đối với dự án đầu tư tại cụm công nghiệp
14:12 | 04/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản
11:11 | 03/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Đơn giản hóa chế độ kế toán để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp
09:10 | 02/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Sửa Luật Hải quan hướng đến đột phá phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo
17:16 | 30/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Xác định thẩm quyền giải hồ sơ đề nghị miễn thuế theo Hiệp định thuế Việt Nam - Singapore
16:14 | 29/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục miễn, giảm thuế cho hãng vận tải nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần
16:06 | 29/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thêm ưu tiên với doanh nghiệp công nghệ cao sẽ góp phần thu hút FDI
11:11 | 29/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hạn cuối nộp giấy đề nghị gia hạn thuế và tiền thuê đất là ngày 30/5/2025
15:51 | 28/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Chính sách thuế đối với cá nhân trúng thưởng khi chơi casino
13:50 | 28/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Kê khai, thu nộp các khoản thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp
13:58 | 27/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Trình tự, thủ tục gia hạn nộp thuế theo Nghị định 82/2025/NĐ-CP
13:55 | 26/05/2025 Chính sách thuế, hải quan
Tin mới

Chi cục Hải quan khu vực VIII chung tay thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản

Chi cục Hải quan khu vực X “mạnh tay” đấu tranh với tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại

Hải quan Việt Nam làm việc song phương với Hội đồng kinh doanh ASEAN – Hoa Kỳ và châu Âu – ASEAN

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đấu tranh, ngăn chặn hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân

(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân
09:43 | 05/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
11:01 | 03/06/2025 Infographics

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế
14:02 | 26/05/2025 Megastory/Longform

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15
16:15 | 20/05/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền
11:11 | 20/05/2025 Infographics