Không thể tái cơ cấu chi ngân sách nếu…

Chẳng hạn, quy mô chi NSNN giai đoạn 2006-2010 đạt bình quân 29,8% GDP, tăng trên 20%/năm; giai đoạn 2011-2015, bình quân ở mức 29,4% GDP. NSNN kết hợp với thu hút các nguồn vốn khác đã góp phần phát triển mạnh mẽ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, là nền tảng cho phát triển kinh tế và giải quyết đói nghèo, thực hiện các mục tiêu tiến bộ, công bằng.

Phân tích sâu hơn lại thấy, quy mô chi ngân sách hàng năm, đặc biệt là chi đầu tư nguồn NSNN được điều chỉnh linh hoạt theo các mục tiêu, yêu cầu quản lý vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Ví dụ: Giai đoạn 2011 - 2015, chúng ta chủ trương, định hướng tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, giảm tỷ trọng chi đầu tư phát triển, tăng chi con người, chi phát triển lĩnh vực giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, y tế, bảo vệ môi trường... Bởi vậy, tỷ trọng chi đầu tư phát triển bố trí trong dự toán chi NSNN giai đoạn 2011 - 2015 giảm, bình quân khoảng 18% tổng dự toán chi NSNN, thấp hơn so với 24,4% của giai đoạn 2006 – 2010. Trong khi đó, tỷ trọng chi thường xuyên tăng mạnh, nhằm tăng chi phát triển con người, nhất là phát triển hệ thống an sinh xã hội.

Bước sang giai đoạn 2016-2018, với chủ trương cơ cấu lại ngân sách, tăng hợp lý chi đầu tư, Bộ Tài chính đã thực hiện tái cấu trúc một bước chi ngân sách, tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển (dự toán đã tăng trên 26%, thực hiện đạt khoảng 27 - 28%), giảm tỷ trọng chi thường xuyên (dự toán khoảng 64%, thực hiện đạt 62 - 63%); thực hiện cải cách tiền lương hàng năm tăng 7%/năm theo Nghị quyết của Quốc hội; bảo đảm các nhiệm vụ chi quốc phòng - an ninh, các chính sách an sinh xã hội...

Nhiệm vụ tăng chi đầu tư, giảm chi thường xuyên vẫn sẽ được tiếp tục từ nay đến hết năm 2020. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều năm liên tục tiết kiệm chi thường xuyên, câu chuyện tiếp tục giảm có dễ?

Đề cập vấn đề này trên nghị trường những ngày vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định lời giải cho câu hỏi trên nằm ở tổ chức bộ máy và đẩy mạnh xã hội hoá lĩnh vực sự nghiệp, nhất là y tế, giáo dục.

"Chúng tôi đã rất vất vả mới tham mưu cho Chính phủ ban hành được Nghị định 16 về đơn vị sự nghiệp công lập, nhưng đến nay, mới có 2 trong 8 Nghị định "con" cần thiết được ban hành (Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ-PV). Bộ Y tế cũng đang phối hợp thực hiện tốt. Tuy nhiên, lĩnh vực giáo dục đào tạo và dạy nghề thì quá trì trệ" - Bộ trưởng trải lòng trước các đại biểu Quốc hội. Ông cũng cho rằng: “Không thể cơ cấu lại ngân sách nếu các địa phương, các ngành, các cấp không cơ cấu lại. Chúng ta đã đi đúng hướng, đúng mục tiêu đề ra, song cần phải có sự ra tay thực sự của các cấp, các ngành”.

Như vậy, có thể nói, dư địa của việc tái cơ cấu NSNN nói chung và chi NSNN nói riêng không phải ít song lại “nằm” ở quyết tâm chính trị và ý chí chỉ đạo, thực hiện của chính những người đang “cầm tiền trong tay”.