Hàng hóa XNK giảm mạnh, Hải quan Bình Định gặp nhiều khó khăn thu ngân sách

Công chức Hải quan Bình Định kiểm tra hàng nhập khẩu. Ảnh: H.H

Số thu tại Bình Định giảm, tại Phú Yên tăng

Năm 2023, Bộ Tài chính giao dự toán thu NSNN cho Cục Hải quan Bình Định là 1.055 tỷ đồng, tăng 9,9% so với dự toán thu NSNN năm 2022, trong đó, thu trên địa bàn tỉnh Bình Định 1.000 tỷ đồng và trên địa bàn tỉnh Phú Yên 55 tỷ đồng. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, hàng hóa XNK làm thủ tục thông quan qua cửa khẩu cảng Bình Định giảm rất mạnh, ảnh hưởng đến nguồn thu NSNN của Cục Hải quan Bình Định.

Theo đánh giá của lãnh đạo Cục Hải quan Bình Định, tại địa bàn tỉnh Bình Định, mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu có thuế làm thủ tục chủ yếu là dăm gỗ, tinh quặng, thép nguyên liệu, phân bón... Trong nửa đầu năm 2023, các doanh nghiệp XNK các mặt hàng này bị tác động rất mạnh, hàng hóa XNK giảm sâu, khiến số thu nộp NSNN giảm so với cùng kỳ năm trước tới 63,6%. Cụ thể, thuế xuất khẩu giảm 41,78% so với cùng kỳ năm 2022 do số thu mặt hàng dăm gỗ giảm 38,03%, tinh quặng xuất khẩu giảm 54,2%; thuế GTGT giảm 69,93% so với cùng kỳ năm 2022 do số thu một số mặt hàng chủ yếu giảm mạnh, như: nguyên liệu gỗ giảm 45,09%, thép nguyên liệu giảm 93,95%, phân bón giảm 89,1%, nhựa đường giảm 100%.

Khác với địa bàn tỉnh Bình Định, công tác thu NSNN của Cục Hải quan Bình Định trên địa bàn tỉnh Phú Yên trong nửa đầu năm 2023 lại khởi sắc, với kết quả tăng 29% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân, đầu năm 2023, tại Chi cục Hải quan Phú Yên đã thực hiện truy thu thuế đối với mặt hàng dây cáp điện của dự án điện năng lượng mặt trời và nguyên liệu dược đã làm số thu NSNN tại Chi cục tăng cao.

Theo đánh giá của Cục Hải quan Bình Định, mặc dù số thu nộp NSNN trên địa bàn tỉnh Phú Yên tăng 29% so với cùng kỳ năm 2022, nhưng do số thu NSNN trên địa bàn tỉnh Bình Định giảm tới 63,6% so với cùng kỳ nên kết quả thu NSNN của toàn của Cục vẫn giảm đến 60% với cùng kỳ năm 2022.

Xác định nhiệm vụ thu NSNN của đơn vị trong năm nay rất khó khăn do nguồn thu bị tác động bởi lạm phát, xung đột Nga-Ukaine... chính vì thế, ngay từ đầu năm 2023, sau khi giao chỉ tiêu cho các đơn vị, Cục Hải quan Bình Định đã tập trung triển khai nhiều giải pháp thực hiện nhiệm vụ thu NSNN. Trong đó, xây dựng Kế hoạch thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp thu NSNN; tăng cường phối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp vướng mắc phát sinh liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, chế độ kế toán, chế độ hoàn thuế, miễn thuế; cải cách thủ tục hải quan, thủ tục quản lý thuế rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa; triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN; thường xuyên tuyên truyền, phổ biến, tập huấn cho cộng đồng doanh nghiệp về các chính sách mới; tiếp tục duy trì, phối hợp ngân hàng thương mại triển khai chương trình phối hợp thu 24/7 và chương trình doanh nghiệp nhờ thu,...

Đưa máy soi hàng hóa vào hoạt động

Để nuôi dưỡng nguồn thu NSNN, công tác tạo thuận lợi thương mại được Cục Hải quan Bình Định xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, gắn liền với các kế hoạch công tác của đơn vị. Ngoài việc triển khai các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp theo kế hoạch xây dựng từ đầu năm 2023, Cục Hải quan Bình Định đã chủ động hỗ trợ doanh nghiệp, như: kiểm tra hồ sơ, khảo sát thực tế kho, bãi và tham mưu ban hành các quyết định công nhận địa điểm kiểm tra hàng hóa tại chân công trình hoặc cơ sở sản xuất, nhà máy đối với các công ty có đề xuất; thực hiện kiểm tra việc bảo quản hàng hóa tại kho của doanh nghiệp theo đề nghị của các cục hải quan tỉnh, thành phố đối với các công ty: Công ty Cổ phần Cơ điện CTH, Công ty TNHH Tuấn My, Công ty TNHH Thủy sản Công nghệ cao - Chi nhánh 1 tại Bình Định, Công ty TNHH xuất nhập khẩu thủy hải sản Phú Khánh...

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Cục Hải quan Bình Định đã làm thủ tục thông quan hàng hóa cho 21.748 tờ khai XNK của trên 500 doanh nghiệp, với khối lượng hàng hóa đạt 2,422 triệu tấn/m3, giảm 35%; kim ngạch đạt trên 1,2 tỷ USD USD, giảm gần 30% so với cùng kỳ năm 2022.

Với kết quả thu ngân sách rất khó khăn, trong 6 tháng cuối năm, bên cạnh thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, Cục Hải quan Bình Định nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN. Triển khai đồng bộ các giải pháp đôn đốc, xử lý, thu hồi nợ thuế theo đúng quy định của pháp luật. Trong 6 tháng đầu năm, đơn vị đã thu hồi được 3,947 tỷ đồng, đạt 91% chỉ tiêu được giao; thực hiện thẩm định, trình báo cáo và được UBND tỉnh Bình Định ban hành 3 Quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 6 doanh nghiệp, tổng số tiền được xóa trên 550 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Cục thường xuyên theo dõi phân tích, đánh giá các yếu tố tác động đến nguồn thu để đưa ra các dự báo và giải pháp phù hợp; chủ động xây dựng kế hoạch gặp gỡ doanh nghiệp có hoạt động XNK thường xuyên, có khả năng mang lại nguồn thu cho đơn vị để động viên, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực hiện đăng ký tờ khai hải quan tại địa bàn quản lý.

Để kéo giám chi phí cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi trong thông quan hàng hóa, cũng như đảm bảo quản lý chặt chẽ đối với hàng hóa XNK, Cục Hải quan Bình Định đã được Tổng cục Hải quan trang bị máy soi hàng hóa. Trong tháng 6/2023, đơn vị đã đưa máy soi vào sử dụng để thực hiện soi chiếu toàn bộ container hàng hóa XNK tại bãi kiểm tra hàng hóa cửa khẩu cảng Quy Nhơn. Việc thực hiện phương thức kiểm tra hàng hóa bằng máy soi chiếu container là một trong những giải pháp quan trọng nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan theo hướng hiện đại, góp phần thực hiện hiệu quả phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại; đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong thông quan hàng hóa XNK nhanh chóng, thuận lợi.