Hải quan Lạng Sơn khó thu hồi, xử lý nợ thuế

Công chức Hải quan Hữu Nghị kiểm tra mặt hàng ô tô chuyên dụng nhập khẩu. Ảnh: H.N

Tỷ lệ thu hồi đạt thấp

Ngay từ đầu năm 2024, việc triển khai thực hiện công tác quản lý, thu hồi nợ đọng thuế XNK đã được Cục Hải quan Lạng Sơn chỉ đạo các chi cục hải quan cửa khẩu thực hiện sát sao. Trong đó, Cục yêu cầu các chi cục kiện toàn tổ đôn đốc và thu hồi nợ thuế và thu khác do lãnh đạo chi cục làm tổ trưởng; cắt cử 1 lãnh đạo chuyên trách đảm nhiệm theo dõi, tham mưu để triển khai công việc và đôn đốc doanh nghiệp (DN) trả nợ; xây dựng kế hoạch, rà soát các DN nợ đọng thuế XNK, triển khai, áp dụng các biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ đọng…

Tuy nhiên, đến ngày 16/12, số tiền nợ đọng thuế XNK thu hồi được của Hải quan Lạng Sơn chỉ đạt 14,57%. Cụ thể, số nợ cần thu hồi và xử lý từ ngày 1/1/2024 đến hết 16/12/2024 là 6,330 tỷ đồng. Trong đó số nợ thuế được Tổng cục Hải quan giao theo Quyết định số 847/QĐ-TCHQ ngày 29/3/2024 Cục Hải quan Lạng Sơn đã thu hồi được 4,617 tỷ đồng, đạt 14,57% chỉ tiêu; số tiền thu được từ nhóm nợ khó thu là 1,568 tỷ đồng.

Cũng tính đến hết ngày 16/12/2024, tổng số nợ thuế chuyên thu quá hạn đối với các tờ khai đã thông quan của Cục Hải quan Lạng Sơn là 180,7 tỷ đồng, giảm 4,26 tỷ đồng so với thời điểm 31/12/2023.

Điển hình, tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, đến ngày 16/12, tổng số nợ thuế chuyên thu quá hạn là 103,74 tỷ đồng nhưng chi cục mới thu hồi được hơn 5,3 tỷ đồng.

Theo đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, số nợ phát sinh trong năm 2024 của chi cục không nhiều, hầu hết các khoản nợ đọng chủ yếu phát sinh từ nhiều năm trước. Dù chi cục đã thực hiện quyết liệt các biện pháp đôn đốc thu hồi nhưng kết quả thu hồi nợ trong năm 2024 vẫn còn thấp. Nguyên nhân do nhiều DN nợ đọng thuế đã tạm ngừng kinh doanh, ngừng hoạt động, giải thể và không còn ở địa chỉ đã đăng ký kinh doanh...

Thống kê của Phòng Thuế XNK (Cục Hải quan Lạng Sơn), các khoản nợ đọng thuế XNK đã thông quan chủ yếu phát sinh tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (hơn 300 hồ sơ nợ thuế) và Chi cục Hải quan Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng do ấn định thuế mặt hàng nguyên liệu thuốc Bắc, xe máy, linh kiện xe máy… từ nhiều năm trước.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn Nguyễn Hữu Vượng cho biết, công tác thu hồi nợ đọng thuế qua địa bàn quản lý gặp nhiều khó khăn là do thời gian DN nợ thuế đã lâu, những thông tin về người đại diện pháp luật, giám đốc DN, người góp vốn của DN nợ thuế không rõ ràng về địa chỉ, nhân thân… nên cơ quan Hải quan không thể gửi thông báo nợ thuế cũng như áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định về quản lý thuế.

Ngoài ra, quá trình xác minh tài sản của những DN nợ đọng thuế, Hải quan Lạng Sơn nhận thấy nhiều DN đã giải thể, tài sản hầu hết đã chuyển đổi chủ sở hữu nên không thể triển khai giải pháp kê biên tài sản. Còn đối với những DN nợ đọng thuế có thể xác minh được trị giá tài sản thì lại không thể xác minh được số góp vốn của các thành viên liên quan nên việc thực hiện cưỡng chế bằng biện pháp kê biên tài sản cũng chưa thể thực hiện.

Đáng chú ý, công tác phối hợp giữa địa phương nơi DN đăng ký kinh doanh, giữa các ngân hàng thương mại, giữa các lực lượng chức năng khác… với cơ quan Hải quan cũng còn hạn chế; các địa phương, ngân hàng và cơ quan chức năng khác chưa hỗ trợ tích cực cho yêu cầu quản lý và thu hồi nợ đọng thuế XNK. Đơn cử như việc phối hợp với các ngân hàng xác minh tài khoản của đại diện pháp luật DN nợ đọng thuế để phong tỏa tài sản nhằm triển khai hoạt động cưỡng chế thuế thường khó thực hiện do những quy định bảo mật từ phía ngân hàng, Phó Cục trưởng Nguyễn Hữu Vượng cho biết thêm.

Đặc biệt, qua rà soát hồ sơ và quá trình xác minh, Hải quan Lạng Sơn cho biết, hầu hết các DN nợ đọng đều tạm dừng hoạt động, nhất là những DN nợ tiền thuế XNK của mặt hàng thuốc Bắc, mặt hàng xe máy. Đối với một ít DN đang hoạt động thì cũng tồn những khoản nợ tiền thuế lớn khác đối với cơ quan Thuế nội địa; các DN này cũng cam kết sẽ trả nợ nhưng trả theo hình thức trả dần hằng tháng với số tiền rất nhỏ.

Kiên trì áp dụng các biện pháp thu hồi

Trước thực trạng đó, Hải quan Lạng Sơn xác định sẽ tiếp tục kiên trì trong thực hiện các biện pháp thu hồi nợ thuế. Trong đó, yêu cầu các chi cục, đơn vị nghiệp vụ tập trung rà soát tất cả các DN đang có nợ thuế quá hạn, đánh giá chi tiết từng khoản nợ, tình trạng thực tế của DN nợ… để xây dựng kế hoạch thu nợ đối với từng DN.

Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Hữu Vượng, lãnh đạo Cục đã chỉ đạo các chi cục, các phòng nghiệp vụ trực thuộc tổ chức xác minh thông tin cá nhân là chủ DN, đại diện pháp luật, các thành viên góp vốn chủ chốt… của các DN đang nợ đọng thuế. Qua đó có thông tin đầy đủ để ban hành thông báo nợ thuế, văn bản cưỡng chế thu nợ, thực hiện xác minh tài sản và đặc biệt là phối hợp với cơ quan Công an để thực hiện tạm hoãn XNC đối với cá nhân là chủ DN, đại diện pháp luật hoặc các thành viên góp vốn chủ chốt… chây ì, không thực hiện nghĩa vụ NSNN.

Đồng thời, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng, cơ quan chức năng khác để thực hiện biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ thuế như: trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản, ngừng sử dụng hóa đơn… của chủ DN đang nợ thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế; đăng công khai thông tin nợ thuế của các DN đang nợ thuế.

Ngoài các biện pháp mạnh nhằm đốc thu tiền nợ đọng thuế quá hạn đã và đang thực hiện, hiện Hải quan Lạng Sơn đang tiếp tục cử công chức đến những địa phương mà DN nợ tiền thuế có trụ sở đăng ký kinh doanh để phối hợp với chính quyền, Công an địa phương xác minh, truy tìm người đại diện pháp luật của các DN nợ đọng thuế quá hạn, từ đó đưa ra biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ phù hợp.