Hải quan hướng tới ứng dụng công nghệ phân tích hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả thực thi
![]() | Ứng dụng công nghệ thông tin trong 100% hoạt động thống kê hải quan |
![]() | Tổng cục Hải quan triển khai hàng loạt ứng dụng công nghệ thông tin |
![]() |
Ảnh: ST |
Mặc dù đang phải đối mặt với áp lực lớn và ngày càng gia tăng trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển mạnh mẽ, môi trường pháp lý thay đổi và sự gián đoạn chuỗi cung ứng, trong đó có ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và cuộc xung đột Nga-Ukraine, nhưng các cơ quan Hải quan cũng đã tăng cường ứng dụng công cụ kỹ thuật số nhằm phát hiện, theo dõi hàng hóa nghi vấn trước, trong và sau thông quan.
Theo đó, việc triển khai công nghệ phân tích hiện đại và học máy đã giúp cơ quan Hải quan nhanh chóng phát hiện gian lận, giảm thiểu tối đa tình trạng thất thu ngân sách và nâng cao tính minh bạch trong báo cáo số liệu.
Xây dựng chiến lược quản lý rủi ro mới
Hải quan các nước đang phải xử lý khối lượng lớn công việc, có xu hướng ngày càng gia tăng. Chỉ tính riêng kim ngạch thương mại điện tử xuyên biên giới ước tính sẽ tăng từ 300 tỷ USD năm 2020 lên tới 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Điều này đồng nghĩa với số lượng tờ khai sẽ gia tăng và khiến cơ quan Hải quan phải đối mặt với nhiều nguy cơ rủi ro chưa từng có về an ninh và số thu.
Thêm vào đó, đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều DN phải rà soát lại chuỗi cung ứng và địa điểm kinh doanh. Sự xung đột thương mại toàn cầu gia tăng khiến các tranh chấp thương mại ngày càng leo thang. Do đó, các cơ quan Hải quan xác định việc xây dựng các chiến lược quản lý rủi ro mới là một nhiệm vụ trọng tâm.
Trong bối cảnh hiện nay, công nghệ phân tích hiện đại đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực và mang lại hiệu quả ngày càng cao. Học máy có thể được sử dụng để đào tạo máy móc thực hiện các công việc như sàng lọc khối lượng lớn dữ liệu nhằm phát hiện điểm nghi vấn, bất thường, trong đó có nguy cơ gian lận, điều này thực sự cần thiết đối với các cơ quan Hải quan. |
Bên cạnh đó, vẫn còn có một số cơ quan Hải quan chưa thực hiện cải cách kịp thời trong quản lý rủi ro. Ví dụ như, trước đây một cơ quan Hải quan hàng đầu thế giới chỉ sử dụng một công cụ quản lý rủi ro duy nhất là nhập dữ liệu bằng phương thức thủ công để xác định các rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động nhập khẩu. Với phương thức quản lý rủi ro như vậy, họ đã phải lưu trữ khối lượng lớn hồ sơ trong nhiều năm. Nhưng khi thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên bằng phương pháp quản lý rủi ro hiện đại, cơ quan này phát hiện số lượng vi phạm cao hơn gấp 20 lần.
Đồng thời, phương thức quản lý rủi ro trước đây cũng có nhiều điểm hạn chế trong quản lý số thu ngân sách. Thay vì cập nhật những thông tin mới thì cơ quan Hải quan này căn cứ vào kết quả hoạt động từ những năm trước để xây dựng mục tiêu thu ngân sách cho những năm tiếp theo. Theo đó, số thu ngân sách chưa tương xứng với tiềm năng và khiến gia tăng hoạt động kiểm tra, tạo gánh nặng cho cơ quan Hải quan.
Lợi ích của việc ứng dụng công nghệ phân tích hiện đại
Đối với Hải quan, công nghệ phân tích hiện đại được áp dụng trong suốt quy trình xuất nhập khẩu từ khâu trước thông quan, trong thông quan và sau thông quan.
Cụ thể, giai đoạn trước thông quan: công nghệ phân tích hiện đại giúp Hải quan có được thông tin về DN xuất nhập khẩu từ sớm. Việc sử dụng các công cụ kỹ thuật số như Microsoft Power BI và Tableau cho phép các cơ quan Hải quan truy cập dữ liệu khai báo đối với tất cả các lô hàng xuất nhập khẩu. Công nghệ phân tích giúp phát hiện những DN có nguy cơ gian lận thương mại bằng cách tổng hợp lịch sử dữ liệu hoặc thông tin từ hệ thống chuỗi cung ứng thương mại của DN XNK như hệ thống quản lý vận tải và hệ thống sản xuất hàng hóa.
Ngoài ra, các công cụ kỹ thuật hiện đại như xử lý ngôn ngữ có thể giúp Hải quan rà soát lượng lớn dữ liệu trên các tờ khai hải quan, phát hiện các dấu hiệu bất thường, sai phạm, từ đó nhanh chóng xác định các hành vi gian lận thương mại. Các sai phạm trong khai báo Hải quan dẫn đến gian lận thương mại này sẽ được gắn cảnh báo, từ đó giúp DN giảm thiểu sai sót khi kê khai hải quan, xác định chính xác mã hàng hóa XNK.
Giai đoạn trong thông quan: Đối với giai đoạn trong thông quan: việc ứng dụng công nghệ kĩ thuật hiện đại trong quá trình kiểm tra đã giúp đánh giá vai trò của nhân viên Hải quan trong việc xác định mã số và trị giá hàng hóa, nâng cao hiệu suất thực thi hoạt động trong các lĩnh vực như: sắp xếp nhân sự và đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên Hải quan. Cụ thể là, các công nghệ phân tích hiện đại giúp công chức Hải quan xác định chính xác các lô hàng có dấu hiệu nghi vấn dựa trên các lịch sử dữ liệu và dữ liệu từ các hệ thống cảnh báo sớm để tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa. Ngoài ra, các công nghệ phân tích hiện đại còn là một công cụ hữu ích để hoạch định chiến lược nhân sự đáp ứng được nhu cầu công việc.
Đối với giai đoạn sau thông quan: Công nghệ phân tích hiện đại được sử dụng để xác định và chống thất thu ngân sách. Nghiên cứu của một quốc gia trong nhóm G-20 đã cho thấy các lợi thế tiềm năng mà công nghệ phân tích mang lại.
Trước đây cơ quan Hải quan của quốc gia này đã tìm cách nâng cao quản lý rủi ro và quản lý số thu bằng cách tăng cường chức năng kiểm tra và thành lập một đội kiểm tra chiến lược gồm 200 kiểm tra viên thực hiện khoảng 2.000 cuộc kiểm tra sau thông quan mỗi năm. Sau khi tiến hành kiểm tra lực lượng Hải quan đã phát hiện nhiều sai phạm của các DN.
Tuy nhiên, cơ quan Hải quan này nhận thấy rằng tỉ lệ phát hiện vi phạm còn rất thấp nên đã tăng cường quản lý rủi ro trọng điểm bằng việc xây dựng hai mô hình học máy sử dụng công nghệ phân tích hiện đại. Thứ nhất là quản lý rủi ro bằng mô hình học máy “có giám sát” sử dụng các dữ liệu kiểm tra trước đó để lựa chọn và phân loại các DN không tuân thủ pháp luật và các DN tuân thủ tốt. Thứ hai là mô hình quản lý rủi ro bằng học máy “không có giám sát” với công nghệ hiện đại hơn giúp cơ quan Hải quan phát hiện ra nhiều DN không tuân thủ hơn so với trước đây.
Kết quả là, sau khi thực hiện các mô hình quản lý rủi ro bằng học máy sử dụng công nghệ phân tích hiện đại, tỷ lệ phát hiện vi phạm đã tăng gấp đôi từ 30% lên 60% và hiệu quả thực thi của cơ quan Hải quan tăng 75%. Theo đó, sau mỗi đợt kiểm tra sau thông quan hàng năm, Hải quan tăng thu gấp 15 lần.
Các cơ quan Hải quan đang nghiên cứu ứng dụng công nghệ phân tích hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ. Tổ chức Hải quan thế giới cam kết thực hiện ứng dụng công nghệ phân tích tiên tiến trong hoạt động hải quan.
Tin liên quan

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ
18:28 | 27/06/2025 Hải quan

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu
15:37 | 27/06/2025 Hải quan

Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57
15:33 | 27/06/2025 Hải quan

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Trung tâm Giao dịch bất động sản dự kiến vận hành vào đầu năm 2026

Hải quan khu vực IV hướng dẫn nội dung mới về thuế Giá trị gia tăng, thuế XNK

Lạng Sơn: Thu giữ gần 1 tấn chân giò lợn đang phân hủy

Sáp nhập tỉnh/thành: Cơ hội rõ rệt cho thị trường bất động sản

Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh
13:42 | 24/06/2025 Infographics

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
13:40 | 24/06/2025 Megastory/Longform

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online
09:36 | 24/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025
15:16 | 20/06/2025 Infographics

Hải quan khu vực IV hướng dẫn nội dung mới về thuế Giá trị gia tăng, thuế XNK

Phát động thi đua xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

Doanh nghiệp khu công nghiệp chuyển hướng sang chiến lược linh hoạt

Samsung Solve for Tomorrow 2025 khơi dậy đổi mới sáng tạo trong thế hệ trẻ

Vinh danh gần 200 doanh nghiệp tiêu biểu trong thực hành ESG và đổi mới sáng tạo

VCCI – Hiệp hội vàng “nổi lửa”: Đòi xóa sổ loạt quy định trói tay thị trường vàng!

Lời cảm ơn của Ban tổ chức Toạ đàm

Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Gỡ điểm nghẽn, khai phá tiềm năng, hướng tới Net Zero

Hải quan khu vực IV hướng dẫn nội dung mới về thuế Giá trị gia tăng, thuế XNK

Áp dụng thuế GTGT đối với thiết bị điện tử gia dụng và chuyên dùng

Thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng đến hết 31/12/2026

Sử dụng tài khoản định danh của tổ chức trong giao dịch thuế điện tử từ 1/7/2025

Cục trưởng Cục Thuế được ủy quyền ký quyết định về Bảng giá tính lệ phí trước bạ ô tô, xe máy

Thời hạn bảo lãnh thuế trong thời gian chờ giấy chứng nhận xuất xứ

Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Tìm giải pháp logistics tối ưu thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa bền vững

Doanh nghiệp xuất khẩu vay vốn tăng hơn 50%

Doanh nghiệp chọn “lối thoát” xuất khẩu cá ngừ

Nam Á – thị trường xuất khẩu giàu tiềm năng cho doanh nghiệp Việt

Chưa hết nửa năm, nhập khẩu gần 100.000 ô tô

Dữ liệu livestream bán hàng trên nền tảng số bắt buộc phải lưu trữ 3 năm

TP Hồ Chí Minh hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ lên sàn thương mại điện tử

Siết chặt điều kiện vận hành nền tảng thương mại điện tử

Phát hiện 17 cơ sở có các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực dược và mỹ phẩm

Thu hồi 32 số tiếp nhận phiếu công bố mỹ phẩm với nhiều nhãn hiệu nổi tiếng

Thuốc chống phù nề và kháng viêm của Dược phẩm Cửu Long bị thu hồi

Phân khúc bán lẻ đang phục hồi tốt hơn kỳ vọng

Tháng cao điểm, phát hiện và xử lý nhiều sai phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm

Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ ngày 01/7/2025

Tín dụng xanh Agribank góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia

9h sáng nay diễn ra Tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero”
