Giải bài toán “chặn” mặt hàng dược liệu nhập lậu
![]() |
Vụ hơn 100 tấn thảo dược từ Trung Quốc “đội lốt” nông sản Ảnh: T.BÌNH |
Dược liệu được hiểu là các nguyên liệu có nguồn gốc từ thực vật, động vật, khoáng vật, có thể sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau như làm nguyên liệu, thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, hương liệu, sản xuất thuốc, hóa mỹ phẩm... Như vậy, dược liệu là một trong những nguồn để sản xuất thuốc có vai trò quyết định đến sự tồn tại và phát triển của ngành Y, đặc biệt là nền y học cổ truyền.
Trong khi đó, nguồn dược liệu trong nước không đáp ứng đủ cho nhu cầu xã hội, cộng với các quy định của pháp luật về mặt hàng dược liệu và hoạt động nhập khẩu dược liệu chưa phù hợp dẫn đến tình trạng một số doanh nghiệp, cá nhân vì hám lợi đã dùng mọi thủ đoạn để buôn lậu, vận chuyển trái phép mặt hàng trên qua biên giới. Các mặt hàng nhập lậu chủ yếu có nguồn gốc từ Trung Quốc thường được đưa về Việt Nam thông qua các đường mòn, lối mở thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc.
Cụ thể, cuối năm 2018, đường dây buôn lậu 100 tấn hàng hóa tại xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn đã bị lực lượng chức năng bắt quả tang đi qua đường mòn lối mở. Trong 7 xe tải bị bắt giữ, phần lớn là thuốc Bắc.
Hoặc ngày 4/12/2019, tại cửa khẩu Chi Ma huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) - Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt quả tang vụ nhập khẩu và vận chuyển trên 100 tấn hàng hóa là dược liệu qua biên giới, nhưng khai là hoa quả khô.
Song, thời gian vừa qua do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 cùng với sự kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng trên tuyến biên giới đường bộ phía Bắc, các đối tượng buôn lậu mặt hàng này đã chuyển hướng vận chuyển qua tuyến đường biển, và rất có thể vận chuyển qua biên giới đường bộ sang Lào rồi sau đó tiếp tục về Việt Nam qua đường mòn, lối mở tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên.
Điển hình là ngày 22/6/2020, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung (Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan) chủ trì, phối hợp với Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng thuộc Cục Hải quan Đà Nẵng tiến hành kiểm tra lô hàng chứa trong 5 container được vận chuyển trên tàu INSPIR, chuyến 20003S từ cảng HangPu (Trung Quốc) đến cảng Tiên Sa (Đà Nẵng) ngày 14/6/2020 của một Công ty có địa chỉ tại Hải Dương.
Theo khai báo, hàng hóa gồm: “táo ta, quả mơ, hạt điều, củ cải, cà rốt” sấy khô chưa qua chế biến, dùng làm thực phẩm để đun nước uống. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa chứa trong 5 container phần lớn là thảo dược, bằng phương pháp cảm quan sơ bộ xác định đây là nguyên liệu thuốc bắc. Tổng trọng lượng khoảng 103 tấn.
Thực tế thời gian vừa qua, một số doanh nghiệp lợi dụng nhập khẩu sản phẩm trên với thủ đoạn khai báo hàng hóa làm thực phẩm như Thảo quyết minh, Nhân trần, Phá cố chỉ, Trạch tả, Ngải cứu, Bạch Linh, Bán chỉ liên... dưới dạng hoa quả khô hoặc nông sản.
Theo quy định các mặt hàng trên thuộc đối tượng quản lý của Bộ Y tế, không phải nguyên liệu thuộc danh mục sản phẩm/nhóm sản phẩm thực phẩm được quy định trong Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm. Như vậy, các mặt hàng này khi nhập khẩu buộc phải có đầy đủ hồ sơ (giấy phép nhập khẩu) của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp và phải chịu thuế suất thuế nhập khẩu theo quy định.
Do vậy, để giải quyết bài toán về dược liệu, thiết nghĩ các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về vấn đề này cần nghiên cứu một số đề xuất sau:
Một là: Cần sửa đổi quy định tại Khoản 7 Điều 91 Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08/05/2017 của Chính phủ: tại Khoản 7 Điều 91 nêu trên quy định: "Thuốc, nguyên liệu làm thuốc chỉ được nhập khẩu qua các cửa khẩu quốc tế, trừ thuốc được cấp phép nhập khẩu không vì mục đích thương mại theo quy định tại Điều 75 của Nghị định này" theo hướng cho phép mặt hàng dược liệu được nhập khẩu qua cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương). Lý do, tại Khoản 1,2 Điều 4 Nghị định 112/NĐ-CP ngày 21/11/2014 của Chính phủ quy định về quản lý cửa khẩu biên giới đất liền quy định:
1. Cửa khẩu quốc tế được mở cho người, phương tiện của Việt Nam và nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh; hàng hóa, vật phẩm xuất khẩu, nhập khẩu.
2. Cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương) được mở cho người, phương tiện Việt Nam và nước láng giềng có chung cửa khẩu xuất cảnh, nhập cảnh; hàng hóa, vật phẩm xuất khẩu, nhập khẩu.
Theo quy định trên, cửa khẩu quốc tế là nơi diễn ra các hoạt động xuất nhập cảnh của người, phương tiện; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam và nước ngoài. Như vậy lưu lượng người, hàng hóa không những của nước có chung đường biên giới trên đất liền mà còn có cả người, hàng hóa của các nước khác làm thủ tục hải quan tại đây. Nếu quy định nguyên liệu làm thuốc (trong đó có dược liệu) chỉ được làm thủ tục qua cửa khẩu quốc tế sẽ dẫn đến việc quá tải, không đảm bảo việc lưu thông hàng hóa (việc nhập khẩu dược liệu phải có thời gian làm các thủ tục kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan hàng hóa).
Còn tại cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương) chỉ mở cho người, phương tiện xuất, nhập cảnh, hàng hóa xuất nhập khẩu của hai nước láng giềng có chung biên giới trên đất liền hoạt động. Như vậy, việc nhập khẩu hàng hóa trong đó có dược liệu tại đây vừa đảm bảo thời gian làm các thủ tục thông quan hàng hóa, vừa giảm chi phí cho doanh nghiệp, đảm bảo chặt chẽ về kiểm tra chuyên ngành đối với mặt hàng này.
Hai là, các cơ quan quản lý nhà nước cần nghiên cứu sửa đổi đối với một số mặt hàng như một số loại quả, cây khô (táo, ô mai,quả la hán, nhân trần, ngải cứu) theo hướng đưa ra khỏi danh sách do Bộ Y tế quản lý đối các mặt hàng liên quan đến dược liệu. Điều này cũng phù hợp với xu hướng của Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành rà soát loại bỏ các giấy phép nhập khẩu đối với hàng hóa không cần thiết phải áp dụng quản lý kiểm tra chuyên ngành khi nhập khẩu, tạo sự thông thoáng cho doanh nghiệp. Đặc biệt khi nước ta đang hội nhập ngày càng sâu trong hoạt động thương mại quốc tế.
Ba là, để đảm bảo cho việc kiểm tra chuyên ngành đối với mặt hàng trên, tại cửa khẩu chính phải bố trí các kho bãi đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn để bảo quản hàng hóa đối với những mặt hàng dược liệu dễ bị hư hỏng.
Bố trí đội ngũ cán bộ y tế đủ năng lực, trình độ chuyên môn, phương tiện, thiết bị để kiểm tra chất lượng hàng hóa nhanh, chính xác phục vụ cho việc kiểm tra và rút ngắn thời gian thông quan đối với hàng hóa.
Tin liên quan

Cần Thơ nâng cao giá trị hàng nông sản hướng tới xuất khẩu bền vững
16:14 | 23/08/2025 Xu hướng

Nhập khẩu ô tô bùng nổ, bình quân gần 600 xe về Việt Nam mỗi ngày
15:09 | 22/08/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Soi kim ngạch 7 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD
09:58 | 22/08/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Hải quan Tân Thanh tích cực xử lý nghiêm các hành vi vi phạm
09:51 | 23/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Quảng Ninh: Khởi tố 4 đối tượng về tội mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy
15:49 | 22/08/2025 Hồ sơ

Nợ thuế hơn 1,4 tỷ đồng, một giám đốc doanh nghiệp có thể bị tạm hoãn xuất cảnh
15:35 | 22/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Công an Quảng Trị khởi tố vụ án liên quan đến hành vi trốn thuế
15:04 | 21/08/2025 Hồ sơ

Quản lý thị trường TP.HCM: Chuyển Công an điều tra 13 vụ hàng lậu, hàng giả
11:39 | 21/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Thuế tỉnh Cao Bằng: Công khai 44 người nợ thuế
14:01 | 20/08/2025 Hồ sơ

Vi phạm gia công hàng hóa, nữ giám đốc lĩnh 7 năm tù
09:39 | 20/08/2025 Hồ sơ

Hà Nội: Khởi tố đối tượng buôn lậu hàng cấm là ngà voi
09:14 | 20/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Lực lượng Biên phòng nắm chắc tình hình, tích cực trấn áp tội phạm trên biên giới
08:27 | 20/08/2025 Hồ sơ

Công ty CP Nhựa Vinh Hoa nợ thuế trên 9 tỷ đồng bị dừng làm thủ tục hải quan
14:50 | 19/08/2025 Hồ sơ

Hải quan cửa khẩu Lào Cai tiêu hủy hơn 10 tấn thực phẩm đông lạnh nhập lậu
16:08 | 18/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Bộ đội Biên phòng Quảng Trị “cất vó” 300 kg ma túy xuyên quốc gia
15:45 | 17/08/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Cưỡng chế trích gần 24 tỷ đồng từ 3 tài khoản của một doanh nghiệp nợ thuế
15:23 | 17/08/2025 Hồ sơ
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Thuế tỉnh Thái Nguyên thu ngân sách 7 tháng đạt 64% dự toán

Ra mắt Ban chấp hành Đảng ủy Cục Thuế

Bất chấp biến động, xuất khẩu cá tra vẫn tăng trưởng 2 con số

Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 4 đối thoại, gỡ vướng cho doanh nghiệp

Vietjet khởi công Trung tâm Kỹ thuật Bảo dưỡng Tàu bay tại Long Thành

(INFOGRAPHICS): 7 tháng năm 2025: Xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh
13:28 | 12/08/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Đắk Lắk
16:26 | 07/08/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế thành phố Hải Phòng
09:35 | 07/08/2025 Infographics

Những nhóm hàng hóa dịch vụ tác động mạnh nhất đến CPI 7 tháng năm 2025
14:04 | 06/08/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng tính thuế TNCN theo đề xuất mới nhất
09:19 | 01/08/2025 Infographics

Thuế tỉnh Thái Nguyên thu ngân sách 7 tháng đạt 64% dự toán

Ra mắt Ban chấp hành Đảng ủy Cục Thuế

Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 4 đối thoại, gỡ vướng cho doanh nghiệp

Hải quan cửa khẩu Hoành Mô có trụ sở mới

Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Bắc Phong Sinh tăng 30,72%

Thuế tỉnh Thái Nguyên tổ chức tập huấn cho hơn 1.100 doanh nghiệp trên địa bàn

Vietjet khởi công Trung tâm Kỹ thuật Bảo dưỡng Tàu bay tại Long Thành

HDBANK vào Top 50 doanh nghiệp niêm yết tiêu biểu nhất 2025

“Bút bi” Thiên Long và cú lội ngược dòng trong kỷ nguyên số

54% dự án FDI mới chọn thuê nhà xưởng thay vì thuê đất

VEDAN Việt Nam mở rộng trong lĩnh vực thực phẩm đông lạnh

Top 30 tập đoàn chiến lược Việt Nam năm 2025

Chính sách thuế đối với hàng đã thay đổi mục đích sử dụng của doanh nghiệp chế xuất

Thủ tục, quy định xuất khẩu phần mềm

Xác định thời điểm và giá trị xuất hoá đơn

Trường hợp nào phải thực hiện kiểm tra, xác định trị giá hải quan?

Hướng dẫn thực hiện xử phạt hóa đơn quy mô lớn

Thủ tục đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ

Bất chấp biến động, xuất khẩu cá tra vẫn tăng trưởng 2 con số

Cần Thơ nâng cao giá trị hàng nông sản hướng tới xuất khẩu bền vững

8 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp

Công ty TNHH Timber Phoenix: Định hình tương lai xuất khẩu gỗ bền vững

Gỡ 'điểm nghẽn' hạ tầng logistics, thúc đẩy xuất nhập khẩu

Nhập khẩu ô tô bùng nổ, bình quân gần 600 xe về Việt Nam mỗi ngày

Thu giữ hơn 2.400 sản phẩm mỹ phẩm, giày, dép, 10 tấn đường tại Gia Lai

“Bút bi” Thiên Long và cú lội ngược dòng trong kỷ nguyên số

Thương mại điện tử: Gia tăng nhu cầu về nhân lực chất lượng cao

Chuỗi bán lẻ trên sàn: Lực đẩy hỗ trợ tăng trưởng

Công an điều tra vụ kinh doanh hàng giả mạo thương hiệu nổi tiếng

Giá xăng được điều chỉnh tăng nhẹ

Logistics xuyên biên giới tạo đột phá tăng trưởng kinh tế khu vực miền Trung

Cần ban hành bảng giá đất áp dụng chung cho cả người dân và doanh nghiệp

Nhiều tác động tích cực tới thị trường bất động sản

Từ ngày 5/1/2026, tổ chức Tổng điều tra kinh tế trên phạm vi toàn quốc

Sửa Luật Đất đai: Cuộc cách mạng "tháo" điểm nghẽn cho thị trường
