Chiến lược ứng phó của doanh nghiệp Việt trước áp lực thuế quan

Nhận định trên được PwC đưa ra trong ấn phẩm "Chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ: Tác động và định hướng ứng phó cho doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam” phát đi ngày 25/6/2025.

Tác động của thuế quan Hoa Kỳ đối với doanh nghiệp tại Việt Nam

Theo đánh giá của Công ty dịch vụ kiểm toán Price water house Coopers (PwC), sự sụt giảm trong hoạt động xuất khẩu logistics và vận tải sang Hoa Kỳ có thể làm giảm nhu cầu đối với dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không và đường biển. Trong lĩnh vực tài chính và tư vấn: Áp lực từ các nhà xuất khẩu có thể dẫn đến việc giảm sử dụng dịch vụ hoặc rủi ro tín dụng cao hơn. IT và dịch vụ thuê ngoài: Có thể hưởng lợi nếu các doanh nghiệp Hoa Kỳ chuyển hoạt động thuê ngoài từ Trung Quốc sang Việt Nam.

Trong lĩnh vực sản xuất (không xuất khẩu sang Hoa Kỳ), sự biến động chuỗi cung ứng sẽ khiến các nhà cung cấp cho doanh nghiệp FDI hoặc các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ có thể đối mặt với việc giảm đơn đặt hàng hoặc các yêu cầu nghiêm ngặt hơn. Cạnh tranh trong nước gia tăng: Các rào cản xuất khẩu có thể chuyển hướng hàng hóa sang thị trường trong nước, làm gia tăng cạnh tranh. Biến động tỷ giá hối đoái: Căng thẳng thương mại có thể gây ra biến động tiền tệ và giá nguyên liệu nhập khẩu tăng cao, gây ảnh hưởng đến chi phí sản xuất

Với sản xuất và xuất khẩu sang Hoa Kỳ, thì chi phí đầu vào tăng và sức cạnh tranh suy giảm tại thị trường Hoa Kỳ do các loại thuế trả đũa có thể đẩy giá lên cao, làm giảm khả năng cạnh tranh so với các đối thủ. Chi phí cao hơn có thể khiến các đối tác Hoa Kỳ giảm đơn hàng hoặc chuyển sang nhà cung cấp khác. Rủi ro pháp lý: Các doanh nghiệp có thể đối mặt với việc tăng chi phí pháp lý, kiểm toán và tài liệu. Gián đoạn chuỗi cung ứng: Những tác động dây chuyền từ các vấn đề liên quan đến Hoa Kỳ hoặc Trung Quốc có thể gây chậm trễ sản xuất và mất ổn định hoạt động.

Măc dù các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam đang duy trì mức độ cảnh giác cao trong bối cảnh bất định do ảnh hưởng từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Song theo khảo sát, 86% người tham gia bày tỏ sự lo ngại hoặc lo ngại sâu sắc về tác động của thuế quan đối với hoạt động kinh doanh. Trong đó, chi phí gia tăng (23%) và sự thay đổi thị trường (15%) được dự báo là những tác động chính. Những phản ứng này phản ánh rõ mối đe dọa cấp bách mà các chính sách thương mại đang phát triển của Hoa Kỳ đặt ra đối với sự ổn định và tăng trưởng của doanh nghiệp.

Chiến lược ứng phó trước áp lực thuế quan

Để thích ứng với chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, PwC cho rằng, cần có một chiến lược đồng bộ - không chỉ đơn thuần là "cắt giảm chi phí" mà là "tái cấu trúc" hướng tới sự bền vững và linh hoạt. Chuyển đổi từ các hoạt động truyền thống sang các mô hình tinh gọn, linh hoạt, số hóa và giảm sự phụ thuộc vào một thị trường duy nhất là cách hiệu quả nhất để vượt qua giai đoạn bất ổn này một cách kiên cường.

Theo đó, các doanh nghiệp trong nước cần tối ưu hóa chi phí để đối phó với Thuế quan của Hoa Kỳ, như: Giảm chi phí sản xuất, năng lượng và lao động thông qua cải tiến quy trình và công nghệ; giảm chi phí gián tiếp và tăng hiệu quả hoạt động thông qua số hóa và tính linh hoạt của chuỗi cung ứng (tìm nguồn cung ứng nguyên liệu thô, chi phí chung và chuyển đổi số. Đồng thời bảo toàn thanh khoản và phân bổ lại vốn để đạt hiệu quả hoạt động. Ưu tiên các khoản đầu tư có tác động cao để thúc đẩy hiệu quả chi phí...

Để đạt được mức giảm chi phí sâu hơn, các doanh nghiệp trong hầu hết các lĩnh vực chịu tác động có thể áp dụng nhiều giải pháp khác nhau: Tối đa hóa các hợp đồng hiện tại/điều kiện thương mại càng lâu càng tốt; Hấp thụ tổn thất từ ký quỹ; Cắt giảm chi phí ngắn hạn, trì hoãn hoặc hoãn lại các khoản chi; Chuyển phần tăng giá sang cho khách hàng; Tái cấu trúc chuỗi cung ứng và chiến lược/hợp đồng tìm nguồn cung ứng; Đa dạng hóa sang các thị trường khác; Tái cơ cấu sản phẩm để đạt được cơ sở chi phí thấp hơn; Di dời cơ sở/hoạt động sản xuất sang các khu vực địa lý thay thế.

Nhìn chhung, bằng cách tập trung vào quản trị chi phí một cách chiến lược và khai thác triệt để các phân tích chuyên sâu, doanh nghiệp có thể mở ra những cơ hội tăng trưởng và phục hồi mạnh mẽ. Việc áp dụng đúng chiến lược không chỉ giúp vượt qua áp lực hiện tại mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Những bước đi chiến lược kết hợp với sự hỗ trợ chuyên môn sẽ là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp định hướng thành công trên hành trình dài hạn.