Xử lý tội phạm về động vật hoang dã vẫn chưa “đến nơi đến chốn”

	Nâng cao năng lực doanh nghiệp phòng chống tội phạm về động, thực vật hoang dã
	Điểm lại những vụ buôn lậu động thực vật hoang dã “đình đám” bị bắt giữ trong năm 2021
	Công tác xử lý tội phạm về động vật hoang dã tại Việt Nam đạt bước tiến tích cực

Bà Bùi Thị Hà chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: N.H

Ba Bùi Thị Hà cho biết, đến nay vẫn không có bất kì đối tượng nào đứng sau những đường dây thu gom, buôn bán, vận chuyển trái phép số lượng rất lớn động vật hoang dã (ĐVHD) nói trên từ nước ngoài về Việt Nam bị đưa ra xét xử.

Theo ENV, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác xử lý tội phạm về động vật hoang dã. Chỉ tính riêng trong năm 2021, ENV đã ghi nhận 144 vụ án vi phạm về động vật hoang dã bị phát hiện, trong đó 133 vụ án bắt giữ được các đối tượng có liên quan, chiếm 92,4% trên tổng số các vụ án vi phạm về động vật hoang dã. Tính đến thời điểm hiện nay, 60,2% các vụ án có đối tượng bị phát hiện trong năm 2021 cũng đã truy cứu trách nhiệm hình sự thành công các đối tượng phạm tội.

Bên cạnh đó, 47,9% các vụ án có đối tượng bị đưa ra xét xử về tội phạm liên quan đến ĐVHD trong năm 2021 đã bị áp dụng hình phạt tù giam với mức hình phạt tù giam trung bình cho các đối tượng phạm tội là 3,83 năm. Đây là tỷ lệ và mức hình phạt tù giam trung bình được duy trì kể từ khi Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) có hiệu lực (ngày 1/1/2018).

Những kết quả này đã bước đầu cho thấy quyết tâm rất lớn của các cơ quan chức năng, cơ quan tiến hành tố tụng tại Việt Nam trong nỗ lực xử lý tội phạm về động vật hoang dã. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn tiếp tục bị đánh giá là một thị trường tiêu thụ động vật hoang dã lớn và là địa điểm trung chuyển quan trọng đưa động vật hoang dã đến các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới. Theo nhiều nguồn tin, hiện nay, đã hình thành nên các đường dây tội phạm do người Việt Nam cầm đầu với lực lượng trải rộng cả ở châu Phi và Việt Nam chuyên thu gom, vận chuyển trái phép hàng tấn ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê và các sản phẩm động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm khác về Việt Nam và đưa đi tiêu thụ trong, ngoài nước.

Mới đây, vào ngày 11/1/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng đã chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan tổ chức khám xét hàng hóa trong một container có dấu hiệu nghi ngờ từ Nigeria về Cảng Tiên Sa (TP Đà Nẵng) và phát hiện 456kg ngà voi và 6,2 tấn vảy tê tê bị vận chuyển trái phép về Việt Nam. Vụ án này cho thấy Việt Nam vẫn tiếp tục là “điểm đến” của hoạt động vận chuyển động vật hoang dã trái phép nếu không có các giải pháp xử lý triệt để.

Số liệu từ cơ sở dữ liệu vi phạm về động vật hoang dã của ENV cho thấy chỉ tính riêng từ năm 2018 đến nay, gần 60 tấn ngà voi và vảy tê tê đã bị phát hiện và thu giữ tại các khu vực cảng biển của Việt Nam. Dẫu vậy, cho đến thời điểm hiện nay, không có bất kì đối tượng nào đứng sau những đường dây thu gom, buôn bán, vận chuyển trái phép số lượng rất lớn động vật hoang dã nói trên từ nước ngoài về Việt Nam bị đưa ra xét xử.

Việc điều tra, bắt giữ và xử lý những đối tượng cầm đầu các đường dây buôn bán động vật hoang dã quy mô lớn có yếu tố xuyên quốc gia là không hề dễ dàng bởi những đối tượng này thường không phải là những người trực tiếp thực hiện các thủ tục hải quan hay thậm chí cũng không phải là những người thu gom, đóng gói động vật hoang dã để đưa vào các container vận chuyển trái phép về Việt Nam. Tuy nhiên, ENV đánh giá, đây không phải là việc làm không thể thực hiện nếu các cơ quan chức năng thực sự quyết tâm và nhận thấy sự cần thiết phải xử lý “tận gốc” vấn đề buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã trái phép.

Bà Bùi Thị Hà đánh giá: “Việc phát hiện, thu giữ tang vật chỉ nên là điểm khởi đầu của một chuyên án xử lý tội phạm về động vật hoang dã. Các cơ quan chức năng cần phải nỗ lực điều tra, xác minh và sử dụng mọi thông tin có thể khai thác từ các vụ thu giữ tang vật ban đầu này để tìm ra những đối tượng cầm đầu, xử lý nghiêm minh các đối tượng này theo đúng quy định của pháp luật. Chỉ khi những đối tượng cầm đầu bị xử lý, chúng ta mới có thể cho các đối tượng này và những đối tượng khác thấy được rủi ro từ hoạt động buôn bán mang lại lợi nhuận bất chính đặc biệt lớn này”.

từ thực tế trên, bà Bùi Thị Hà mong muốn việc xử lý các vi phạm về động vật hoang dã tại khu vực cảng nói riêng và cảng biển nói chung sẽ nhận được sự quan tâm sâu sắc của Bộ Công an và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cùng với sự hợp tác chặt chẽ của các cơ quan thực thi pháp luật tại các quốc gia nguồn ở khu vực châu Phi để có thể xử lý triệt để, để Việt Nam sẽ không còn tiếp tục là “điểm đến” của hàng tấn ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê và các sản phẩm động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm khác trong tương lai.