Xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ mô hình cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh

Xin ông cho biết hiện trạng về cơ sở hạ tầng kho, bãi, địa điểm kiểm tra, giám sát hàng hóa tập trung và điều kiện về công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan ở các khu vực cửa khẩu trên địa bàn đơn vị quản lý?

Cục Hải quan Quảng Ninh đang thực hiện quản lý nhà nước về Hải quan đối với 3 cửa khẩu đường bộ gồm cửa khẩu quốc tế Móng Cái, cửa khẩu chính Hoành Mô, Lối thông quan Bắc Phong Sinh thuộc cửa khẩu chính Hoành Mô và 3 cửa khẩu cảng biển là cảng Hòn Gai, cảng Cẩm Phả, cảng Vạn Gia.

Trên các địa bàn hiện có 3 địa điểm kiểm tra tập trung, 25 kho ngoại quan, 9 cửa hàng miễn thuế được thành lập theo các Quyết định của Tổng cục Hải quan. Hiện trạng cơ sở hạ tầng kho, bãi, địa điểm kiểm tra, giám sát hàng hóa tập trung... đều đảm bảo yêu cầu quản lý hải quan (theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 quy định về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan; Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 sửa đổi bổ sung Nghị định số 68 của Chính phủ).

Về điều kiện cơ sở hạ tầng hiện nay ở các khu vực cửa khẩu trên địa bàn đều có đầy đủ các phân khu chức năng như khu vực làm việc của các cơ quan quản lý, khu vực làm thủ tục cho phương tiện vận tải và hành khách XNC, khu vực tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa XNK… được trang bị hệ thống camera giám sát, cân điện tử, máy soi hành lý, máy soi container… cơ bản đáp ứng điều kiện về công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan.

Hiện UBND tỉnh Quảng Ninh đã có quy hoạch mở rộng các khu vực cửa khẩu. Cụ thể, khu vực cửa khẩu Bắc Luân II thuộc có diện tích quy hoạch là 53,26 ha; Lối mở biên giới Km3+4 phường Hải Yên, TP Móng Cái gắn với Cảng ICD Thành Đạt diện tích 50 ha. Tại khu vực cửa khẩu chính Hoành Mô có diện tích quy hoạch là 50,33 ha; Lối thông quan Bắc Phong Sinh có diện tích quy hoạch là 45 ha.

Tuy nhiên, trên thực tế ngoài cửa khẩu Bắc Luân II đã được đầu tư xây dựng từng bước theo quy hoạch, hiện đang tiếp tục hoàn thiện, bổ sung các hạng mục nhà làm việc, nhà chờ cho khách XNC và các kho lưu giữ hàng hóa... còn lại các khu vực cửa khẩu khác trên địa bàn vẫn chưa được giải phóng mặt bằng, chưa di dời các hạng mục công trình ra ngoài khu vực quy hoạch, vì vậy hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu kho bãi, nơi tập kết, lưu giữ, bảo quản hàng hóa.

Với những định hướng phát triển nêu trên, Cục Hải quan Quảng Ninh đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương biên giới trong quá trình xây dựng các Đề án quy hoạch, mở rộng cửa khẩu cần dành quỹ đất và các điều kiện về hạ tầng để lắp đặt hệ thống trang thiết bị (máy soi container, cân điện tử, hệ thống camera giám sát...) đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại.

Cục Hải quan Quảng Ninh có kiến nghị, đề xuất gì để phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng, kho, bãi trên địa bàn trong thời gian tới để vừa đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại, vừa đáp ứng nhu cầu của hoạt động XNK qua địa bàn ngày càng tăng cao?

Thực hiện chỉ đạo Tổng cục Hải quan về việc xây dựng quy hoạch tổng thể khu vực cửa khẩu biên giới đất liền gắn với chuyển đổi số, Cục Hải quan Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc triển khai rà soát công tác quản lý hải quan; chủ động phối hợp với chính quyền các địa phương, các sở ban ngành tỉnh Quảng Ninh tham mưu trong công tác quy hoạch khu vực cửa khẩu, rà soát thực trạng cơ sở hạ tầng cửa khẩu hiện có, rà soát điều kiện kết nối giao thông từ cửa khẩu đến các địa phương trong nước và rà soát nhu cầu kho bãi, địa điểm, trang thiết bị kiểm tra giám sát hải quan tại cửa khẩu biên giới giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Để đạt được mục tiêu phát triển, hiện đại hóa hải quan trong thời gian tới cùng với việc hình thành mô hình cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh trên địa bàn, Cục Hải quan Quảng Ninh đã có đề xuất, kiến nghị với UBND tỉnh và Tổng cục Hải quan.

Cụ thể, trên cơ sở các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các Kế hoạch của UBND tỉnh về quy hoạch cửa khẩu đường bộ, chuyển đổi số trên địa bàn đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh sớm chỉ đạo các sở, ban ngành và các địa phương biên giới thực hiện giải phóng mặt bằng khu vực cửa khẩu đã được quy hoạch; đồng thời, yêu cầu các nhà đầu tư triển khai đầu tư, xây dựng và hoàn thiện các hạng mục hạ tầng cửa khẩu Móng Cái, Hoành Mô, Bắc Phong Sinh... để đáp ứng nhu cầu hoạt động XNK trên địa bàn. Trong đó, cần xây dựng mục tiêu cụ thể cho hoạt động thương mại, XNK trên địa bàn, lựa chọn những lĩnh vực đột phá phù hợp với chiến lược phát triển.

Ví dụ như quy hoạch, đầu tư hệ thống kho bãi, dịch vụ logistic đáp ứng công suất mục tiêu 1.000-1.500 phương tiện/ngày tại Bắc Luân II; hoặc xây dựng mục tiêu đưa cửa khẩu Bắc Luân II trở thành cửa khẩu đường bộ có kim ngạch và số thu ngân sách nhà nước lớn nhất toàn quốc trong giai đoạn 2025 - 2030...

Bên cạnh đó, cần có các giải pháp cụ thể nâng cao năng lực, chất lượng về nguồn nhân lực và dịch vụ logictic trên địa bàn… tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các doanh nghiệp; có chính sách thu hút các nhà đầu tư chiến lược, bền vững, có đủ năng lực đáp ứng được yêu cầu về xây dựng hạ tầng phục vụ mô hình cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh trên địa bàn; tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giao thông kết nối các cửa khẩu biên giới với cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế nhằm phát huy lợi thế của tỉnh trong hoạt động thương mại, XNK…

Trên cơ sở kế hoạch phát triển, hiện đại hóa hải quan đến năm 2025, tầm nhìn năm 2030 của ngành Hải quan, đề nghị Tổng cục Hải quan sớm triển khai phần mềm cửa khẩu số tại các cửa khẩu đường bộ thống nhất trong toàn quốc; đồng thời rà soát trang cấp kịp thời, đầy đủ trang thiết bị (như máy soi container, cân điện tử, hệ thống camera giám sát, barie điện tử...); xây dựng các phần mềm quản lý nghiệp vụ… để đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan hiện đại, vừa đáp ứng nhu cầu của hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn ngày càng tăng trưởng.

Xin cảm ơn ông!