Vì sao Trung Quốc "ôn tồn" sau cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar?
![]() |
Tổng tư lệnh quân đội Myanmar Min Aung Hlaing. Ảnh: AFP. |
Hai thái độ khác nhau
Trong lúc chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden nhanh chóng đe dọa áp đặt lệnh trừng phạt mới lên chính quyền quân sự Myanmar thì Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại chờ một thời gian tương đối trước khi đưa ra bình luận.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc - Uông Văn Bân, tại một cuộc họp báo vào hôm 1/2, nhiều tiếng đồng hồ sau khi chính phủ dân bầu ở Myanmar bị bắt giữ, nói rằng Bắc Kinh “ghi nhận những gì đã diễn ra ở Myanmar và đang trong quá trình tìm hiểu thêm về tình hình ở đây”.
Ông Uông nói thêm rằng “các bên ở Myanmar” nên “xử lý các khác biệt của mình theo hiến pháp và khung pháp lý” nhằm “duy trì ổn định chính trị và xã hội”.
Trong khi đó, Mỹ lại “tố cáo cuộc đảo chính bằng ngôn từ mạnh nhất có thể” và chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự mới ở Myanmar vì đã bác bỏ “ý chí của nhân dân”.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, một đánh giá hậu đảo chính về các sự kiện sẽ kích hoạt các hạn chế nhất định” lên chính phủ Myanmar.
Năm 2020, Mỹ trao cho Myanmar 135 triệu USD. Tuy nhiên, số tiền này ít có nguy cơ chịu ảnh hưởng bởi thái độ của Mỹ hiện nay, do hầu hết số tiền này được phân phát qua các tổ chức phi chính phủ và tổ chức xã hội.
Ông Biden sẽ gặp khó khăn trong tương tác với nhóm đảo chính do ông thường xuyên nhấn mạnh đến vấn đề thúc đẩy dân chủ trong chính sách đối ngoại của mình.
Trong những biến cố trước đây ở Myanmar, bao gồm cả cuộc khủng hoảng người Hồi giáo Rohingya (trong cuộc khủng hoảng này, phương Tây chỉ trích Myanmar về cách hành xử với người Rohingya), Trung Quốc sẽ có xu hướng không phê phán chính quyền quân sự mới của Myanmar.
Quan hệ đặc biêt giữa Trung Quốc và Myanmar
Giới doanh nhân Trung Quốc có thể bất an về tương lai các cam kết và thỏa thuận do chính quyền bị lật đổ ký kết. Trung Quốc từng tiếp cận và lấy lòng bà Aung San Suu Kyi cũng như đảng của bà trước cuộc đảo chính này do giới hoach định chính sách và các nhóm doanh nhân của nước này thường thấy dễ làm việc với họ hơn là với quân đội Myanmar vốn nổi tiếng có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa cứng rắn.
Một chính quyền quân sự trước đó đã khởi xướng một số cải cách nhất định hướng tới sự cởi mở hơn và sự đầu tư của phương Tây, sau khi tiến trình dân chủ bắt đầu vào cuộc bầu cử năm 2010, nhằm giảm sự phụ thuộc của nước này vào Trung Quốc.
Khi phương Tây quay lưng với chính quyền Myanmar sau cuộc khủng hoảng người Rohingya năm 2016-2017, bà Aung San Suu Kyi – một chính trị gia cần trợ giúp và đầu tư nước ngoài để thực hiện lời hứa trong quá trình tranh cử về cải thiện kinh tế, đã gần như không có lựa chọn nào ngoài việc trông cậy vào Bắc Kinh.
Myamar chính thức gia nhập sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) khi bà Suu Kyi dự một diễn đàn về hợp tác quốc tế ở Bắc Kinh vào tháng 5/2017.
Hai nước khi đó ký một biên bản ghi nhớ để cùng nhau xây dựng Hành lang Kinh tế Trung Quốc -Myanmar vào năm 2018, nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác song phương trong khuôn khổ BRI.
Trong các dự án lớn được đưa ra bàn thảo trước đảo chính có một tuyến đường sắt mới nối thị trấn Thụy Lệ ở vùng biên giới của Trung Quốc với thành phố Mandalay ở Myanmar, và một cảng nước sâu (do Trung Quốc cung cấp tài chính) ở thị trấn Kyaukpyu bên bờ Vịnh Bengal – cảng này đóng vai trò điểm cuối của đường ống dẫn dầu khí dẫn tới khắp Myanmar và chảy vào tỉnh Vân Nam của Trung Quốc.
Trung Quốc bảo vệ Myanmar như thế nào?
Tướng Min Aung Hlaing - Tổng tư lệnh quân đội Myanmar và lãnh đạo chính phủ quân sự hiện tại, được biết đến là người cảnh giác về sự ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Quân đội Myanmar (thường được gọi là Tatmadaw) gần đây đã đa dạng hóa nguồn cung vũ khí cho mình để giảm sự lệ thuộc vào Trung Quốc. Trong thập niên 1990 và đầu thập niên 2000, Trung Quốc là nhà cung cấp chính vũ khí và khí tài cho Myanmar – các phương tiện này được Myanmar sử dụng trong cuộc chiến với các nhóm nổi dậy dân tộc bản địa.
Cho đến gần đây, vào cuối tháng 1/2021, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đã thăm Myanmar để ký một thỏa thuận về cung cấp cho Myanmar tên lửa phòng không Pantsir-S1 và các máy bay không người lái (UAV) trinh sát Orlan-10E do Nga sản xuất. Trước đó Myanmar đã mua các chiến đấu cơ MiG-29 cũng như trực thăng, hệ thống tên lửa phòng không, radar, và pháo mặt đất.
Các thỏa thuận trên xuất hiện khi quân đội Myanmar than phiền về số lượng các nhóm nổi dậy theo cách này hay cách khác sở hữu được vũ khí Trung Quốc để chống lại quân đội Myanmar.
Điều này phản ảnh chính sách "cây gậy và củ cà rốt" của Trung Quốc đối với Myanmar. Về phương diện "cà rốt", Trung Quốc cùng với Nga đã ngăn chặn các nỗ lực đưa các vấn đề về nhân quyền của Myanmar ra Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (nơi Trung Quốc và Nga đều có quyền phủ quyết).
Những ngày gần đây, Trung Quốc chặn một tuyên bố do Anh soạn thảo lên án cuộc đảo chính ở Myanmar – dấu hiệu rõ ràng đầu tiên cho thấy Bắc Kinh sẽ tìm cách quan hệ tốt với giới cầm quyền quân sự ở Myanmar hiện nay.
Chính quyền quân sự mới ở Myanmar thân Trung Quốc?
Tổng tư lệnh Min Aung Hlaing có thể thiếu tin tưởng Trung Quốc trong vai trò ủng hộ các nhóm phiến quân dân tộc thiểu số và hiện giờ lại có quan hệ tốt với Nga nhưng ông lại thừa nhận Trung Quốc là cường quốc hàng đầu mà ông ta có thể trông cậy sau đảo chính, theo các nguồn tin nội bộ Myanmar.
Một chỉ dấu rõ ràng cho việc Min Aung Hlaing có ý đồ tiến sát Trung Quốc là việc ông này bổ nhiệm tân Ngoại trưởng Wunna Maung Lwin.
Wunna Maung Lwin là một cựu quân nhân tham gia cuộc tấn công nhằm vào phiến quân dân tộc Karen và chiếm giữ tổng hành dinh Manerplaw của nhóm này vào năm 1995. Ông ta làm ngoại trưởng giai đoạn 2011-2016 dưới thời Tổng thống Thein Sein khi đó. Thein Sein là cựu tướng chuyển sang làm chính trị gia trong giai đoạn mở cửa của Myanmar.
Wunna Maung Lwin thăm Trung Quốc vài lần trong thời kỳ đó và là người đầu tiên tuyên bố về xây dựng hành lang kinh tế của Trung Quốc đi xuyên qua lãnh thổ Myanmar. Trong chuyến thăm vào tháng 8/2015, ông này được trích dẫn trên bản tin Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng “Myanmar cảm ơn Trung Quốc” về các ủng hộ nhân đạo và rằng “Myanmar trân trọng Trung Quốc như một người bạn lúc khó khăn”.
Wunna cũng khen ngợi vai trò của Trung Quốc trong việc làm trung gian trong các cuộc chiến giữa Tatmadaw và các tổ chức vũ trang dân tộc khác nhau.
Wunna nổi tiếng về quan điểm chống phương Tây và thân Trung Quốc. Có lần ông này thậm chí khuyên Thein Sein không nên gặp Tổng thống Mỹ khi đó là Barack Obama, theo nguồn tin nội bộ. Thein Sein dĩ nhiên đã gặp Obama nhằm cải thiện quan hệ với phương Tây.
Hiện giờ Wunna đã trở lại và quan hệ thân thiện của ông này với giới chức Trung Quốc sẽ đóng vai trò trụ cột trong bối cảnh phương Tây tính đến các lệnh trừng phạt mới và các biện pháp trừng phạt nhóm đảo chính./.
Tin liên quan

Xuất khẩu tôm hùng sang Trung Quốc tăng 9 lần
09:52 | 24/02/2025 Kinh tế

Trung Quốc vượt Mỹ trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam
16:16 | 17/02/2025 Kinh tế

Nắm bắt cơ hội từ những thay đổi, rủi ro và lợi ích từ thương chiến Mỹ - Trung
21:02 | 14/02/2025 Kinh tế

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự của Chi cục Hải quan khu vực XII (12)

Ngày đầu hoạt động theo mô hình mới, Hải quan làm thủ tục hơn 20.000 tờ khai

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự của Chi cục Hải quan khu vực XIV và XVII

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự Chi cục Hải quan Khu vực XVI

Phát hiện 3,745 kg nghi là cần sa trong hành lý khách nhập cảnh sân bay quốc tế Đà Nẵng

(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan

(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu

(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics

Lần đầu tiên diễn ra chương trình nghệ thuật vì khí hậu tại Việt Nam

Hà Nội Metro hợp tác với Xanh SM, VinBus, FGF và V-Green phát triển mạng lưới giao thông xanh

Bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội "chốt" năm 2025 tăng trưởng trên 8%

Quốc hội thông qua một số cơ chế đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm thêm 2 Phó Chủ tịch Quốc hội, 2 Phó Thủ tướng, 4 Bộ trưởng

Trình Quốc hội phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024-2026 của VEC

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự của Chi cục Hải quan khu vực XII (12)

Ngày đầu hoạt động theo mô hình mới, Hải quan làm thủ tục hơn 20.000 tờ khai

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự của Chi cục Hải quan khu vực XIV và XVII

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự Chi cục Hải quan Khu vực XVI

Công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực VIII

Công bố quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự Chi cục Hải quan Khu vực 3

Phát hiện 3,745 kg nghi là cần sa trong hành lý khách nhập cảnh sân bay quốc tế Đà Nẵng

Vì sao nhiều doanh nghiệp lớn bị dừng làm thủ tục hải quan

Triệt phá đường dây vận chuyển hơn 30 kg ma túy từ Campuchia về Việt Nam

Cưỡng chế dừng làm thủ tục hải quan hơn 100 doanh nghiệp nợ thuế

Tạm hoãn xuất cảnh cá nhân nợ thuế từ 50 triệu đồng trở lên

Hải quan Nghệ An phối hợp triệt phá đường dây xuyên quốc gia, thu giữ 30 kg ma túy đá

Acecook Việt Nam lan tỏa thông điệp “Cook Happiness Through Innovation” tại Lễ hội Việt - Nhật

Công ty cổ phần Tân cảng miền Trung đón nhận Bằng khen của Bộ Quốc phòng và tỉnh Bình Định

Cảng Tân cảng- Cái Mép Thị Vải đón thành công chuyến tàu có tải trọng 166.000 DWT đầu tiên

Phát động cuộc thi viết về ngành điện miền Nam: '50 năm thắp sáng niềm tin'

Kinh tế Việt Nam trong tương lai nhiều cơ hội và thách thức

Vedan Việt Nam trao tặng nhà Đại đoàn kết

Gỡ khó, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành dược

Đề xuất tiếp tục mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với ô tô điện chạy pin

Quản lý thị trường trước áp lực lớn với thuốc lá lậu khi tăng thuế thuốc lá

Triển khai thu thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh

Những điểm mới trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết

Phân loại mặt hàng nhãn nhựa tự dính đã in thông tin

Tháng 3, Toyota Việt Nam khuyến mại lớn cho Vios, Veloz Cross, Avanza Premio và Yaris Cross

“Ford SUV Tech Show”- Sự kiện trưng bày và lái thử xe quy mô lớn của Ford

Hành trình Toyota- Hành trình triệu nụ cười

New Peugeot 2008: Thêm lựa chọn cho phân khúc SUV đô thị

Đón "bão" thuế quan, xe ôtô Hàn, Nhật còn "làm mưa làm gió" tại Mỹ?
