Vẫn còn phải thực hiện nhiều cải cách để thúc đẩy nền kinh tế

Hàng hóa XNK qua cửa khẩu Móng Cái- Quảng Ninh. Ảnh Internet

Theo HSBC Việt Nam, Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất đang phải đối mặt với tình hình nhu cầu nội địa giảm sút. Ngay cả các cường quốc trên thế giới (như Mỹ, khu vực đồng tiền chung châu Âu và Trung Quốc) vẫn đang phải trông cậy vào các nhà chính sách tiền tệ để nới lỏng và thúc đẩy chi tiêu. Tuy nhiên, tiêu dùng vẫn còn đang rất trì trệ, và rất cần thiết có các biện pháp cải cách về cấu trúc nhằm giải quyết các vấn đề cố hữu trong nền kinh tế.

Các nhà làm chính sách Việt Nam cho biết họ sẵn sàng thực hiện các động thái cần thiết để thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Có một số biện pháp đã được áp dụng từ năm ngoái nhằm thắt chặt tín dụng và kìm hãm nhu cầu. Lạm phát đã giảm từ mức đỉnh điểm 23% trong tháng 8-2011 xuống còn 5% trong tháng 7 năm nay.

Thêm vào đó, cán cân thương mại của bảy tháng đầu năm cũng thu hẹp chỉ còn 58 triệu USD, một mức giảm đáng kể so với con số 6 tỷ USD cùng kỳ năm 2011. Tiền đồng Việt Nam cũng khá ổn định kể từ đầu năm. Hơn nữa, nguồn dự trữ ngoại hối cũng tăng lên nhờ vào thâm hụt thương mại đã được cải thiện và nguồn vốn FDI được giải ngân dồi dào. Chính phủ cũng vừa thông qua một số nghị quyết nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động các doanh nghiệp nhà nước và lĩnh vực ngân hàng.

Trong giai đoạn này, các doanh nghiệp Việt Nam đang chịu ảnh hưởng từ nhu cầu nội địa giảm sút và tăng trưởng toàn cầu đang khá yếu. Chỉ số PMI của HSBC trong tháng 7 đã giảm xuống mức thấp nhất tình hình này cho thấy người tiêu dùng không sẵn lòng chi tiêu, do cả hai yếu tố nợ cao và triển vọng tăng trưởng thấp. Hành vi chi tiêu của người dân và cả doanh nghiệp đang ngày một cẩn trọng cộng với lạm phát giảm dần cho thấy Ngân hàng Nhà nước sẽ còn tiếp tục đưa ra các biện pháp nới lỏng trong thời gian tới.

Tiếp theo chu kỳ thắt chặt tín dụng đã được thực hiện trong năm trước, Ngân hàng Nhà nước đã cắt giảm 500 điểm ở hầu hết các mức lãi suất cơ bản từ đầu năm 2012 nhằm thúc đẩy nhu cầu yếu kém trong nước.

Tuy nhiên, động thái này vẫn chưa tác động lên chi tiêu do người tiêu dùng và các doanh nghiệp vẫn đang nặng gánh nợ nần hoặc khá cẩn trọng về viễn cảnh của nền kinh tế. Lượng đơn đặt hàng mới và lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới đều giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử khảo sát. Do vậy, Việt Nam không những chịu ảnh hưởng từ nhu cầu cẩn trọng tại thị trường nội địa mà còn do nhu cầu hàng hoá xuất khẩu sang các thị trường châu Âu và Trung Quốc sụt giảm mạnh.

Nhập khẩu cũng xuống thấp từ 13,6% trong tháng 6 còn 9% trong tháng 7. Sau khi được điều chỉnh các yếu tố theo mùa, ngành nhập khẩu giảm xuống 3,7% theo tháng từ mức giảm 0,5% trong tháng 6 dẫn dắt bởi các mặt hàng nhập khẩu là nguyên liệu may mặc, nhựa, sợi, xe hơi, xe máy, thép, lúa mì và sữa. Tình hình đó cho thấy không chỉ riêng các mặt hàng tiêu dùng đang sụt giảm mà các nguyên vật liệu sử dụng cho việc sản xuất giày dép và may mặc cũng đang giảm xuống.

Các cá nhân và doanh nghiệp đang thông qua quá trình cắt giảm nợ và họ không muốn vay thêm các khoản nợ hay khó có thể tiếp cận vốn vay vì thiếu các tài sản thế chấp đạt chất lượng cao hoặc đang ở trong tình trạng mắc nợ trầm trọng. Điều này có nghĩa rằng nếu các ngân hàng sạch tiền (những ngân hàng nhỏ thông thường là những ngân hàng hay gặp vấn đề về thanh khoản) có thể sẽ khó mở rộng bảng cân đối kế toán.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước vừa thông báo rằng trần lãi suất huy động sẽ xuống dưới mức 8% (hiện tại đang là 9%) để buộc các ngân hàng cắt giảm lãi suất cho vay (hiện tại đang là 15%). Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ có thể sử dụng các biện pháp hành chính để thuyết phục các ngân hàng cắt giảm lãi suất cho vay./.

Lê Thu