Truy thu thuế mặt hàng vận thăng lồng là có cơ sở pháp lý

Vận thăng lồng để vận chuyển người và công cụ dùng trong hoạt động xây dựng có mã HS 8428.10.21.00. Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, các DN này cho rằng đã làm thủ tục NK và được cơ quan Hải quan chấp nhận cho thông quan hàng hóa từ cách đây vài năm, nay cơ quan Hải quan lại ra quyết định truy thu thuế là chưa phù hợp. Thực tế vấn đề này ra sao?

Phân loại mặt hàng

Kể từ năm 2008, Công ty cổ phần Công nghiệp Đông Sơn và một số công ty khác kinh doanh thiết bị máy công nghiệp NK từ Trung Quốc về Việt Nam mặt hàng có tên tiếng Anh là hoist, dịch ra là tời nâng kiểu thùng, khai báo mã HS là 8428.10.90.00, thuế suất 0% và đã được các chi cục hải quan cho thông quan.

Đầu năm 2012, sau khi thực hiện kiểm tra lại việc khai báo, tính thuế của các DN, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (Hải quan Lạng Sơn) và Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội (Hải quan TP. Hà Nội) đã phát hiện hàng hóa được phân loại chưa chính xác, kiểm tra hồ sơ hàng hóa, căn cứ nội dung khai báo, mô tả hàng hóa của DN trên tờ khai hải quan; hồ sơ NK, tài liệu kỹ thuật do DN xuất trình; đối chiếu các quy định, căn cứ, hướng dẫn phân loại các lô hàng NK mặt hàng theo khai báo là tời nâng kiểu thùng là loại thang máy dùng trong xây dựng nên được xác định vào mã 8428.10.21.00, thuế suất 10%. Do vậy, 2 chi cục hải quan đã ra các quyết định truy thu thuế đối với một số DN.

Việc ra các quyết định truy thu thuế là có cơ sở pháp lý và trong thẩm quyền của chi cục hải quan.

Khi làm thủ tục NK hàng hóa, theo hướng dẫn việc phân loại, áp dụng mức thuế đối với hàng hóa XNK quy định tại Thông tư 85/2003/TT-BTC, Thông tư 49/2010/TT-BTC của Bộ Tài chính, người khai hải quan có quyền tự kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ tên hàng (mô tả rõ đặc điểm, cấu tạo, tính chất, công dụng), mã số, mức thuế của hàng hóa XNK. Nhưng việc kê khai phải theo đúng quy định của pháp luật và DN chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc khai báo, tính chính xác, trung thực, hợp pháp của các chứng từ, tài liệu nộp cho cơ quan Hải quan.

Cũng từ đó, để phát hiện những sai phạm, thiếu sót trong việc kê khai, tính thuế, pháp luật quy định cơ quan Hải quan có thẩm quyền kiểm tra sau thông quan, thanh tra, kiểm tra việc làm thủ tục hải quan của DN cũng như cơ quan Hải quan.

Trở lại vấn đề liên quan đến việc truy thu thuế mặt hàng vận thăng lồng đối với một số DN làm thủ tục tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị và Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội. Đầu năm 2012, khi Thanh tra Tổng cục Hải quan tiến hành thanh tra việc làm thủ hải quan đối với một số mặt hàng tại các đơn vị hải quan địa phương, cho thấy việc kê khai, tính thuế một số mặt hàng chưa chính xác. Do đó, tại công văn 456/TCHQ-TTr ngày 7-2-2012, Thanh tra Tổng cục Hải quan đã yêu cầu các cục Hải quan tỉnh, thành phố rà soát lại và lưu ý các nội dung trong việc phân loại, xác định mức thuế đối với các mặt hàng này.

Ngay sau đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã làm việc với các DN để thống nhất việc phân loại, áp mã số mặt hàng theo khai báo là tời nâng kiểu thùng, vận thăng lồng. Sau khi làm việc với các DN, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị cho biết, hầu hết đều nhất trí với việc mặt hàng các DN NK là thiết bị chuyên dùng trong xây dựng, phù hợp với mã 8428.10.21.00.

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, trong trường hợp này, mặt hàng vận thăng lồng (dùng để vận chuyển người và công cụ nhỏ để xây dựng các tòa nhà cao tầng) là thiết bị nâng hoạt động dịch chuyển theo phương thẳng đứng, bám dọc theo một kết cấu khung sắt cố định, có động cơ điện và dùng dây cáp kéo, có cabin hoặc sàn treo, có hệ thống điều kiện, điều tốc và hệ thống khóa an toàn, thường có đối trọng và hoạt động theo nguyên tắc điều khiển ngắt quãng… do vậy có đầy đủ tính năng đặc trưng của thang máy và chuyên dùng trong hoạt động xây dựng. Đối chiếu với Biểu thuế XNK ưu đãi mặt hàng này phù hợp với mã 8428.10.21.00 (loại sử dụng trong xây dựng), thuế suất NK là 10%.

Có thể ấn định thuế sau thông quan

Theo Thông tư 194/2010/TT-BTC, việc ấn định thuế đối với hàng hóa XNK được thực hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan hoặc sau khi hàng hóa đã được thông quan.

Tại Điều 23 Thông tư 194/2010/TT-BTC cũng chỉ rõ cơ quan Hải quan thực hiện ấn định thuế trong các trường hợp quy định tại Khoản 16 Điều 1 Nghị định 106/2010/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, người nộp thuế bị cơ quan Hải quan ấn định thuế đối với hàng hóa XNK như: Khai thuế dựa vào các tài liệu không hợp pháp để khai thuế, tính thuế; không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ, chính xác các nội dung liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế; người khai thuế không tự tính được số thuế phải nộp; các trường hợp khác do cơ quan Hải quan hoặc cơ quan khác phát hiện việc kê khai, tính thuế không đúng với quy định của pháp luật về thuế…

Trong các trường hợp đó, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan; Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố; Chi cục trưởng Chi cục Hải quan có thẩm quyền ấn định thuế.

Bên cạnh đó, thời hiệu xử phạt vi phạm pháp luật về thuế cũng được quy định rõ tại Điều 110 Luật Quản lý thuế. Đối với hành vi trốn thuế, gian lận thuế chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, hành vi chậm nộp tiền thuế, khai thiếu nghĩa vụ thuế, thời hiệu xử phạt là 5 năm, kể từ ngày hành vi vi phạm được thực hiện. Nếu quá thời hiệu xử phạt vi phạm pháp luật về thuế thì người nộp thuế không bị xử phạt nhưng vẫn phải nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, số tiền thuế gian lận vào ngân sách Nhà nước.

Do vậy, đối với những trường hợp trên, chi cục hải quan nơi DN làm thủ tục đã trực tiếp ra quyết định truy thu thuế là phù hợp.

Ngọc Linh