TPHCM đối diện với nguy cơ về thiếu thuốc, thiếu nhân lực, dịch chồng dịch

TPHCM thông tin về việc thiếu thuốc tại các bệnh viện

Bệnh nhân điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM. Ảnh: T.D

Nguy cơ dịch chồng dịch

Theo Giám đốc Sở Y tế TPHCM Tăng Chí Thượng, hiện nay, chưa có quốc gia nào chính thức công bố đã chấm dứt được dịch Covid-19. WHO cho biết, số ca mắc mới trong tuần qua tăng 18% so với tuần trước, số tử vong mới trong tuần tăng 3% so với tuần trước, sự gia tăng số ca mắc và tử vong này tương ứng với các biến thể phụ BA.4 tăng từ 9% lên 12%, và BA.5 tăng từ 28% lên 43%.

Bộ Y tế đã công bố biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam và ghi nhận số ca mắc mới bắt đầu có dấu hiệu tăng và số ca nặng cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ. Ngày 4/7, Viện Pasteur TPHCM cũng đã công bố phát hiện 2 mẫu dương với biến thể phụ BA.4 và 1 mẫu dương với biến thể BA.5. Tất cả các mẫu dương tính này đều từ nguồn giám sát ngẫu nhiên qua hệ thống giám sát của Trung tâm kiểm soát bệnh tật TPHCM.

Hệ thống giám sát dịch của ngành y tế cũng cho thấy số ca mắc mới có xu hướng tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây, có ngày có trên 50 ca mắc mới (trước đây số ca mắc mới đã giảm sâu dưới 30 ca mắc mới/ngày), mặc dù số ca nhập viện và số ca nặng chưa có dấu hiệu tăng rõ.

Như vậy, tuy đã được kiểm soát ổn định nhiều tháng qua, tuy nhiên do các biến thể phụ mới của biến chủng Omicron vẫn tiếp tục xuất hiện và lan nhanh trên phạm vi toàn thế giới nên nguy cơ dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại vẫn luôn là mối đe dọa đối với bất kỳ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam.

Trong khi đó, dịch bệnh sốt xuất huyết tại các tỉnh phía Nam và TPHCM với số ca mắc tăng 23% so với cùng kỳ năm 2019 (năm có dịch lớn). Tại TPHCM số ca mắc đã là 21.993 ca, tăng 184% so với cùng kỳ, số tử vong đã 11 trường hợp, có cả người lớn, phụ nữ mang thai, trẻ em.

Trên cơ sở đó, Sở Y tế TPHCM đã triển khai các giải pháp ngăn chặn nguy cơ dịch chồng dịch. Đó là đẩy nhanh hơn nữa tỷ lệ tiêm vắc xin Covid-19 mũi nhắc lại (mũi 3 và mũi 4). Trong đó, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông về lợi ích của tiêm vắc xin đến từng hộ gia đình. Triển khai quyết liệt hơn nữa công tác diệt muỗi, diệt lăng quăng phòng ngừa sốt xuất huyết. Sẵn sàng kích hoạt hệ thống thu dung điều trị theo từng kịch bản diễn tiến của dịch Covid-19 và dịch sốt xuất huyết. Sẵn sàng tái hiện các bài học kinh nghiệm về tính sáng tạo và hiệu quả trong công tác ứng phó với đại dịch Covid-19 khi cần thiết.

Nguy cơ thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế

Sở Y tế TPHCM cho biết, trước tình hình thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế tại một số địa phương và thiếu cục bộ tại một vài bệnh viện trên địa bàn TPHCM, Ngành y tế thành phố đang đứng trước thách thức không nhỏ đó là phải có giải pháp chủ động và sớm khắc phục, không để tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế xảy ra.

Thiếu các loại thuốc, vật tư y tế thuộc danh mục thuốc hiếm không phải là vấn đề mới phát sinh đối với các bệnh viện trên địa bàn TPHCM và cả nước. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch Covid-19, danh sách thuốc hiếm có nguy cơ bị kéo dài thêm, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều trị các bệnh lý chuyên khoa.

Để ứng phó với nguy cơ thiếu thuốc, Sở Y tế TPHCM kiến nghị Bộ Y tế sớm tháo gỡ những vướng mắc. Kiến nghị lãnh đạo TPHCM cho phép thành lập Trung tâm mua sắm hàng hóa của Ngành y tế thành phố. Kiến nghị UBND TPHCM có giải pháp hỗ trợ ngân sách trong việc mua sắm và dự trữ một vài thuốc hiếm trong công tác cấp cứu người bệnh. Sở Y tế thành lập Tổ công tác chuyên trách tư vấn, hỗ trợ và điều phối giải quyết tình trạng thiếu thuốc tại các đơn vị trực thuộc. Hội đồng thuốc và điều trị tại các bệnh viện cập nhật phác đồ điều trị, danh mục thuốc cần mua sắm phục vụ cho hoạt động khám, chữa bệnh.

Nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập

Theo lãnh đạo Sở Y tế TPHCM, hiện tượng một bộ phận nhân viên y tế nghỉ việc sau thời gian dài chống dịch Covid-19 đã được ghi nhận tại nhiều hệ thống y tế nhiều quốc gia. Tại nước ta, cũng không ngoại lệ, theo Bộ Y tế tính đến nay đã có hơn 9.400 nhân viên y tế xin nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau.

Tại TPHCM, năm 2021 đã có 1.154 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 274 bác sĩ, 610 điều dưỡng; 6 tháng đầu năm 2022 đã có 874 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 199 bác sĩ và 391 điều dưỡng. Tổng cộng đã có 2.028 viên y tế nghỉ việc, trong đó có 473 bác sĩ và 1001 điều dưỡng (chiếm khoảng 5% tổng số nguồn nhân lực y tế của thành phố).

TPHCM cũng đã có các giải pháp ứng phó với nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế. Hiện Sở Y tế TPHCM đang nghiên cứu, đề xuất triển khai thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm củng cố và nhân rộng mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng. Kiến nghị sớm có hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để củng cố hoạt động tự chủ của các bệnh viện theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Về lâu dài, cần có những cơ chế, chính sách để thu hút và giữ chân nhân viên y tế công lập.