Thuế quan, rủi ro thương mại khiến xuất khẩu thủy sản tăng chậm
![]() |
Chế biến cá ngừ xuất khẩu tại Công ty Cổ phần Thủy sản Bình Định. Ảnh: T.H |
Thuế quan tạo ra làn sóng điều chỉnh trong ngắn hạn
Theo bà Lê Hằng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), sau những tháng đầu năm 2025 tăng trưởng ấn tượng, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong tháng 5/2025 đã có dấu hiệu chững lại khi chỉ đạt 851 triệu USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái – mức tăng thấp nhất kể từ đầu năm.
Tuy vậy, lũy kế 5 tháng đầu năm, kim ngạch vẫn đạt 4,2 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ 2024 – phản ánh nỗ lực vượt khó của toàn ngành trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, đặc biệt là ảnh hưởng từ chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ.
Bà Lê Hằng đánh giá, thuế quan Hoa Kỳ tạo ra làn sóng điều chỉnh trong ngắn hạn.
Từ tháng 4/2025, sau khi Chính phủ Hoa Kỳ công bố kế hoạch áp mức thuế tạm thời 10% với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có thủy sản, ngành xuất khẩu đã nhanh chóng phản ứng.
Các doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ trong tháng 4 và đầu tháng 5 nhằm tránh rủi ro bị áp thuế cao hơn (có thể lên đến 46%) sau ngày 9/7 – thời điểm kết thúc giai đoạn 90 ngày áp thuế tạm thời.
Kết quả là kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ trong tháng 5 vẫn đạt gần 160 triệu USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp, hoạt động giao hàng đã giảm dần từ sau ngày 20/5 để đề phòng rủi ro thương mại. Áp lực về chi phí, biến động thị trường và sự thiếu chắc chắn về chính sách khiến hoạt động giao dịch chậm lại, gây ảnh hưởng đến tổng kim ngạch trong tháng.
Về cơ cấu mặt hàng, nhóm tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng mạnh 12,4% và chiếm hơn 42% tổng kim ngạch. Tính chung 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3% – phản ánh xu hướng phục hồi rõ rệt của thị trường và nhu cầu tốt từ Mỹ, Nhật Bản và các nước CPTPP.
Trong khi đó, xuất khẩu cá tra lại giảm 17,3% trong tháng 5, chỉ đạt 138 triệu USD – mức sụt giảm mạnh nhất trong các nhóm chủ lực.
Nguyên nhân chính đến từ việc các doanh nghiệp tạm thời điều chỉnh lịch xuất hàng sang Mỹ – thị trường tiêu thụ cá tra lớn nhất – nhằm tránh mức thuế cao, đồng thời chủ động tái cơ cấu thị trường.
Một số doanh nghiệp như Caseamex cho biết đang tích cực chuyển hướng sang thị trường EU và châu Á, nơi có yêu cầu kỹ thuật cao nhưng ít rủi ro về thuế quan.
Xuất khẩu cá ngừ cũng giảm 23,2% trong tháng 5, đạt 65 triệu USD – cho thấy khó khăn từ chi phí logistics và cạnh tranh với các nguồn cung thay thế từ Mỹ Latinh.
Lối thoát trong bối cảnh rủi ro thương mại gia tăng
Theo bà Lê Hằng, trước bất ổn từ chính sách thuế Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp thủy sản đã xác định lại chiến lược thị trường theo hướng đa dạng hóa và tăng cường chế biến sâu.
Xuất khẩu sang các thị trường CPTPP như Nhật Bản, Canada, Mexico tiếp tục duy trì đà tăng mạnh, đạt 224 triệu USD trong tháng 5 (tăng 7,9%) và hơn 1,15 tỷ USD trong 5 tháng (tăng 24,3%).
Đáng chú ý, thị trường Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 5 lên 836 triệu USD – mức tăng tới 546% so với cùng kỳ – cho thấy khả năng đẩy mạnh tiêu thụ thông qua đơn hàng lớn và ưu đãi thuế quan.
Thị trường Trung Quốc và Hong Kong cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng, đạt gần 185 triệu USD trong tháng 5 và hơn 900 triệu USD trong 5 tháng, tăng lần lượt 22,3% và 48,6%. Đây là tín hiệu tích cực cho nỗ lực tái cấu trúc thị trường, đồng thời cho thấy sức hút từ các sản phẩm phù hợp khẩu vị, giá cả và chuỗi cung ứng thuận tiện.
Nhiều doanh nghiệp thủy sản đang tích cực triển khai các dòng sản phẩm chế biến sâu như cá viên, cá tẩm gia vị, cá hộp, collagen từ phụ phẩm nhằm thâm nhập thị trường ngách và đáp ứng xu hướng tiêu dùng tiện lợi – đặc biệt tại các đô thị lớn ở châu Á.
Từ nay đến tháng 7 – thời điểm Mỹ sẽ quyết định mức thuế chính thức áp với một số sản phẩm từ Việt Nam – dự kiến hoạt động xuất khẩu sang thị trường này sẽ tiếp tục thận trọng.
Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp cần tính toán thời điểm giao hàng hợp lý để vừa tránh rủi ro về thuế, vừa không mất đơn hàng. Trong kịch bản thuế vẫn ở mức 10%, ngành có thể duy trì xuất khẩu ổn định. Tuy nhiên, nếu mức thuế 46% được áp dụng, hoạt động xuất khẩu sẽ sụt giảm đáng kể và buộc phải tái cơ cấu thị trường quyết liệt hơn.
Về dài hạn, ngành cần tranh thủ các hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, UKVFTA để mở rộng thị trường, đồng thời nâng cấp hạ tầng, giảm chi phí logistics và tăng khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Chính phủ cũng cần có chính sách tín dụng, hỗ trợ vùng nuôi và đầu tư chế biến để tăng năng lực cạnh tranh toàn ngành.
Tin liên quan

Giải pháp xanh- xu hướng tất yếu cho xuất khẩu bền vững
16:26 | 04/06/2025 Xu hướng

Xuất khẩu cao su tuy giảm lượng nhưng tăng trị giá
15:03 | 02/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Ảnh hướng thuế quan, đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm
09:54 | 02/06/2025 Xu hướng

Gạo Việt phát thải thấp sắp xuất khẩu: Bước ngoặt chiến lược cho thương hiệu xanh
21:20 | 04/06/2025 Xu hướng

Kiểm soát vùng trồng, phân bón để giữ vững tiêu chuẩn sầu riêng xuất khẩu
13:31 | 04/06/2025 Xu hướng

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 5 tháng đầu năm đạt trên 28 tỷ USD, tăng hơn 15%
09:59 | 04/06/2025 Xu hướng

Linh kiện điện tử từ Malaysia vào Việt Nam vượt mốc 1 tỷ USD
22:32 | 03/06/2025 Xu hướng

Xuất khẩu gạo tăng lượng, giảm giá trị: cảnh báo từ diễn biến thị trường
14:23 | 03/06/2025 Xu hướng

Việt Nam- Hoa Kỳ ký loạt thỏa thuận xuất nhập khẩu hàng hóa
13:43 | 03/06/2025 Xu hướng

Việt Nam không được loại trừ thuế tự vệ với hóa chất Ethyl Acetate tại Thổ Nhĩ Kỳ
11:15 | 03/06/2025 Xu hướng

Hồng Kông (Trung Quốc) vẫn là thị trường xuất khẩu thịt lớn nhất của Việt Nam
16:05 | 02/06/2025 Xu hướng

Thủ tướng yêu cầu triển khai đồng bộ các giải pháp tiêu thụ, xuất khẩu nông sản
11:13 | 02/06/2025 Xu hướng

Hoa Kỳ dự kiến áp thuế 8,35% đối với vỏ viên nhộng cứng từ Việt Nam
08:43 | 31/05/2025 Xu hướng

Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp lao dốc, chạm đáy kể từ tháng 1/2023
18:08 | 30/05/2025 Xu hướng

Việt – Trung thiết lập “luồng xanh” nông sản, mở rộng thị trường thủy sản, trái cây
15:53 | 29/05/2025 Xu hướng

Central Retail tăng gấp đôi lượng tiêu thụ vải thiều Bắc Giang trong mùa vụ 2025
15:38 | 29/05/2025 Xu hướng
Tin mới

Gạo Việt phát thải thấp sắp xuất khẩu: Bước ngoặt chiến lược cho thương hiệu xanh

Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Bắt giữ 2 đối tượng mua bán, vận chuyển hơn 5,3kg ma tuý các loại

Giải pháp xanh- xu hướng tất yếu cho xuất khẩu bền vững

Bắt giữ nửa tấn nầm lợn nhập lậu tại Bắc Phong Sinh

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
11:01 | 03/06/2025 Infographics

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế
14:02 | 26/05/2025 Megastory/Longform

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15
16:15 | 20/05/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền
11:11 | 20/05/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cải cách thuế đối với hộ kinh doanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW
09:56 | 18/05/2025 Infographics