Thuế quan, rủi ro thương mại khiến xuất khẩu thủy sản tăng chậm
![]() |
Chế biến cá ngừ xuất khẩu tại Công ty Cổ phần Thủy sản Bình Định. Ảnh: T.H |
Thuế quan tạo ra làn sóng điều chỉnh trong ngắn hạn
Theo bà Lê Hằng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), sau những tháng đầu năm 2025 tăng trưởng ấn tượng, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong tháng 5/2025 đã có dấu hiệu chững lại khi chỉ đạt 851 triệu USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái – mức tăng thấp nhất kể từ đầu năm.
Tuy vậy, lũy kế 5 tháng đầu năm, kim ngạch vẫn đạt 4,2 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ 2024 – phản ánh nỗ lực vượt khó của toàn ngành trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, đặc biệt là ảnh hưởng từ chính sách thuế đối ứng mới của Hoa Kỳ.
Bà Lê Hằng đánh giá, thuế quan Hoa Kỳ tạo ra làn sóng điều chỉnh trong ngắn hạn.
Từ tháng 4/2025, sau khi Chính phủ Hoa Kỳ công bố kế hoạch áp mức thuế tạm thời 10% với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có thủy sản, ngành xuất khẩu đã nhanh chóng phản ứng.
Các doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ trong tháng 4 và đầu tháng 5 nhằm tránh rủi ro bị áp thuế cao hơn (có thể lên đến 46%) sau ngày 9/7 – thời điểm kết thúc giai đoạn 90 ngày áp thuế tạm thời.
Kết quả là kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ trong tháng 5 vẫn đạt gần 160 triệu USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp, hoạt động giao hàng đã giảm dần từ sau ngày 20/5 để đề phòng rủi ro thương mại. Áp lực về chi phí, biến động thị trường và sự thiếu chắc chắn về chính sách khiến hoạt động giao dịch chậm lại, gây ảnh hưởng đến tổng kim ngạch trong tháng.
Về cơ cấu mặt hàng, nhóm tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng mạnh 12,4% và chiếm hơn 42% tổng kim ngạch. Tính chung 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3% – phản ánh xu hướng phục hồi rõ rệt của thị trường và nhu cầu tốt từ Mỹ, Nhật Bản và các nước CPTPP.
Trong khi đó, xuất khẩu cá tra lại giảm 17,3% trong tháng 5, chỉ đạt 138 triệu USD – mức sụt giảm mạnh nhất trong các nhóm chủ lực.
Nguyên nhân chính đến từ việc các doanh nghiệp tạm thời điều chỉnh lịch xuất hàng sang Mỹ – thị trường tiêu thụ cá tra lớn nhất – nhằm tránh mức thuế cao, đồng thời chủ động tái cơ cấu thị trường.
Một số doanh nghiệp như Caseamex cho biết đang tích cực chuyển hướng sang thị trường EU và châu Á, nơi có yêu cầu kỹ thuật cao nhưng ít rủi ro về thuế quan.
Xuất khẩu cá ngừ cũng giảm 23,2% trong tháng 5, đạt 65 triệu USD – cho thấy khó khăn từ chi phí logistics và cạnh tranh với các nguồn cung thay thế từ Mỹ Latinh.
Lối thoát trong bối cảnh rủi ro thương mại gia tăng
Theo bà Lê Hằng, trước bất ổn từ chính sách thuế Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp thủy sản đã xác định lại chiến lược thị trường theo hướng đa dạng hóa và tăng cường chế biến sâu.
Xuất khẩu sang các thị trường CPTPP như Nhật Bản, Canada, Mexico tiếp tục duy trì đà tăng mạnh, đạt 224 triệu USD trong tháng 5 (tăng 7,9%) và hơn 1,15 tỷ USD trong 5 tháng (tăng 24,3%).
Đáng chú ý, thị trường Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 5 lên 836 triệu USD – mức tăng tới 546% so với cùng kỳ – cho thấy khả năng đẩy mạnh tiêu thụ thông qua đơn hàng lớn và ưu đãi thuế quan.
Thị trường Trung Quốc và Hong Kong cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng, đạt gần 185 triệu USD trong tháng 5 và hơn 900 triệu USD trong 5 tháng, tăng lần lượt 22,3% và 48,6%. Đây là tín hiệu tích cực cho nỗ lực tái cấu trúc thị trường, đồng thời cho thấy sức hút từ các sản phẩm phù hợp khẩu vị, giá cả và chuỗi cung ứng thuận tiện.
Nhiều doanh nghiệp thủy sản đang tích cực triển khai các dòng sản phẩm chế biến sâu như cá viên, cá tẩm gia vị, cá hộp, collagen từ phụ phẩm nhằm thâm nhập thị trường ngách và đáp ứng xu hướng tiêu dùng tiện lợi – đặc biệt tại các đô thị lớn ở châu Á.
Từ nay đến tháng 7 – thời điểm Mỹ sẽ quyết định mức thuế chính thức áp với một số sản phẩm từ Việt Nam – dự kiến hoạt động xuất khẩu sang thị trường này sẽ tiếp tục thận trọng.
Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp cần tính toán thời điểm giao hàng hợp lý để vừa tránh rủi ro về thuế, vừa không mất đơn hàng. Trong kịch bản thuế vẫn ở mức 10%, ngành có thể duy trì xuất khẩu ổn định. Tuy nhiên, nếu mức thuế 46% được áp dụng, hoạt động xuất khẩu sẽ sụt giảm đáng kể và buộc phải tái cơ cấu thị trường quyết liệt hơn.
Về dài hạn, ngành cần tranh thủ các hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, UKVFTA để mở rộng thị trường, đồng thời nâng cấp hạ tầng, giảm chi phí logistics và tăng khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Chính phủ cũng cần có chính sách tín dụng, hỗ trợ vùng nuôi và đầu tư chế biến để tăng năng lực cạnh tranh toàn ngành.
Tin liên quan

Doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng thế nào để xuất khẩu bền vững vào Nhật Bản?
11:54 | 25/06/2025 Xu hướng

Đến giữa tháng 6, xuất nhập khẩu đạt hơn 390 tỷ USD
09:18 | 25/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Số thuế GTGT được hoàn tối đa bằng 10% doanh thu xuất khẩu
14:13 | 24/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Quy định mới về danh mục hàng hóa nhập khẩu với cư dân biên giới
10:26 | 24/06/2025 Xu hướng

Mục tiêu xuất khẩu 18 tỷ USD trong năm 2025 của ngành gỗ Việt đang bị đe dọa
09:46 | 24/06/2025 Xu hướng

Sắt thép Việt rộng cửa vào Malaysia
13:42 | 23/06/2025 Xu hướng

Lạng Sơn: Thông quan hàng nông sản thông suốt nhờ chuẩn bị sẵn kịch bản
09:18 | 23/06/2025 Xu hướng

Doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản lo lắng bị áp thuế đối ứng
21:50 | 21/06/2025 Xu hướng

Xuất khẩu tăng, nhưng còn nhiều nỗi lo
10:13 | 20/06/2025 Xu hướng

Xuất khẩu nghêu sang Trung Quốc tăng gần 4 lần
13:00 | 19/06/2025 Xu hướng

Giải pháp tối ưu hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu sang Hoa Kỳ
16:01 | 18/06/2025 Xu hướng

Cần có "tấm khiên" bảo vệ ngành đường Việt Nam
13:20 | 18/06/2025 Xu hướng

Trung Quốc không còn là “bệ đỡ” xuất khẩu rau quả Việt?
16:08 | 17/06/2025 Xu hướng

Hạt tiêu Việt đã thu về gần 700 triệu USD nhờ giá xuất khẩu tăng
16:06 | 16/06/2025 Xu hướng

Cà phê Việt giữ lợi thế giữa xoáy chuyển toàn cầu
08:50 | 14/06/2025 Xu hướng

Thương nhân Trung Quốc tăng tốc thu mua vải thiều Việt
09:45 | 13/06/2025 Xu hướng
Tin mới

Đẩy mạnh chuyển đổi số, sẵn sàng quản lý thuế theo mô hình chính quyền hai cấp

Doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng thế nào để xuất khẩu bền vững vào Nhật Bản?

Đảng bộ Hải quan khu vực III lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đơn vị chính quy, hiện đại

Hải quan khu vực V giải đáp vướng mắc cho doanh nghiệp chế xuất

Đến năm 2030, Nghệ An sẽ có 9 khu bến cảng

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh
13:42 | 24/06/2025 Infographics

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
13:40 | 24/06/2025 Megastory/Longform

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online
09:36 | 24/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025
15:16 | 20/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Điểm nhấn trong công tác thu ngân sách 5 tháng đầu năm
10:24 | 18/06/2025 Infographics