 |
| Nhiều DN đã phải cắt giảm nhân công, co hẹp sản xuất, các đơn hàng giảm mạnh. Ảnh: H.Nụ |
Vì sao giảm?
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tháng 1/2023, tổng trị giá XNK hàng hoá của Việt Nam ước đạt 46,56 tỷ USD, giảm 17,3% so với tháng 12/2022 (tương ứng giảm 9,77 tỷ USD). Trong đó, tổng trị giá XK ước đạt 25,08 tỷ USD, giảm 13,6% và tổng trị giá NK ước đạt 21,48 tỷ USD, giảm 21,3%. So với tháng 1/2022, trị giá XNK của tháng 1/2023 đã giảm tới 25,01%, tương ứng giảm 15,53 tỷ USD. Như vậy, trong tháng đầu tiên của năm 2023 cả nước ước xuất siêu 3,6 tỷ USD.
Tổng trị giá ở cả chiều xuất và nhập ngay trong tháng 1/2023 giảm mạnh đã kéo theo số thu NSNN từ hoạt động XNK chỉ đạt 24.852 tỷ đồng, bằng 5,8% so với dự toán và giảm 42,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Đánh giá về tình hình XNK hàng hóa trong tháng đầu năm 2023, theo đại diện Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan), tổng kim ngạch XNK của Việt Nam đột ngột giảm so với tháng 12/2022 và giảm tới 25% so với cùng kỳ năm 2022 có nguyên nhân trực tiếp do kỳ nghỉ tết Dương lịch và tết Nguyên đán đều diễn trong tháng 1/2023 nên số ngày làm việc ít hơn tháng 12/2022 và cùng kỳ năm 2022.
Một nguyên nhân khác là quý 4/2022 hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, các đơn hàng XNK của các DN đều bị sụt giảm. Do đó, bước sang năm 2023, tình trạng này vẫn sẽ còn ảnh hưởng trực tiếp và có thể sẽ kéo dài đến hết quý 1/2023.
Cũng theo đại diện Cục Thuế XNK, trong bối cảnh nền kinh tế có thể phải đối mặt với lạm phát và thực trạng suy thoái kinh tế ở hầu hết các quốc gia, dẫn đến nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm, đặc biệt tại những thị trường chủ lực sẽ tác động bất lợi đến hoạt động XNK của Việt Nam. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu NSNN của ngành Hải quan trong để đạt mục tiêu thu NSNN năm 2023.
Nhiều giải pháp đặt ra
Năm 2023, là năm bản lề của kế hoạch 5 năm 2021-2025, dự báo kinh tế thế giới tăng trưởng có xu hướng chậm lại. Tình hình sản xuất, kinh doanh của các DN trong nước tuy có một số nhân tố tích cực song nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn.
Dự toán thu NSNN năm 2023 Quốc hội, Chính phủ giao cho cơ quan Hải quan là 425.000 tỷ đồng, trong đó, dự toán được xây dựng trên cơ sở tăng trưởng GDP 6-6,5%; giá dầu thô 70 USD/thùng; kim ngạch XK tăng từ 8-9%, kim ngạch NK tăng từ 7-8%.
Trước áp lực trong triển khai thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách đối với ngành Hải quan, Bộ Tài chính đã chỉ đạo ngành Hải quan sẵn sàng các kịch bản ứng phó trong triển khai thực hiện nhiệm vụ thu cho cả năm 2023 và giai đoạn 2023-2025 để hoàn thành mục tiêu thu ngân sách theo Nghị quyết của Quốc hội.
Để đảm bảo quản lý nguồn thu theo hướng bền vững, ngành Hải quan đã nghiên cứu và ứng dụng mạnh mẽ CNTT, tiếp tục hoàn thiện các quy trình, quy chế trong tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về thuế, pháp luật hải quan.
Đặc biệt ngành Hải quan đang bắt tay vào tái thiết kế các quy trình thủ tục quản lý thuế theo hướng đơn giản hóa, đồng bộ với các quy trình thủ tục hải quan làm cơ sở để điện tử hóa các quy trình quản lý thuế từ khâu thu thuế, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, xử lý tiền thuế nộp thừa, đáp ứng yêu cầu triển khai mô hình Hải quan thông minh với mức độ tự động hóa cao.
Ngoài ra, cơ quan Hải quan cũng tăng cường thu thập, phân tích, đánh giá, xây dựng, sử dụng, quản lý cơ sở dữ liệu tập trung thống nhất về mã số hàng hóa, thuế suất, trị giá hải quan, quản lý nợ thuế, hoàn thành nghĩa vụ thuế và các khoản thu khác thuộc NSNN; tự động hóa áp dụng chính sách miễn, giảm, hoàn, thu thuế và không thu thuế đúng đối tượng, đúng quy định của pháp luật.
Ngành Hải quan đặt mục tiêu triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu, phấn đấu hoàn thành và vượt dự toán thu hàng năm; nỗ lực giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, thông quan hàng hóa và trong hoạt động sản xuất kinh doanh của DN...
Bên cạnh việc thực hiện quyết liệt các giải pháp quản lý thu, khai thác nguồn thu, chống thất thu thuế, để hoàn thành nhiệm vụ được giao trong bối cảnh dự báo nhiều khó khăn, Tổng cục Hải quan đã quán triệt các đơn vị thuộc và trực thuộc tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp như: giải quyết kịp thời vướng mắc phát sinh thuộc thẩm quyền, chính sách thuế, công tác quản lý thuế, chế độ kế toán, chế độ hoàn thuế, miễn thuế, tháo gỡ khó khăn tạo điều kiện thuận lợi cho DN tham gia hoạt động XNK.
Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với ngân hàng để thực hiện thí điểm nộp thuế điện tử 24/7 đảm bảo cho người nộp thuế có thể nộp tiền thuế vào mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện.
Ngoài ra, các đơn vị trong toàn Ngành tiếp tục áp dụng các chuẩn mực quốc tế, quy trình quản lý hải quan hiện đại nhằm tạo thuận lợi tối đa cho cộng đồng DN, đảm bảo giám sát, quản lý chặt chẽ theo đúng quy định; tăng cường công tác kiểm soát hải quan, kiểm tra sau thông quan, thanh tra, kiểm tra, điều tra chống buôn lậu...
Nụ Bùi
