Tăng thu hàng trăm tỷ đồng thuế từ xe ô tô biếu, tặng

	Không thu thuế GTGT đối với lô hàng 2.000 máy thở do Công ty TNHH Văn Lang Helthcare tặng Chính phủ
	Một doanh nghiệp bị thu hồi và phạt gần 400 tỷ đồng tiền hoàn thuế hàng xuất khẩu
	Cục Thuế TP Hồ Chí minh: Truy thu hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách

Siêu xe nhập khẩu qua cảng VICT TPHCM. Ảnh: T.H

Mỗi xe tăng vài tỷ đồng thuế

Theo đánh giá của Cục Hải quan TPHCM, từ cuối năm 2020 đến nửa đầu năm 2021, số hồ sơ xin cấp giấy phép nhập khẩu ô tô không nhằm mục đích thương mại tại Cục Hải quan TPHCM có dấu hiệu tăng nhanh. Tính từ ngày 1/1 đến 31/5/2021, Hải quan TPHCM đã cấp phép nhập khẩu 48 xe, từ 24/6 đến nay chưa cấp phép trường hợp nào ô tô quà biếu, tặng không nhằm mục đích thương mại. Trong khi đó, cả năm 2020 chỉ có 42 xe ô tô được cấp phép nhập khẩu theo diện này.

Trong số xe ô tô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng trong nửa đầu năm 2021 đa số là xe 7 chỗ ngồi trở xuống, xe ô tô tải đã qua sử dụng không nhiều. Xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng hầu hết mới 100%, tập trung vào những hiệu xe sang đất tiền, như: Toyota Sienna, Lexus, Mercedes, Bentley, Range Rover...

Số xe ô tô quà biếu, tặng chủ yếu nhập khẩu qua cảng Cát Lái, và trị giá khai báo tính thuế của chủ hàng rất thấp. Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, đối với xe ô tô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng (không thương mại), cơ quan Hải quan được quyền xác định trị giá tính thuế theo quy định do không đủ điều kiện áp dụng trị giá giao dịch. Chính vì vậy, qua công tác xác định trị giá tính thuế đối với mặt hàng ô tô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng từ đầu năm 2021 đến nay, đơn vị đã tăng thu cho ngân sách nhà nước trên 500 tỷ đồng tiền thuế.

Điển hình, mặt hàng xe hiệu Mercedes Benz bao gồm nhiều model khác nhau, như: GLS450, G63, GLS600,..; mức giá khai báo của doanh nghiệp chỉ từ 20.000- 30.000USD/chiếc. Từ mức giá này Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 kiểm tra và xác định tăng lên từ 70.000 đến 135.000USD/chiếc tùy theo model.

Tương tự, mặt hàng xe hiệu Lexus bao gồm nhiều model khác nhau, như: LX570, LX500, RX350...; mức giá khai báo của doanh nghiệp từ 15.000 - 30.000USD/chiếc. Mức giá được cơ quan Hải quan kiểm tra và xác định từ 50.000 đến trên 87.000 USD/chiếc tùy vào model. Mặt hàng xe Range Rover bao gồm nhiều model khác nhau (Lr400, SV Autobiography...), mức giá khai báo của doanh nghiệp 20.000 - 40.000USD/chiếc. Mức giá được cơ quan Hải quan kiểm tra và xác định từ 114.000 đến 130.000USD/chiếc, tùy model...

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, với các mức giá điều chỉnh tăng của các loại xe như nêu trên, đơn vị tăng thu cho ngân sách nhà nước (từ 3 loại thuế: nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt và GTGT) từ 2 tỷ đến 7 tỷ đồng tiền thuế/xe, tùy thuộc vào chủng loại, dung tích của từng loại xe.

Hậu kiểm đối với trường hợp nghi vấn

Theo Cục Hải quan TPHCM, đặc thù của loại hình quà biếu, tặng nhập khẩu là người nhận thường không thể nắm được giá trị thực tế của món hàng, hàng hóa không có hóa đơn thương mại hoặc hợp đồng thương mại. Do đó, giá trị khai báo của người khai ban đầu thường sai, khác so với giá sau khi tham vấn, xác định giá của cơ quan Hải quan. Hành vi khai sai giá dẫn đến khai thiếu số thuế phải nộp được quy định tại Điều 9 Nghị định 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Hải quan tại văn bản số 3137/TCHQ-GSQL ngày 23/6/2021, Cục Hải quan TPHCM đã yêu cầu tổ chức, cá nhân xin phép nhập khẩu xuất trình thêm giấy tờ, tài liệu để chứng minh mối quan hệ, sự hợp tác giữa hai bên. Trong quá trình triển khai đã phát sinh một số vướng mắc, Cục Hải quan TPHCM đã báo cáo Tổng cục Hải quan để được hướng dẫn thực hiện thống nhất.

Cùng với đó, Cục Hải quan TPHCM đã và đang tiếp tục triển khai kiểm tra sau thông quan các trường hợp được cấp giấy phép nhập khẩu xe ô tô không nhằm mục đích thương mại nếu có nghi vấn. Tuy nhiên, qua kiểm tra, đến nay đơn vị chưa phát hiện trường hợp vi phạm như có thanh toán tiền mua bán xe ô tô nhưng khai báo là quà biếu, tặng không nhằm mục đích thương mại. Đồng thời, Cục Hải quan TPHCM cũng đã gửi thông báo cho cơ quan Thuế địa phương để thực hiện thu thuế thu nhập doanh nghiệp nếu như doanh nghiệp nhập khẩu về bán lại cho người khác... để tránh thất thu ngân sách Nhà nước.

Ngày 23/6/2021, Tổng cục Hải quan đã có văn bản số 3137/TCHQ-GSQL chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý việc nhập khẩu xe ô tô dưới dạng quà biếu tặng. Về thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu xe, cơ quan Hải quan yêu cầu tổ chức, cá nhân phải khai đầy đủ, chi tiết thông tin về xe tại Đơn đề nghị nhập khẩu xe dưới dạng quà biếu tặng theo đúng quy định tại điểm a khoản 1 Điều 4 Thông tư số 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015 của Bộ Tài chính. Trường hợp tổ chức, cá nhân khai không đầy đủ, chi tiết theo quy định thì không tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhập khẩu xe.

Về kiểm tra hồ sơ cấp giấy phép nhập khẩu xe, Tổng cục Hải quan yêu cầu nếu có nghi ngờ về mối quan hệ giữa người cho, biếu tặng và người nhận thì yêu cầu người nhận cung cấp chứng từ chứng minh quan hệ, như: nếu có quan hệ làm ăn thì phải có giao dịch mua bán hàng hóa, chứng từ thanh toán tiền hàng, tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu..., hoặc nếu có quan hệ tư vấn, hỗ trợ về công việc thì phải có giấy tờ chứng minh (hợp đồng, qua email...)..., trường hợp có đủ chứng từ chứng minh là phù hợp thì xem xét cấp giấy phép nhập khẩu, trường hợp không có chứng từ chứng minh hoặc chứng từ chứng minh không phù hợp, kiên quyết từ chối cấp giấy phép nhập khẩu xe.

Tổng cục Hải quan cũng chỉ đạo, nếu có các thông tin, dấu hiệu giấy tờ cho, biếu tặng hoặc chứng từ chứng minh quan hệ giữa người cho tặng và người nhận có dấu hiệu giả mạo; từ khi Thông tư 143/2015/TT-BTC có hiệu lực, doanh nghiệp nhập khẩu thường xuyên xe dưới dạng quà biếu tặng theo định lượng quy định thì báo cáo về Tổng cục để xác minh. Sau khi cấp giấy phép nhập khẩu xe, toàn bộ hồ sơ tài liệu liên quan được sao chụp chuyển bộ phận thuế để phục vụ xác định trị giá hải quan.