Hợp tác quốc tế góp phần quan trọng để hiện đại hóa hải quan

Hải quan Việt Nam và Hải quan Nhật Bản làm việc để thảo luận giải pháp tăng cường hiệu quả của VNACCS (ảnh tư liệu năm 2015). Ảnh: T.Bình.

Tích cực tham gia vào việc định hình cơ chế

Nỗ lực, thi đua đóng góp vào thành tích chung của toàn Ngành, những năm qua, lực lượng chuyên trách về hợp tác quốc tế nói riêng và Hải quan Việt Nam nói chung đã phấn đấu đạt được những thành tựu và bước chuyển biến mạnh mẽ.

Nhờ việc tận dụng tốt ngoại lực và phát huy lợi thế, góp phần thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa của ngành Hải quan, tạo thuận lợi cho hàng hoá xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh qua biên giới, đồng thời tăng cường thực thi pháp luật đảm bảo an ninh, chủ quyền lợi ích kinh tế quốc gia.

Bằng những nỗ lực vượt bậc, Hải quan Việt Nam đã và đang từng bước hội nhập ngày càng sâu rộng, là thành viên quan trọng có trách nhiệm, có tiếng nói của nhiều diễn đàn, tổ chức kinh tế khu vực và toàn cầu.

Đáng chú ý, việc tham gia vào các tổ chức quốc tế của Hải quan Việt Nam đang dần được chuyển hóa từ việc thực hiện quyền, nghĩa vụ thành viên sang việc chủ động tích cực tham gia vào việc định hình cơ chế, thể chế hợp tác trong các tổ chức, diễn đàn hợp tác hải quan quốc tế với vai trò và vị thế ngày càng được khẳng định.

Hoạt động hợp tác song phương của Hải quan Việt Nam cũng được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với định hướng hợp tác của Chính phủ, trên cơ sở lợi ích và các mối quan tâm chung cũng như nhu cầu hợp tác thực tiễn với từng cơ quan Hải quan.

Khai thác, tận dụng tối đa nguồn hỗ trợ kỹ thuật, trang thiết bị

Để nâng cao hiệu quả của hoạt động hợp tác quốc tế, Hải quan Việt Nam đã đề ra nhiều giải pháp như: tạo dựng cơ sơ pháp lý quan trọng cho hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế về hải quan; từng bước khẳng định và nâng cao vai trò, vị thế trên các diễn đàn quốc tế; tổ chức khai thác, trao đổi thông tin và hợp tác nghiệp vụ hải quan.

Đặc biệt, thông qua công tác hợp tác quốc tế, Hải quan Việt Nam đã khai thác và tận dụng các nguồn hỗ trợ kỹ thuật, máy móc trang thiết bị và tăng cường năng lực cho cán bộ công chức.

Quá trình hợp tác và hội nhập quốc tế tạo cơ hội cho Hải quan Việt Nam tiếp cận và tận dụng được đáng kể các nguồn hỗ trợ kỹ thuật về cả trang thiết bị hiện đại cũng như tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức từ các đối tác nước ngoài, phục vụ thiết thực cho công tác quản lý và tiến trình cải cách và hiện đại hóa ngành Hải quan.

Tiêu biểu có thể kể đến như: Dự án viện trợ không hoàn lại của Nhật Bản xây dựng hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS, với trị giá khoảng 34 triệu USD.

Dự án triển khai Sáng kiến Megaports về lắp đặt hệ thống phóng xạ tại cụm cảng Cái Mép Thị Vải, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (nay là TP Hồ Chí Minh) và cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh với tổng trị giá khoảng 10 triệu USD.

Dự án an ninh hạt nhân của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) do Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ quản của dự án, viện trợ các Cổng soi chiếu phóng xạ, trạm điều hành và các thiết bị soi chiếu, kiểm tra cầm tay cho Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài với trị giá 200.000 Euro...

Từ thực tiễn thời gian qua, theo Cục Hải quan, để đạt được hiệu quả, hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực hải quan cần đảm bảo phù hợp các qui định của pháp luật và gắn với định hướng về hợp tác và hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước; liên tục cập nhật các diễn biến trong quan hệ hợp tác, ứng xử đối ngoại tại các diễn đàn đa phương cũng như với các đối tác trong hoạt động song phương.

Gắn với các yêu cầu, mục tiêu của Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 và các nhiệm vụ trọng tâm của ngành trong từng giai đoạn.

Chuyển từ tham gia đầy đủ sang chủ động đóng góp, tiên phong trong các diễn đàn hợp tác đa phương, góp phần định hình chính sách cũng như xây dựng các chuẩn mực trong các lĩnh vực nghiệp vụ; tăng cường kết nối, hợp tác nhằm tạo thuận lợi thương mại và trao đổi thông tin phục vụ công tác kiểm soát, chống buôn lậu…

Chú trọng hợp tác về hiện đại hóa hải quan

Về định hương trong thời gian tới, Hải quan Việt Nam sẽ tập trung triển khai đồng bộ, toàn diện các giải pháp liên quan đến công tác hợp tác quốc tế.

Trọng tâm là, nâng cao hiệu quả tham gia, tăng cường đóng góp, thể hiện tiếng nói và vị thế trong các cơ chế hợp tác và hội nhập hải quan trên cơ sở các định hướng chung về hợp tác và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Hợp tác chặt chẽ với các đối tác nước ngoài để nghiên cứu, tìm hiểu và đánh giá các mô hình quản lý hải quan và xu hướng phát triển của quản lý hải quan hiện đại trong bối cảnh mới của thế giới và khu vực về kinh tế, thương mại; các biện pháp, phương pháp thực hiện thủ tục hải quan tiên tiến…

Kết nối thông suốt với các đối tác trong trao đổi thông tin, phối hợp xác minh C/O, xác minh các vụ việc nghi ngờ vi phạm pháp luật hải quan; tăng cường phối hợp trong kiểm soát ma túy, động thực vật quý hiếm, vận chuyển phế thải bất hợp pháp…

Nghiên cứu và xây dựng kế hoạch trung và dài hạn về việc đàm phán và ký kết các thỏa thuận công nhận lẫn nhau doanh nghiệp ưu tiên với các nước đối tác quan trọng, đặc biệt là các nước đối tác đã có các hiệp định, thỏa thuận hợp tác song phương hoặc đa phương với Việt Nam.

Tổ chức thực hiện có hiệu quả các cam kết quốc tế về hải quan và tạo thuận lợi thương mại mà Việt Nam tham gia, đồng thời đẩy mạnh quá trình nội luật hóa để đồng bộ với hệ thống pháp luật trong nước.