Số người đề nghị hưởng Bảo hiểm xã hội một lần có chiều hướng gia tăng

	Vì sao người lao động trẻ đổ xô rút bảo hiểm xã hội một lần?
	Đã có gần 27.000 doanh nghiệp FDI tham gia BHXH, BHYT, BHTN
	Diện bao phủ Bảo hiểm xã hội được mở rộng với hơn 16 triệu người tham gia

Hơn 226.000 người hưởng BHXH một lần

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, trong quý 1, do tác động của dịch bệnh Covid-19 đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, việc làm của người lao động (NLĐ) nên đã gây khó khăn cho công tác phát triển người tham gia BHXH, Bảo hiểm y tế (BHYT), Bảo hiểm tự nguyện (BHTN). Các chỉ tiêu về phát triển người tham gia của BHXH Việt Nam đều giảm so với cuối năm 2020.

Theo thống kê, số người tham gia BHXH là gần 16 triệu người, đạt 32,4% lực lượng lao động trong độ tuổi (trong đó có gần 14,9 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, trên 1,1 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, lần lượt giảm 1,05% và 2,17% so với hết năm 2020); BHTN gần 13,2 triệu người, đạt 26,7% lực lượng lao động trong độ tuổi, giảm 1,15% so với hết năm 2020; BHYT gần 87 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 88,9% dân số, giảm 1,24% so với hết năm 2020.

Mặc dù các chỉ tiêu phát triển đối tượng chưa đạt như kỳ vọng, nhưng vẫn có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2020. Đáng chú ý, số thu BHXH, BHYT, BHTN 3 tháng đầu năm 2021 tăng 10,06% so với chỉ tiêu cùng kỳ năm 2020.

Bên cạnh đó, một phần do ảnh hưởng bởi tình hình dịch bệnh nên tỷ lệ nợ đọng BHXH, BHYT những tháng đầu năm vẫn cao. Tình trạng nợ đọng, chậm đóng tại một số cơ quan, đơn vị còn khá phổ biến; việc xử lý đối với đơn vị, doanh nghiệp phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động... vẫn còn khó khăn, vướng mắc.

Số người giải quyết hưởng mới chế độ BHXH hàng tháng, ốm đau, thai sản đều giảm. Đáng chú ý, theo thống kê của BHXH Việt Nam, số NLĐ nghỉ hưởng BHXH một lần đang có xu hướng gia tăng qua các năm (giai đoạn 2016-2020 có tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 9%).

Đáng lo ngại, trong 3 tháng đầu năm 2021, số lượng NLĐ nhận BHXH một lần tiếp tục tăng nhanh. Cụ thể, cả nước có 226.503 người hưởng BHXH một lần, tăng hơn 20,5% so với cùng kỳ năm 2020. Một số địa phương bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 có số người hưởng BHXH một lần tăng cao như: Khánh Hoà, Quảng Nam, Đà Nẵng…

Nguyên nhân của tình trạng trên chủ yếu là do tác động của dịch bệnh Covid-19, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc. Đến nay, NLĐ đã nghỉ việc đủ 12 tháng nên làm thủ tục đề nghị hưởng BHXH một lần với mong muốn có một khoản tiền để trang trải cuộc sống hiện tại. Song song đó, còn do một bộ phận nhỏ NLĐ vẫn còn quan niệm “trẻ cậy cha, già cậy con”, chưa hình thành thói quen lúc trẻ đóng BHXH để khi về già có lương hưu, không phải phụ thuộc vào con cháu.

Nhận BHXHmột lần, người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi. Ảnh: BHXHVN.

Chủ yếu thuộc nhóm lao động trẻ tuổi

Số liệu thống kê của BHXH Việt Nam cũng cho thấy, giai đoạn 2016-2019, người hưởng BHXH một lần chủ yếu thuộc nhóm lao động trẻ tuổi và tập trung ở khu vực ngoài Nhà nước.

Cụ thể, độ tuổi có số người nghỉ hưởng BHXH một lần nhiều nhất là từ 26 đến 29 tuổi và bình quân tuổi nghỉ hưởng BHXH một lần (bao gồm cả trường hợp đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu) tăng dần từ 32,5 tuổi năm 2016 lên 33,3 tuổi năm 2019.

Tỷ lệ hưởng BHXH một lần của nữ giới cao hơn nam giới, tương ứng giai đoạn này là 55,63% đối với nữ giới và 44,37% đối với nam giới. Phân tích theo thời gian nghỉ chờ hưởng lương hưu cho thấy, trong giai đoạn 2016-2019, người nghỉ hưởng BHXH một lần chủ yếu là những NLĐ sau 1 năm nghỉ việc không đóng BHXH (trung bình chiếm khoảng 97%).

Chia sẻ lo lắng trước tình trạng gia tăng số NLĐ nhận BHXH một lần trong 3 tháng đầu năm 2021, ông Đỗ Ngọc Thọ, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH, BHXH Việt Nam cho biết, là đơn vị tổ chức thực hiện chính sách, chúng tôi thực sự cảm thấy rất tiếc nuối khi NLĐ lựa chọn phương án nhận BHXH một lần, thay vì lựa chọn bảo lưu thời gian đã đóng và đợi có điều kiện tiếp tục tham gia BHXH, tích lũy để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.

“Khi NLĐ nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ thiệt thòi rất nhiều, bởi chưa đến tuổi nghỉ hưu đã tiêu hết tiền dưỡng già. Đến khi về già, không được hưởng lương hưu, phải sống phụ thuộc vào con, cháu và xã hội. Nếu không may bị bệnh, không có thẻ BHYT, họ còn phải đối mặt với nguy cơ không chi trả nổi chi phí khám chữa bệnh chỉ sau một lần mắc bệnh, nằm viện thời gian dài, có thể phải đối mặt với tình trạng nghèo đói, kiệt quệ, trở thành gánh nặng đối với gia đình và xã hội”, ông Đỗ Ngọc Thọ phân tích.

Ông Đỗ Ngọc Thọ cũng nhấn mạnh, việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho NLĐ. NLĐ không nên vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già. Nếu cùng một thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng BHXH một lần.