Quan hệ Nhật - Hàn có dễ tan băng?

Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Cho Tae-yong (phải) với người đồng cấp Nhật Bản Akitaka Saiki trong cuộc gặp ngày 12-3

Cuộc đàm phán giữa Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Akitaka Saiki với người đồng cấp Hàn Quốc Cho Tae-yong đã diễn ra tại Seoul trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng xung quanh tranh chấp chủ quyền và những bất đồng liên quan đến các vấn đề lịch sử thời chiến. Từ cuối năm ngoái, căng thẳng lại gia tăng sau khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thăm đền Yasukuni - nơi thờ các binh sĩ Nhật Bản thiệt mạng trong chiến tranh, trong đó có cả những tội phạm chiến tranh hạng A.

Theo Hãng thông tấn Yonhap, trong cuộc đàm phán này, Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Cho Tae-yong nhấn mạnh rằng "để mối quan hệ song phương có thể phát triển bền vững, Nhật Bản cần kiềm chế đưa ra các phát biểu mang tính xét lại lịch sử, đồng thời có những hành động chân thành để giải quyết các vấn đề trong quá khứ". Đáp lại, ông Akitaka Saiki chỉ tái khẳng định sự cần thiết phải cải thiện quan hệ song phương Nhật - Hàn, đồng thời cho biết về mặt nguyên tắc, nội các của Thủ tướng Abe kế thừa quan điểm lịch sử của các chính phủ trước đây

Trước thềm cuộc đàm phán này, một quan chức Chính phủ Nhật Bản cho biết nước này đang cố gắng sắp xếp một cuộc họp thượng đỉnh với Hàn Quốc và Mỹ bên lề hội nghị thượng đỉnh an toàn hạt nhân toàn cầu tổ chức tại Hague, Hà Lan vào ngày 24 và 25-3 nhằm làm tan băng mối quan hệ giữa Tokyo và Seoul. Tuy nhiên, theo hãng tin Kyodo, trong cuộc đàm phán, ông Cho Tae-yong và ông Akitaka Saiki không thảo luận bất cứ chi tiết nào về việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh nói trên. Phát biểu với báo giới trước cuộc đàm phán, ông Cho Tae-yong đã nêu rõ cuộc gặp thượng đỉnh trên chỉ có thể được tiến hành sau khi cuộc đàm phán ngoại giao cấp cao mang lại kết quả. Ông cũng nhấn mạnh quan điểm đúng đắn về lịch sử cần phải trở thành nền tảng của mối quan hệ song phương Hàn-Nhật.

Nhật Bản hi vọng rằng với sự có mặt của Tổng thống Mỹ Barack Obama, đồng minh với cả hai bên, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye sẽ sẵn lòng ngồi đối thoại với ông Abe, và đó là điều mà nhà lãnh đạo Nhật Bản đã cố gắng song chưa thực hiện được kể từ khi ông lên nắm quyền cách đây 15 tháng. Ông Abe đã tới thăm lãnh đạo của tất cả 10 nước Đông Nam Á và có tới 5 lần gặp gỡ Tổng thống Nga, song lại chưa bao giờ gặp gỡ trực tiếp với lãnh đạo của Hàn Quốc hay Trung Quốc. Quan hệ của Nhật Bản với hai nước láng giềng này đã trở nên xấu đi do những tranh chấp lãnh thổ và thái độ bất bình của Seoul và Bắc Kinh khi cho rằng Tokyo chưa hề chuộc lỗi cho những hành động của mình trong Chiến tranh Thế giới Thứ hai.

Theo tờ "Nikkei" (Nhật Bản), Mỹ đang tích cực ủng hộ nỗ lực tiến hành cuộc họp này do lo ngại rằng mối quan hệ giữa hai đồng minh chính của mình ở châu Á xấu đi có thể ảnh hưởng tới chiến lược của Mỹ ở khu vực. Tuần trước, Washington đã kêu gọi Tokyo và Seoul khẩn trương hành động để giảm bớt căng thẳng. Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ không đưa ra lời bình luận nào, song người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ bày tỏ hy vọng Nhật Bản và Hàn Quốc - hai đồng minh then chốt của Mỹ - sẽ có mối quan hệ tốt đẹp nhờ giải quyết bất đồng bằng con đường đối thoại, vì lợi ích của chính hai nước này, của khu vực và của nước Mỹ.

M.Châu