Phép thử đối với sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp gỡ nông dân Mỹ tại Evansville, bang Indiana ngày 30/8/2018.

Các cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ thường được xem là phép thử đối với sự điều hành của ông chủ Nhà Trắng. Đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump, kết quả chọn lựa của cử tri sẽ rất quan trọng vì nếu giành lại quyền kiểm soát Hạ viện và Thượng viện từ phe Cộng hòa, đảng Dân chủ sẽ có thể làm chệch hướng hoặc "đóng băng" phần lớn chương trình nghị sự của Tổng thống Trump trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ, cũng như làm tăng sự giám sát của Quốc hội và điều tra chính quyền.

Bước vào Nhà Trắng với cam kết làm thay đổi bộ mặt chính trị Mỹ, sau hơn 1 năm rưỡi cầm quyền, Trump được đánh giá là đã giành được nhiều thắng lợi lớn với nhiều quyết định mang tính bước ngoặt trong chính sách đối nội cũng như đối ngoại. Chẳng hạn, chính sách cắt giảm thuế đã giúp thúc đẩy nền kinh tế phát triển vững mạnh với mức tăng trưởng ổn định, thắt chặt chính sách nhập cư hợp pháp và bất hợp pháp, quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran hay Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TTP), đạt được thỏa thuận thương mại mới với Canada và Mexico.

Mới đây nhất, Tổng thống Trump đã thành công khi thuyết phục các thượng nghị sĩ đảng bảo thủ thông qua đề nghị bổ nhiệm ông Brett Kavanaugh giữ chức Thẩm phán Tòa án Tối cao. Việc ông Kavanaugh được Quốc hội phê chuẩn cho thấy sự đồng thuận và thống nhất cao trong các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa. Đây được coi là một lợi thế cho đảng Cộng hòa trong bối cảnh đảng này đang lo lắng về việc duy trì quyền kiểm soát cả Thượng viện và Hạ viện.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những gì mà Trump đạt được, hay việc ông sử dụng mạnh mẽ các đòn bẩy quyền lực quốc tế, chính trị và hành pháp, có giúp ứng cử viên đảng Cộng hòa nhận được sự ủng hộ của các cử tri trong cuộc chạy đua vào Thượng viện và Hạ viện vào đầu tháng 11 tới hay không?

Tổng thống Trump có được nhiều lợi thế như đưa nền kinh tế Mỹ phát triển, tỉ lệ thất nghiệp thấp nhất trong lịch sử, giành được sự ủng hộ của các cử tri da trắng, những người ca ngợi ông Trump là vị Tổng thống mang đến một phong cách không thuộc về văn hóa chính trị của Washington DC, nơi đã quá quen thuộc với những chính trị gia chỉ biết nói một ngôn ngữ an toàn. Tổng thống Trump có thể bỏ qua tất cả các khuôn phép để bảo vệ chính kiến của mình, bảo vệ những gì mình tin là đúng, và rất giỏi đưa ra lập luật để "đè bẹp" dư luận.

Tuy nhiên, theo số liệu được công bố bởi chuyên trang phân tích độc lập bầu cử Mỹ the Cook Political Report, tỉ lệ ủng hộ Tổng thống Trump vẫn thấp hơn ngưỡng 50%. Kết quả các cuộc thăm dò khác cũng cho thấy tỉ lệ ủng hộ Trump luôn duy trì ở mức 40%, mức nguy hiểm đối với đảng cầm quyền, và thấp hơn so với những người tiền nhiệm của ông là Tổng thống Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton tại thời điểm trước khi diễn ra cuộc bầu cử giữa kỳ. Như vậy, chưa chắc Tổng thống Trump cũng như đảng của ông sẽ nhận được sự ủng hộ của cử tri khi cần.

Theo the Cook Poltical Report, trong cuộc bầu cử sắp tới, đảng Dân chủ cần 23 ghế trong số 435 ghế để giành lại quyền kiểm soát Hạ viện. Trong khi đó, 44 ghế mà đảng Cộng hòa đang nắm giữ bị đưa vào danh sách có khả năng nghiêng về đảng Dân chủ hoặc có tỉ lệ ngang nhau. Chỉ có 3 ghế mà đảng Dân chủ đang nắm giữ nằm trong danh sách tỉ lệ ngang nhau hoặc đảng Cộng hòa chiếm ưu thế. Ở Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa đang kiểm soát với tỉ lệ 51-49, năm ghế của đảng Dân chủ và bốn ghế của đảng Cộng hòa có tỉ lệ 50-50.

Tổng thống Trump đang tăng cường chỉ trích đảng Dân chủ, mục đích là để kết nối cử tri và ứng cử viên đảng Cộng hòa với các cử tri dao động. Kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới sẽ phụ thuộc rất nhiều vào số lượng cử tri đi bỏ phiếu. Tuy nhiên, tỉ lệ người đi bỏ phiếu là điều khó đoán định nhất, do đó 4 tuần cuối cùng của tháng 10 này là thời điểm quan trọng nhất để các đảng khuyến khích người dân đi bầu cử.