Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống ngành Tài chính

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi lễ.

Thưa các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; Lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương và địa phương;

Thưa các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động ngành Tài chính – Kế hoạch – Đầu tư hiện nay,

Thưa quý vị đại biểu và toàn thể các đồng chí!

Hôm nay, trong không khí hân hoan cả nước thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2/9, Tôi rất vui mừng đến dự Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập ngành Tài chính (28/8/1945-28/8/2025) và đón nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất.

Lễ kỷ niệm ngày hôm nay càng đặc biệt khi chúng ta chứng kiến sự ra đời của Bộ Tài chính mới từ ngày 01/3/2025 trên cơ sở hợp nhất Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sáp nhập Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Đây là một cải cách thể chế lớn, thể hiện tinh thần đổi mới tư duy, đồng bộ hoá chức năng quản lý kinh tế vĩ mô và quản lý tài chính công, phục vụ tốt hơn yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, hội nhập sâu rộng quốc tế của Đất nước, nâng cao đời sống toàn diện của Nhân dân.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, quý vị đại biểu cùng toàn thể đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, công chức, nhân viên, người lao động trong các cơ quan quản lý tài chính, kế hoạch và đầu tư, nay là ngành Tài chính qua các thời kỳ lời thăm hỏi thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất, chúc mừng ngành Tài chính được nhận Huân chương Độc lập hạng Nhất.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu,

80 năm qua, ngành Tài chính đã không ngừng trưởng thành, phát triển và khẳng định vị trí trung tâm trong tham mưu tổng hợp, hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quản lý nguồn lực tài chính quốc gia, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong suốt tiến trình cách mạng và phát triển đất nước, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn đặc biệt quan tâm, nhấn mạnh vai trò trung tâm của ngành Tài chính đối với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển quốc gia. Coi các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội chính là xương sống của quá trình phát triển, còn tài chính là huyết mạch của quốc gia. Xương sống có vững và huyết mạch có lưu thông tốt thì mọi việc mới thành công, quốc gia mới phát triển cường thịnh. Điều này đã trở thành kim chỉ nam xuyên suốt quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đối với công tác tài chính. Trong mọi giai đoạn lịch sử, ngành Tài chính luôn giữ vai trò tham mưu chiến lược, tổng hợp về kinh tế - xã hội, đồng thời động viên, quản lý, phân bổ nguồn lực, bảo đảm cho các nhiệm vụ kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất Đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội, nâng cao đời sống ngày càng cao của Nhân dân.

Chúng ta còn nhớ, những ngày đầu, ngay sau khi Chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ Cộng hòa được thành lập, ngành Tài chính đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm huy động tối đa nguồn lực cho chính quyền cách mạng trong bối cảnh Đất nước “ngàn cân treo sợi tóc”, ngân quỹ gần như trống rỗng; các phòng trào như Quỹ độc lập, Tuần lễ vàng, Quỹ mùa đông binh sỹ…đã được phát động trên khắp cả nước và có đóng góp vô cùng quan trọng.

Ngành Tài chính đã kịp thời phát hành đồng tiền tài chính Việt Nam được Nhân dân yêu mến gọi là “giấy bạc Cụ Hồ” trên cả ba miền, vừa có ý nghĩa xây dựng chủ quyền quốc gia, vừa làm cơ sở cho việc xây dựng một nền tài chính độc lập, tự chủ, lấy dân làm gốc, dựa vào dân và phục vụ lợi ích của Nhân dân.

Trong thời kỳ Kháng chiến chống Mỹ, ngành Tài chính đã huy động được nguồn lực tài chính phục vụ nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước, bảo đảm xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam. Nhiều cán bộ Tài chính ở hậu phương miền Bắc cùng với những chiến sỹ kinh - tài ở mặt trận miền Nam đã tham gia chiến đấu; trong đó, có nhiều cán bộ tài chính ưu tú đã anh dũng hy sinh, góp phần tạo nên Đại thắng lịch sử mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Bước vào thời kỳ hòa bình, ngành Tài chính tiếp tục giữ vai trò chủ lực trong việc tham mưu, động viên nguồn lực ngân sách, xây dựng nền tài chính vững chắc cho công cuộc tái thiết, phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu,

Từ những đồng tiền đầu tiên trong Quỹ độc lập năm 1946 đến thu ngân sách quốc gia hơn 2 triệu tỷ đồng hôm nay là hành trình phi thường, trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần phụng sự của ngành Tài chính. Đặc biệt, từ khi thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng, ngành Tài chính đã trở thành “người lính xung kích” trong đổi mới tư duy kinh tế, tiếp tục là “Tổng tham mưu trưởng” trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Đất nước...

Ngành đã chủ động tham mưu, đề xuất nhiều chính sách cải cách lớn về môi trường kinh doanh, thuế, ngân sách, thị trường tài chính, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế đa thành phần, hội nhập quốc tế sâu rộng. Hàng loạt các dự luật quan trọng như: Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, các Luật về thuế… đã được xây dựng và hoàn thiện, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công cuộc đổi mới, khơi thông mọi nguồn vốn đầu tư, thúc đẩy tiến trình phát triển kinh tế - xã hội theo tư duy thị trường hiện đại và hội nhập…

Trong những năm gần đây, khi kinh tế - xã hội gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và biến động địa chính trị toàn cầu, ngành Tài chính ngày càng khẳng định được vai trò, vị thế của mình trong việc tham mưu các chủ trương, chính sách, góp phần quan trọng đưa nền kinh tế vượt qua thách thức, duy trì tăng trưởng kinh tế, đảm bảo nền tài chính quốc gia tiếp tục tự chủ, vững mạnh.

Toàn Ngành cũng đã luôn đi đầu trong việc nghiên cứu, triển khai các mô hình kinh tế mới, đón đầu cơ hội khi kinh tế toàn cầu được cấu trúc lại, tạo nền tảng để nền kinh tế có thể tăng tốc, bứt phá.

Dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng, sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đóng góp của ngành Tài chính, nền kinh tế đã đạt được những thành tựu ấn tượng. Về quy mô kinh tế, từ một nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu, quy mô kinh tế Việt Nam đã tăng từ 5 tỷ USD lên trên 476 tỷ USD vào năm 2024, đưa Việt nam trở thành nền kinh tế có quy mô lớn thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á và là nền kinh tế lớn thứ 34 trên thế giới. GDP bình quân đầu người cũng đã đạt tới 4.700 USD/năm.

Về hội nhập quốc tế, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 193 quốc gia trên thế giới, có quan hệ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện với hơn 30 nước, là thành viên tích cực của trên 70 tổ chức khu vực và quốc tế, đồng thời là mắt xích quan trọng trong 16 hiệp định thương mại tự do (FTA). Việt Nam cũng đã lọt Top 20 thế giới không chỉ về quy mô thương mại, mà còn trong thu hút đầu tư nước ngoài, nắm giữ vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Về tài chính quốc gia, tổng thu ngân sách đã vượt mốc 2,1 triệu tỷ đồng năm 20224, tăng gần 100.000 lần so với thời kỳ đầu lập nước. Tỷ lệ thu ngân sách nhà nước so với GDP duy trì ổn định ở mức 18-20% trong nhiều năm gần đây. An ninh tài chính quốc gia được giữ vững với mức bội chi, nợ công, nợ chính phủ trong ngưỡng an toàn và trong tầm kiểm soát.

Về thị trường vốn, thị trường chứng khoán, đã phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế với giá trị vốn hóa thị trường đạt trên 90% GDP vào năm 2024.

Về thu hút đầu tư FDI, Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới; với tổng vốn đăng ký lên đến hàng trăm tỷ USD, không chỉ đóng góp lớn vào GDP mà còn tạo công ăn việc làm, chuyển giao công nghệ. Ngoài ra, vốn đầu tư gián tiếp đã thu hút hàng nghìn tỷ USD trên các kênh và cần có đánh giá.

Về cải cách doanh nghiệp nhà nước, giảm mạnh số lượng doanh nghiệp, tập trung vào các doanh nghiệp quy mô lớn, có vai trò chiến lược, nâng cao hiệu quả quản trị và năng lực cạnh tranh tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Các doanh nghiệp nhà nước đã đóng góp nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước, với tổng số tiền hàng triệu tỷ đồng.

Về an sinh xã hội, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã mở rộng diện bao phủ, với số người tham gia bảo hiểm xã hội tăng gần 9 lần so với năm 1995, chiếm hơn 42% lực lượng lao động trong độ tuổi; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 94% dân số, góp phần quan trọng vào hệ thống an sinh xã hội toàn diện của Đất nước.

Những thành tựu quan trọng này, là minh chứng khẳng định đường lối của Đảng, Nhà nước vô cùng đúng đắn, chính xác, kịp thời, toàn diện, đồng bộ, từng bước đi vững chắc nhưng cũng rất linh hoạt. Trong những quyết sách cũng như thành tựu chung đó, có sự đóng góp lớn với vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và Bộ Tài chính sau hợp nhất ngày hôm nay.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tôi ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những cống hiến, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành Tài chính. Ngành Tài chính không chỉ là trụ cột tài chính của Đất nước mà còn là lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia, được Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước đánh giá cao.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu,

Sau gần 40 năm đổi mới và gần 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2020-2025, nền kinh tế nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhưng cũng còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức.

Chúng ta vẫn là nước thuộc nhóm các quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp; tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa diễn ra chậm, thiếu vắng các ngành công nghiệp cơ bản, chưa làm chủ được một số công nghệ chiến lược, công nghệ cốt lõi, công nghệ nguồn... Năng lực cạnh tranh về cơ bản vẫn ở mức trung bình trên thế giới, nhất là những tiêu chí quan trọng cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Việt Nam chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, làm chủ công nghệ. Ngoài ra, Việt Nam có nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” nếu không có những cải cách và cách thức thực hiện mang tính chiến lược và bứt phá.

Thế giới đang trải qua biến đổi có tính bước ngoặt. Đây cũng là thời kỳ cơ hội chiến lược quan trọng, giai đoạn nước rút của Cách mạng Việt Nam để đạt mục tiêu 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước.

Ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn mới là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển Đất nước.

Bối cảnh mới đặt ra những đòi hỏi cao, cấp thiết đối với ngành Tài chính. Nền kinh tế của nước ta có bứt phá, vươn lên mạnh mẽ được hay không có vai trò hết sức quan trọng của ngành Tài chính. Tôi gợi mở những vấn đề đề nghị các đồng chí quan tâm thực hiện.

Thứ nhất, về đột phá về thể chế và chiến lược tài chính và đổi mới mô hình tăng trưởng, cần tập trung giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế phát triển; điều chỉnh không gian kinh tế, mở rộng không gian phát triển, tăng cường phân cấp, phân quyền, phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế; xác lập mô hình tăng trưởng mới lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính - ngân sách nhà nước; nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật với quan điểm thể chế là đột phá của đột phá, thể chế là nguồn lực, động lực phát triển.

Tiên phong trong việc hiện thực hóa “bộ tứ chiến lược” (Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 59-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW), đặc biệt là Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 57-NQ/TW, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tới.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế về kinh tế Nhà nước, trong đó có doanh nghiệp Nhà nước. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường trách nhiệm giải trình, nâng cao hiệu quả quản trị và tăng cường trách nhiệm giải trình nhằm phát huy tối đa vai trò dẫn dắt và tạo động lực cho nền kinh tế, thực hiện các chính sách, định hướng của Nhà nước.

Thứ hai, về quản trị tài chính, ngân sách hiện đại và hiệu quả, cần bám sát và đánh giá tình hình kinh tế trong nước, thế giới; chủ động phân tích, nhận định những tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ, để kịp thời tham mưu Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu ngân sách nhà nước năm 2025 và các năm tiếp theo. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý chặt chẽ thu ngân sách nhà nước, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời. Điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp bách; tăng thu, tiết kiệm chi để tập trung cho đầu tư phát triển, cho một số dự án lớn mang tính chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế.

Thứ ba, cần có giải pháp, biện pháp huy động hiệu quả hơn nữa nguồn lực cho phát triển trên thị trường tài chính, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, nguồn lực kinh tế trong nhân dân… để tăng cường thu hút vốn cả trong và ngoài nước, tạo kênh huy động vốn tốt hơn cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tập trung vào các dự án hạ tầng chiến lược như giao thông, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số; đồng thời cải thiện môi trường đầu tư, giảm thủ tục hành chính để thu hút vốn FDI chất lượng cao; quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản công, tăng cường minh bạch, hiệu quả trong khai thác, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Thứ tư, tiếp tục chú trọng và duy trì các giải pháp đảm bảo chế độ bảo hiểm và an sinh xã hội cho người dân, đảm bảo việc kinh tế phát triển thì đời sống của Nhân dân phải tốt hơn, toàn diện hơn trên tất cả các mặt.

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu,

Đất nước ta đang bước vào Kỷ nguyên phát triển mới, với truyền thống vẻ vang 80 năm xây dựng và phát triển, ngành Tài chính nhất định sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tôi tin tưởng rằng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, người lao động của ngành Tài chính sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đồng lòng, nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa các nhiệm vụ được giao, góp phần hiện thực hoá khát vọng đưa đất nước phát triển phồn vinh, thịnh vượng, hạnh phúc. Ngành Tài chính phải tiếp tục là lực lượng tiên phong, dân thân, đổi mới, vì một Việt Nam phồn thịnh, hùng cường.

Tôi xin chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, cùng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đã và đang công tác trong ngành Tài chính và qua các đồng chí gửi đến gia đình lời chức mừng sức khỏe, hạnh phúc và thành công!