 |
| Hàng hóa XNK vận chuyển bằng đường sắt. Ảnh: VNR |
Dư địa lớn
Ngày 13/4, đoàn công tác của Tổng cục Hải quan do Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành làm Trưởng đoàn đã có cuộc khảo sát và làm việc tại Hà Nội, Bắc Giang về nâng cao hiệu quả khai thác tuyến đường sắt liên vận quốc tế. Đoàn công tác cũng khảo sát thực tế kho bãi, địa điểm tập kết hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại ga Yên Viên, thủ tục hải quan, giải phóng hàng hóa tại ga; năng lực bốc xếp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp khai thác địa điểm tại ga; khảo sát thực tế kho bãi, địa điểm tập kết hàng hóa tại ga Kép (Bắc Giang); khảo sát về khả năng nâng cấp thành ga liên vận quốc tế và làm thủ tục hải quan, kiểm tra giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu tại ga.
| Ngày 19/10/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1769/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 theo đó, mạng lưới đường sắt kết nối xuyên Á, kết nối Á - Âu thông qua đường sắt Trung Quốc tại các cửa khẩu Hữu Nghị và Lào Cai; kết nối với đường sắt ASEAN qua Lào tại Mụ Giạ, Lao Bảo; qua Campuchia tại Lộc Ninh. Cụ thể: Kết nối với đường sắt Trung Quốc thông qua hai tuyến Hà Nội- Đồng Đăng và Hà Nội - Lào Cai. Kết nối với Lào thông qua tuyến Vũng Áng - Tân Ấp - Mụ Giạ và tuyến Mỹ Thủy - Đông Hà - Lao Bảo. Kết nối với Campuchia thông qua tuyến Thành phố Hồ Chí Minh - Dĩ An - Lộc Ninh. |
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành đánh giá Việt Nam và Trung Quốc đã có cơ sở hạ tầng cho phép việc liên thông hàng hóa bằng đường sắt. Tuy nhiên, qua theo dõi việc phát triển của đường sắt trong logistics quốc tế chưa tương xứng với tốc độ phát triển của các loại hình khác. Trong bối cảnh dịch Covid-19, với chính sách “Zero Covid” của Trung Quốc thì vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường sắt là một trong những giải pháp tối ưu. Về lâu dài vận tải hàng hóa bằng đường sắt có lợi thế rất lớn khi có sự đồng bộ về tiêu chuẩn hạ tầng chung.
“Với dư địa lớn, cơ quan Hải quan sẵn sàng tìm mọi giải pháp đơn giản hóa, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, đây là vấn đề liên ngành do vậy các bên cùng chung tay tìm ra giải pháp để đạt mục tiêu phát triển hệ thống logistics, khơi thông dòng chảy hàng hóa xuất nhập khẩu”, Phó Tổng cục trưởng nhấn mạnh.
Để tận dụng được lợi thế vận tải hàng hóa bằng đường sắt, một số doanh nghiệp Đài Loan (Trung Quốc) cho rằng vận tải đường sắt có lợi thế về số lượng hàng hóa, nhân lực, giá thành ưu thế hơn so với vận chuyển đường bộ và đường biển. Tuy nhiên, doanh nghiệp đề nghị cần tăng cường đầu tư các thiết bị vận hành phục vụ việc khai thác vận hành hoạt động xếp dỡ hàng hóa như xe cẩu, xe nâng... tại ga Yên Viên. Doanh nghiệp cũng đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả khai thác tuyến đường sắt trong vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu như mở thêm điểm khai thác hàng nhập khẩu tại Bắc Ninh, Bắc Giang đề giảm tải cho ga Yên Viên; đề xuất thành lập địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại ga đường sắt tại Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nam, Hải Phòng; đồng thời xem xét phương án thực hiện khai báo hải quan trực tiếp tại ga Kép - Bắc Giang, Phủ Lý- Hà Nam, ga Hải Phòng...
Cục Đường sắt (Bộ Giao thông vận tải) cho biết, hiện nay đường sắt Việt Nam có 3 ga liên vận quốc tế vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu gồm ga Lào Cai, ga Yên Viên, ga Đồng Đăng, trong đó ga Lào Cai và ga Đồng Đăng là ga liên vận quốc tế ở biên giới đảm nhận việc giao tiếp hàng hóa, phương tiện xuất nhập bằng đường sắt giữa Việt Nam - Trung Quốc và ngược lại.
Đề xuất bổ sung ga Kép thành ga đường sắt liên vận quốc tế
Theo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), thời gian qua, nhu cầu vận chuyển hàng hóa liên vận quốc tế tăng cao trên cả hai chiều xuất và nhập qua cửa khẩu Đồng Đăng, kế hoạch xuất nhập khẩu hàng hóa của các công ty vận tải qua cửa khẩu này lên đến 200.000 tấn/tháng trong tháng 1/2022.
Tuy nhiên, do hạn chế về năng lực đường ga và kho bãi tại các ga liên vận quốc tế Đồng Đăng và Yên Viên nên tháng 1 chỉ vận chuyển được hơn 80.000 tấn. Hiện mỗi ngày 500 - 600 toa xe ách tắc tại ga Bằng Tường và dọc đường từ ga Nam Ninh đến ga biên giới Bằng Tường trên đường sắt Trung Quốc đợi tiếp nhận vận chuyển sang Việt Nam. Do đó, nếu lập ga Kép Bắc Giang thành ga liên vận quốc tế sẽ giúp giải tỏa ách tắc hàng hóa tại biên giới và 2 ga liên vận quốc tế hiện có trên tuyến là Yên Viên và Đồng Đăng.
Về lâu dài ga Kép Bắc Giangtrở thành ga liên vận quốc tế sẽ tạo thuận lợi cho việc hình thành một đầu mối trung chuyển hàng hóa cho khu vực tỉnh Bắc Giang và các tỉnh phụ cận, giúp hạ thấp chi phí logistics, tạo điều kiện hoạt động cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, doanh nghiệp logistics.
Vấn đề hiện nay là đường giao thông từ ga Kép nối với đường quốc lộ là đường giao thông nông thôn, do đó, chưa đáp ứng được việc vận chuyển hàng hóa bằng container. Phía Tổng công ty Đường sắt cũng đã có kiến nghị với UBND tỉnh Bắc Giang để phát triển đường vận chuyển từ ga Kép nối với quốc lộ để mở rộng đường vận chuyển. Hiện nay Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã có văn bản kiến nghị Bộ Giao thông vận tải bổ sung ga Kép Bắc Giang là ga liên vận quốc tế nhằm giúp giải tỏa ách tắc hàng hóa tại biên giới và 2 ga liên vận quốc tế hiện có trên tuyến.
Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, hiện nay theo quy định của Luật Hải quan, các doanh nghiệp có quyền được khai hải quan tại chi cục hải quan thuận tiện, vì vậy, để đảm bảo việc thông suốt hàng, tránh ùn tắc, các doanh nghiệp cần nghiên cứu, thực hiện quyền của doanh nghiệp trong việc khai trước, khai và làm thủ tục hải quan để tăng lưu lượng luồng lưu thông hàng hóa. Sau khi được công bố là ga liên vận quốc tế, cơ quan Hải quan sẽ bố trí lực lượng hải quan làm thủ tục cho hàng hóa xuất nhập khẩu như tại ga Yên Viên, Đồng Đăng, Lào Cai. Đồng thời, Cục Giám sát quản lý về hải quan đã đề nghị VNR và các doanh nghiệp làm việc với các doanh nghiệp đang tiến hành khai thác kho bãi tại ga Yên Viên đầu tư trang thiết bị phục vụ việc bốc xếp hàng như xe gắp hàng, cẩu nâng container để nâng cao hiệu quả khai thác vận hành của kho bãi, giảm thời gian bốc xếp hàng hóa, đẩy nhanh thời gian giải phóng hàng tại ga.
Cơ quan Hải quan sẽ làm việc với doanh nghiệp đang khai thác kho bãi, địa điểm tại ga Yên Viên (Công ty Indo Trần) về năng lực khai thác của doanh nghiệp tại ga (về trang thiết bị bốc xếp hàng, năng lực khai thác...) để có giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực bốc xếp hàng của doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu của khai thác hàng hóa xuất nhập khẩu.
Ngọc Linh
