Nấc thang mới trong tranh chấp thương mại Mỹ-Trung

	Trung Quốc đang thực hiện Thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ
	Trung Quốc-Ấn Độ nhất trí không leo thang tranh chấp tại khu vực biên giới
	Tổng thống Mỹ Trump dọa chấm dứt thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Chính quyền Mỹ đang cân nhắc cấm ứng dụng TikTok.

Theo dữ liệu đánh giá của Wallaroo, tính tới tháng 6 năm nay, TikTok có khoảng 800 triệu người dùng. Về số lượt tải về trong thời gian qua, TikTok có 315 triệu lượt tải trong quý 1 năm nay. Trong thời điểm bùng phát đại dịch Covid-19, TikTok đã nhanh chóng tận dụng cơ hội để phát triển tại các quốc gia phương Tây, đủ sức cạnh tranh với các nền tảng trực tuyến có tiếng lâu nay như Facebook, Twitter hay Youtube. Với 75 ngôn ngữ khác nhau và hiện diện tại 175 quốc gia cùng vùng lãnh thổ, TikTok có khả năng thu hút nhiều đối tượng sử dụng. Chỉ riêng tại Mỹ, 52% người sử dụng điện thoại iPhone đều có ứng dụng TikTok. Trang mạng công nghệ Wallaroo cho biết hiện có khoảng 65 triệu người dùng hàng ngày ứng dụng TikTok tại Mỹ - một con số ấn tượng nếu so với mức 20 triệu người dùng vào tháng 11/2018. Không chỉ phát triển mạnh về số lượng người dùng, doanh thu của TikTok tại Mỹ cũng tăng nhanh. Theo trang mạng TheInfomation, so với mức doanh thu 200- 300 triệu USD trên toàn cầu hồi năm ngoái, TikTok đang kỳ vọng có thể đạt được mức doanh thu khoảng 500 triệu USD chỉ tại thị trường Mỹ trong năm nay. Dù công ty ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc quản lý ứng dụng TikTok từ chối bình luận về con số cụ thể nhưng các chuyên gia tài chính đánh giá mảng quảng cáo trên TikTok đang giúp ứng dụng này tạo nên “cú bật” ở thị trường Mỹ.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết đang xem xét việc cấm ứng dụng TikTok hoạt động tại Mỹ do lo ngại nền tảng trực tuyến này có thể chia sẻ thông tin với các cơ quan Chính phủ Trung Quốc - một cáo buộc mà phía TikTok kiên quyết phủ nhận.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc Mỹ ra lệnh cấm một ứng dụng công nghệ thương mại là điều chưa có tiền lệ, có thể đẩy Nhà Trắng vào một cuộc chiến pháp lý dài hơi. Trên thực tế, Chính phủ Mỹ đã khuyến cáo các nhân viên các cơ quan, trong đó cả binh sĩ Mỹ, và các nghị sỹ không nên cài ứng dụng TikTok vì những lý do bảo mật. Tuy nhiên, không giống như Huawei hay ZTE – hai tập đoàn bán các thiết bị xây dựng hệ thống mạng 5G, TikTok chỉ là một ứng dụng thương mại nên việc áp đặt “lệnh trừng phạt” đòi hỏi nhiều yếu tố. Nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học luật Yale, Samm Sacks nhận định: “Sự khác biệt ở chỗ, Huawei và ZTE được sử dụng bởi các doanh nghiệp, còn TikTok được sử dụng bởi người dân Mỹ”.

Một khả năng mà Chính phủ Mỹ có thể tiến hành để nhằm vào TikTok chính là cuộc điều tra của Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), cơ quan phụ trách giám sát các vụ sát nhập hay các khoản đầu tư không liên quan tới những công ty Mỹ. Năm ngoái, viện dẫn những quan ngại từ Bộ Ngoại giao Mỹ, CFIUS đã tiến hành một cuộc điều tra về an ninh quốc gia với TikTok. Tháng 5 vừa qua, CFIUS đã đưa ra báo cáo đánh giá về cuộc điều tra nhưng chưa đưa ra kết luật cuối cùng. Nhà nghiên cứu Shining Tan viết trên trang mạng của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) rằng kết luận của CFIUS sẽ tác động tới quyết định của Nhà Trắng.

Mới đây, Chính phủ Ấn Độ đã cấm TikTok cùng 58 ứng dụng khác của Trung Quốc với lý do các ứng dụng này là mối “đe dọa an ninh và trật tự xã hội” ở quốc gia Nam Á này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dù đã không còn xuất hiện trên AppStore hay PlayStore ở Ấn Độ nhưng các tài khoản đã có sẵn ứng dụng TikTok vẫn hoạt động được, trong khi người dùng hệ điều hành Android vẫn có thể tải ứng dụng chia sẻ video này không cần phải qua “chợ ứng dụng” của Google.

Cấm TikTok sẽ là nấc thang mới trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc. Trước những diễn biến thời gian qua, Bắc Kinh mới chỉ lên tiếng bày tỏ quan ngại, cũng như kêu gọi Washington không nên tìm cách chính trị hóa vấn đề để gây sức ép với các công ty Trung Quốc. Trong khi đó, những ý kiến ủng hộ Washington lại cho rằng nếu Google, YouTube hay Facebook gặp vô vàn khó khăn khi muốn tiếp cận thị trường Trung Quốc, thì đã đến lúc Mỹ nên có hành động tương tự với TikTok, qua đó hai nước có thể thảo luận về một sân chơi công bằng cho các hãng công nghệ.