Một loạt vướng mắc khi áp dụng danh mục ưu đãi đầu tư

Nhiều quy định đang gây khó khăn cho cơ quan Hải quan trong việc thực hiện. Trong ảnh: Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái-Quảng Ninh kiểm tra hàng hóa NK. Ảnh: T.Trang.

Chưa rõ ràng

Đại diện Cục Hải quan Đồng Nai cho biết, danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP có nhiều mục chưa có các quyết định hướng dẫn cụ thể.

Cụ thể, tại điểm 1 và 2 mục I phần A Phụ lục I có quy định: “1. Ứng dụng công nghệ cao thuộc Danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. 2. Sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ”.

Tuy nhiên hiện nay Chính phủ chưa ban hành Danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển, Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển nêu trên.

Tại điểm 5 Mục I phần A Phụ lục I quy định: “Sản xuất sản phẩm phần mềm, sản phẩm nội dung thông tin số, sản phẩm công nghệ thông tin trọng điểm, dịch vụ phần mềm, dịch vụ khắc phục sự cố an toàn thông tin, bảo vệ an toàn thông tin theo quy định của pháp luật về công nghệ thông tin”. Tuy nhiên, hiện nay, sản phẩm công nghệ thông tin trọng điểm chưa được nêu rõ tại nghị định, thông tư nào.

Hoặc như tại điểm 1 Mục I phần B Phụ lục I quy định: “Sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm cơ khí trọng điểm theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ”. Tuy nhiên hiện nay Chính phủ chưa ban hành Danh mục sản phẩm cơ khí trọng điểm nêu trên.

Phản ánh khó khăn, vướng mắc trong việc xác định ngành, nghề ưu đãi đầu tư quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP, đại diện Cục Hải quan Bà Rịa- Vũng Tàu cho biết, nhiều ngành nghề ưu đãi hiện chưa được quy định căn cứ, tiêu chí cụ thể để xác định, gây khó khăn trong việc thực hiện.

Một số ngành nghề ưu đãi đầu tư dẫn chiếu tại Nghị định 118/2015/NĐ-CP cũng được quy định tại một số văn bản quy phạm pháp luật khác, ví dụ như: Nghị định 19/2015/NĐ-CP quy định ưu đãi về lĩnh vực bảo vệ môi trường; Nghị định 67/2014/NĐ-CP ưu đãi đối với hoạt động đóng mới, nâng cấp tàu; Quyết định 01/2015/QĐ-TTg về cơ chế, chính sách phát triển vận tải hành khách công bằng xe buýt; Quyết định 54/2014/QĐ-TTg… Tuy nhiên, mức ưu đãi, thủ tục hưởng ưu đãi theo các văn bản này chưa rõ ràng, thống nhất, gây khó khăn trong thực hiện.

Bổ sung thêm một số quy định chưa rõ ràng, đại diện Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, tại điểm 4 Mục I phần A Phụ lục I quy định: “Ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo DN công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm cho phát triển công nghệ cao…” nhưng Nghị định không quy định tiêu chí cụ thể để xác định các lĩnh vực này. Hay như điểm 6 Mục I phần B Phụ lục I quy định: “Sản xuất… linh kiện nhựa, cao su kỹ thuật”, nhưng chưa quy định rõ thế nào là linh kiện nhựa, cao su dùng cho kỹ thuật.

Gặp vướng về thời điểm áp dụng

Nghị định 118/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư có hiệu lực thi hành từ ngày 27-12-2015, ban hành kèm theo Danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư, ngành nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư, Danh mục địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn và quy định nguyên tắc áp dụng mức ưu đãi đầu tư đối với dự án đầu tư có quy mô vốn từ 6 nghìn tỷ đồng trở lên, dự án đầu tư tại vùng nông thôn sử dụng từ 500 lao động trở lên.

Đại điện Cục Hải quan Bình Dương cho biết, tại đơn vị đã tiếp nhận hồ sơ đăng ký danh mục miễn thuế NK cho các dự án đầu tư (thuộc địa bàn được ưu đãi đầu tư là Khu công nghiệp theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP) có giấy chứng nhận đầu tư được cấp trước ngày Luật Đầu tư có hiệu lực (1-7-2015), trên giấy chứng nhận đầu tư cũng thể hiện tiến độ thực hiện dự án đã đi vào sản xuất chính thức trước ngày 1-7-2015. Nhưng đến thời điểm hiện tại, chủ đầu tư mới đề nghị được cấp danh mục miễn thuế cho hàng hóa NK tạo tài sản cố định phục vụ dự án đầu tư (do trước thời điểm 1-7-2015 DN không được ưu đãi đầu tư do Nghị định 87/2010/NĐ-CP không có quy định khu công nghiệp là địa bàn được ưu đãi). Vậy, đối với các dự án đầu tư trên có được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 16 Nghị định 118 không- Hải quan Bình Dương thắc mắc.

Cũng gặp vướng trong thực hiện thời điểm áp dụng, đại diện Hải quan Quảng Ninh phản ánh, trong thực tế phát sinh trường hợp dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư vào thời điểm Luật Đầu tư đã có hiệu lực (từ ngày 1-7-2015 trở đi) nhưng Nghị định 118/2015/NĐ-CP chưa có hiệu lực (trước ngày 27-12-2015). Như vậy, trong khoảng thời gian này, việc áp dụng danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư thực hiện theo văn bản nào? Nếu áp dụng theo quy định tại khoản 2 Điều 15 và Điều 16 Luật Đầu tư thì có thể dẫn đến trường hợp dự án đầu tư được ưu đãi theo quy định của Luật nhưng lại không thuộc Danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư theo quy định của Nghị định 118/2015/NĐ-CP.

Mặt khác, trong thời gian Nghị định 118 chưa có hiệu lực thì chưa rõ thực hiện danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định nào. Vì quy định danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư tại Nghị định 118 mở rộng hơn so với danh mục địa bàn ưu đãi về thuế thu nhập DN quy định tại Nghị định 218/2013/NĐ-CP.

Theo đó, đại diện Cục Hải quan Quảng Ninh cho rằng, cơ quan có thẩm quyền cần có văn bản hướng dẫn rõ trong thời gian Nghị định 118 chưa có hiệu lực nhưng nhà đầu tư đề nghị được hưởng ưu đãi thì những ngành nghề ưu đãi đầu tư đã có quy định trong Luật Đầu tư thì được thực hiện theo Luật. Trường hợp ngành nghề đó không được quy định tại Nghị định 118 thì nhà đầu tư vẫn được hưởng ưu đãi cho thời gian còn lại của dự án.