 |
| Công chức Hải quan Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) tiếp nhận và hướng dẫn DN làm thủ tục đưa phương tiện vận chuyển hàng NK vào bến bãi. Ảnh: H.Nụ |
“Số hóa” các thủ tục tại cửa khẩu
| Việc triển khai nền tảng cửa khẩu số là một bước đột phá trong lộ trình chuyển đổi số tại tỉnh Lạng Sơn nhằm mục tiêu sớm đưa Lạng Sơn nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu quốc gia về chuyển đổi số đến năm 2023. Dự kiến từ 25/9, nền tảng cửa khẩu số sẽ chính thức đi vào hoạt động tại 2 cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh. |
Trong giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh Lạng Sơn đã huy động hơn 16.000 tỷ đồng, trong đó, gần 4.000 tỷ đồng từ ngân sách, để tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng KKT cửa khẩu. Trên cơ sở hệ thống hạ tầng kỹ thuật đã được đầu tư tại các khu vực cửa khẩu, từ nhiều năm nay, tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tập trung phát triển và khai thác, quản lý hiệu quả hạ tầng thương mại biên giới. Trong đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, lực lượng tại các cửa khẩu đẩy mạnh hiện đại hóa trong một số hoạt động tại các cửa khẩu. Rõ nét nhất là việc thực hiện “số hóa” các thủ tục hành chính trong hoạt động XNK và XNC.
Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn Nguyễn Hữu Vượng, từ năm 2010, ngành Hải quan nói chung và Hải quan Lạng Sơn nói riêng đã đẩy mạnh việc thực hiện khai báo hải quan điện tử và từ năm 2015 đến nay, mọi thủ tục liên quan tới hàng hóa XNK của DN đều được thực hiện qua hệ thống VNACCS. Đến thời điểm này, tại địa bàn do Hải quan Lạng Sơn quản lý đã có hơn 90% số DN tham gia hoạt động XNK hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh thực hiện khai báo qua hệ thống này. Việc thực hiện khai báo trên hệ thống hoàn toàn tự động, giúp DN chủ động thời gian, giảm bớt giấy tờ, thủ tục khai báo, từ đó, giảm thời gian thông quan, giảm chi phí cho DN, thậm chí nếu phát hiện sai sót có thể kịp thời bổ sung, sửa đổi.
Ngoài việc cơ quan Hải quan áp dụng các hệ thống công nghệ thông tin tiên tiến vào quy trình nghiệp vụ, những năm qua, tỉnh Lạng Sơn cũng đã dành nhiều nguồn lực để đầu tư các khu vực chức năng, các dịch vụ hậu cần logistics, qua đó, hoạt động XNK hàng hóa, XNC người và phương tiện qua các cửa khẩu, trong đó có cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu Tân Thanh ngày một thông thoáng.
Tuy nhiên, trước nhu cầu hàng hóa XNK ngày càng gia tăng về khối lượng, hạ tầng bến bãi, dịch vụ logistics tại hai cửa khẩu này đều đang bị quá tải. Có những thời điểm hàng hóa ùn ứ cục bộ tại khu vực cửa khẩu khiến cho công tác quản lý giám sát hàng hóa XNK, phương tiện XNC của cơ quan quản lý gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, tình trạng ùn ứ hàng hóa cũng khiến nhiều cho chí phí, thời gian của DN bị đội lên, thậm chí thiệt hại do hư hỏng hàng hóa. Đặc biệt, cứ vào mùa cao điểm thu hoạch nông sản (từ tháng 5 - 9), tình trạng hàng trăm xe hàng chở phải nằm chờ giữa thời tiết nắng nóng, chi phí bến bãi, tiền ăn nghỉ, tiền xăng dầu để duy trì thùng lạnh… ảnh hưởng không nhỏ đến “sức khỏe” của DN.
Bà Trần Thị Kim Oanh, đại diện Công ty TNHH Hiếu Hiền chia sẻ, hiện mới chỉ có thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK là DN có thể khai báo mọi lúc mọi nơi, còn mọi thủ tục liên quan khác DN vẫn phải đến cửa khẩu làm việc trực tiếp với các bên để giải quyết. Trong đó, tất cả mọi thủ tục sổ sách đều phải thực hiện từng bước, từ bước đầu tiên cho đến bước cuối cùng là sang tải xe để sang Trung Quốc vẫn do con người trực tiếp làm.
Theo bà Trần Thị Kim Oanh, việc triển khai thí điểm nền tảng cửa khẩu số là rất tốt, bởi DN chỉ cần đăng ký, kê khai đầy đủ, hoàn chỉnh ở trên hệ thống, mọi thông tin về phương tiện, biển số… đã được báo trước, sẽ giảm được rất nhiều thủ tục rườm rà, thời gian đi lại và các loại chi phí không chính thức. Ngoài ra, DN còn có thể theo dõi được chi tiết, cụ thể lộ trình, quá trình thông quan của phương tiện chở hàng hóa XNK trên điện thoại thông minh, là một trong những lợi thế giúp rút ngắn tối đa thời gian giao hàng cho đối tác Trung Quốc.
Do đó, việc tỉnh Lạng Sơn triển khai thí điểm nền tảng cửa khẩu số, thay đổi cách vận hành, điều hành đang tồn tại không chỉ là mong muốn của tất cả các cơ quan quản lý, lực lượng chức năng có nhiệm vụ quản lý, giám sát tại khu vực cửa khẩu mà còn là mong muốn của rất nhiều DN hoạt động kinh doanh XNK hàng hóa.
Dự kiến hoạt động từ 25/9
Để giải quyết những hạn chế còn tồn tại, Lạng Sơn là tỉnh đầu tiên đặt mục tiêu và đặt kế hoạch để xây dựng và biến các ý tưởng về chuyển đổi số theo Chương trình chuyển đổi số Quốc gia. Trong đó, Lạng Sơn đặt nhiệm vụ phải thực hiện chuyển đổi số trọng điểm tại khu kinh tế cửa khẩu, với sự trợ giúp hiệu quả của các quy trình đã được tự động hóa. Việc phát triển cửa khẩu số không nằm ngoài mục đích liên thông tất cả các cơ quan liên quan như: Cảnh sát giao thông, Hải quan, Biên phòng… đến các DN thông qua nền tảng số.
Ông Nguyễn Khắc Lịch, Giám đốc Sở Thông tin Truyền thông tỉnh Lạng Sơn cho biết, với việc đưa nền tảng 2 chiều vào hoạt động, cơ quan quản lý tại cửa khẩu có thể nắm rõ được hiện có bao nhiêu xe chở hàng đang lên khu vực cửa khẩu để điều tiết, qua đó sẽ chủ động giải pháp xử lý không để ùn ứ xe trong khu vực cửa khẩu. Đối với DN cũng có thể nắm bắt được có bao nhiêu xe trong khu vực cửa khẩu, tình trạng thông quan trong thời điểm đó… để điều tiết lượng xe chở hàng hóa lên cửa khẩu. Với nền tảng cửa khẩu số, các nhà quản lý, các DN chỉ cần có điện thoại kết nối internet là có thể theo dõi được chi tiết, cụ thể lộ trình, quá trình thông quan của phương tiện chở hàng hóa XNK…
Đến thời điểm hiện tại, Sở Thông tin Truyền thông Lạng Sơn đang phối hợp với Viễn thông Lạng Sơn (đơn vị triển khai hệ thống công nghệ thông tin tại cửa khẩu) cơ bản hoàn thành lắp đặt 4 camera AI kết nối với nền tảng cửa khẩu số; kết nối 4 camera giao thông dọc tuyến quốc lộ 1A từ địa bàn huyện Hữu Lũng đến khu vực cửa khẩu, kiểm thử các chức năng của nền tảng cửa khẩu số trên app mobile, trên giao diện website; kiểm thử các chức năng hoạt động kết nối GPS, bản đồ số, hệ thống soi chiếu, tạo tài khoản, khai báo thông tin, quy trình hoạt động, thanh toán trực tuyến, chất lượng đường truyền, chất lượng hoạt động của các thiết bị; kiểm tra đánh giá về an toàn an ninh thông tin, cài đặt phần mềm hệ thống, hướng dẫn các đơn vị và DN sử dụng phần mềm…
Với việc triển khai nền tảng cửa khẩu số, UBND tỉnh Lạng Sơn hướng tới công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý tại cửa khẩu, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo, cải cách hành chính, phục vụ người dân và DN tham gia hoạt động XNK tốt hơn.
Đặc biệt, với nền tảng cửa khẩu số sẽ thay đổi quy trình để tăng cường khả năng tự động hóa, giảm thiểu các tác động của con người trong các hoạt động tại cửa khẩu; ứng dụng công nghệ số trong quản lý tổng thể và toàn diện hoạt động tại khu vực cửa khẩu. Sử dụng một hệ thống nền tảng số duy nhất có độ ổn định cao, đồng thời phải đảm bảo an toàn thông tin, phát triển, cung cấp dịch vụ số cho các DN dựa trên nền tảng cửa khẩu số.
Nụ Bùi
