Hạn chế “quyền lực” của cổ đông lớn theo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi)
Theo quy định Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Biểu đồ: H.Dịu |
Theo đó, về tỷ lệ sở hữu của các TCTD, Luật Các TCTD (sửa đổi) đã quy định giảm tỷ lệ sở hữu tối đa tại một TCTD từ 15% xuống 10% vốn điều lệ đối với một cổ đông tổ chức; giảm từ 20% xuống còn 15% vốn điều lệ đối với một nhóm cổ đông liên quan, đồng thời mở rộng đối tượng liên quan. Tỷ lệ sở hữu tối đa của một cá nhân được giữ nguyên ở mức 5%.
Ngoài ra, các cổ đông trong nước có tỷ lệ sở hữu vượt quy định được tiếp tục duy trì cổ phần nhưng không được tăng thêm cho đến khi tuân thủ quy định về tỷ lệ sở hữu. Các cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của TCTD phải thực hiện cung cấp thông tin và TCTD phải công bố công khai thông tin của các cổ đông này. Trước đó, cổ đông sẽ chỉ phải công bố thông tin về các giao dịch, sở hữu, người liên quan khi nắm giữ từ 5% vốn điều lệ trở lên. Bên cạnh đó, “những người có liên quan” theo Luật Các TCTD (sửa đổi) cũng được mở rộng.
Theo đánh giá của TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, các quy định về tỷ lệ sở hữu tối đa của một cổ đông và một nhóm cổ đông liên quan tại một TCTD được thay đổi theo hướng chặt chẽ hơn. Cùng với đó, quy định về người có liên quan cũng được làm rõ và rộng hơn đáng kể so với quy định hiện nay, đặc biệt với bên có liên quan là cá nhân. Quy định này góp phần hạn chế khả năng một nhóm cổ đông sở hữu đa số cổ phần, từ đó góp phần giảm sở hữu chéo, thao túng hoạt động của TCTD.
Bên cạnh đó, Luật cũng đưa ra quy định chuyển tiếp đối với nội dung này (những cổ đông có tỷ lệ sở hữu cao hơn giới hạn cho phép, trước khi Luật có hiệu lực) vẫn sẽ được giữ nguyên (không phải bán ra cổ phần), nhưng sẽ không được phép tham gia vào các đợt phát hành cổ phần mới của ngân hàng để đảm bảo tỷ lệ sở hữu hiện tại sẽ giảm dần về giới hạn theo lộ trình đến năm 2029, qua đó đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ của các cổ đông hiện hữu. Tuy nhiên, theo Nhóm nghiên cứu, tính hiệu lực, hiệu quả của quy định này còn phụ thuộc nhiều vào khâu thực thi sau này, nhất là việc tuân thủ công bố thông tin, đảm bảo thực chất, công khai, minh bạch và kịp thời…
Đồng quan điểm, theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, những quy định này sẽ tác động tích cực tới việc ngăn chặn sở hữu chéo, thao túng ngân hàng. Chẳng hạn như vụ việc đã xảy ra tại ngân hàng SCB, thực chất một cá nhân nắm đến trên 90% cổ phần ngân hàng thông qua hàng trăm người đứng tên hộ, nhưng cơ quan quản lý lại không biết người đại diện đó là ai cho đến khi cơ quan điều tra vào cuộc. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh, để xử lý hiệu quả tình trạng thao túng ngân hàng thì cần nâng cao vai trò giám sát của Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát tại các TCTD.
Trước đó, trong một báo cáo gửi Quốc hội vào tháng 10/2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, những năm qua, NHNN đã tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý và quyết liệt triển khai các giải pháp ngăn ngừa, xử lý sở hữu cổ phần vượt quá giới hạn quy định, sở hữu chéo, cho vay, đầu tư không đúng quy định cùng với quá trình cơ cấu lại TCTD. Nhờ đó, sở hữu cổ phần vượt giới hạn, sở hữu chéo giữa TCTD, TCTD và doanh nghiệp đã được hạn chế và từng bước được kiểm soát, số cặp TCTD sở hữu chéo trực tiếp lẫn nhau đã được khắc phục; cổ đông, cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định (chủ yếu còn tại các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước) cần tiếp tục chỉ đạo xử lý nhằm tập trung vốn cho hoạt động kinh doanh chính và sử dụng vốn có hiệu quả hơn.
NHNN cũng cho biết, một số TCTD có mức độ tập trung sở hữu cổ phần tại một số cổ đông và người liên quan, mặc dù không vi phạm quy định của pháp luật, nhưng cần quan tâm lưu ý nhằm ngăn ngừa rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra. Vì thế, NHNN đã bổ sung các quy định tại Luật Các TCTD (sửa đổi) nhằm xử lý hiệu quả tình trạng lạm dụng quyền cổ đông lớn, quyền quản trị, điều hành để thao túng hoạt động của TCTD.
Cùng với những quy định liên quan đến tỷ lệ sở hữu, cũng theo quy định tại Luật Các TCTD (sửa đổi), đối với giới hạn cấp tín dụng, tổng dư nợ cho vay đối với một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan được quy định giảm dần theo lộ trình từ giai đoạn 2024 đến 2029. Theo đó, từ năm 2029 trở đi, tổng dư nợ cho vay đối với một khách hàng sẽ không được vượt quá 10% vốn tự có của ngân hàng, cho vay với một khách hàng và người có liên quan không được vượt quá 15% vốn tự có.
Ngoài ra, tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng không được vượt quá 15% vốn tự có của TCTD phi ngân hàng; tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng và người có liên quan của khách hàng đó không được vượt quá 25% vốn tự có của TCTD phi ngân hàng.
Các chuyên gia Công ty Chứng khoán SSI đánh giá, sau vụ việc tại SCB và Vạn Thịnh Phát thì việc giám sát chặt chẽ việc cho vay các bên liên quan và các công ty vệ tinh là điều cần thiết để đảm bảo dòng vốn được phục vụ đúng mục đích. Tuy nhiên, SSI cho rằng, việc giám sát chặt chẽ việc cho vay các bên liên quan và các công ty vệ tinh là điều cần thiết để đảm bảo dòng vốn được phục vụ đúng mục đích. Do đó, việc thực thi các quy định một cách hiệu quả cần có sự giám sát chặt chẽ và thường xuyên từ phía các cơ quan quản lý.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho rằng, TCTD sẽ phải đa dạng hóa danh mục tín dụng, giảm thiểu rủi ro tập trung. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, các ngân hàng cho nhóm khách hàng liên quan vay sẽ gặp áp lực cơ cấu lại khoản vay...
Tin liên quan
Ngân hàng OCB đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2024 tăng 66%
16:01 | 15/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Kỳ vọng tín dụng tăng 13,6% trong năm 2024
15:42 | 11/04/2024 Kinh tế
Yêu cầu Thống đốc NHNN xử lý nghiêm ngân hàng không công khai mặt bằng lãi suất cho vay
20:40 | 05/04/2024 Kinh tế
Nghiên cứu để phân loại thống nhất thiết bị đeo tay thông minh
10:14 | 26/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Cần sửa đổi, bổ sung quy định về kinh doanh kho bãi, địa điểm tập kết, kiểm tra giám sát hải quan
08:00 | 26/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Tháo gỡ bất cập từ Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư
07:45 | 26/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Khơi thông dòng chảy pháp luật, nhưng điều kiện kinh doanh vẫn tạo rào cản
20:47 | 25/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Có được cộng hay trừ khoản tiền thưởng vận chuyển liệu trong trị giá hải quan?
16:15 | 25/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Giải pháp phòng ngừa rủi ro cho doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu
07:30 | 25/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản lo lắng một số điểm bất cập từ 2 nghị định mới
21:25 | 24/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Sửa đổi, hoàn thiện quy định về Quỹ phát triển đất
18:08 | 22/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Mặt hàng máy lọc nước có được giảm thuế giá trị gia tăng?
15:58 | 22/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng, thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng kinh tế
16:28 | 19/04/2024 Nghiên cứu - Trao đổi
Mặt hàng máy thêu có được giảm thuế GTGT theo Nghị định số 94/2023/NĐ-CP?
15:24 | 19/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Hoàn thuế hàng nhập khẩu sau đó phải tái xuất
09:38 | 19/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Doanh nghiệp thủy sản kiến nghị về chỉ tiêu kháng sinh, hạn ngạch xuất khẩu
08:17 | 19/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của Kiểm toán Nhà nước
Giá căn hộ chung cư rao bán tại Hà Nội liên tục tăng trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp
Hải quan Hữu Nghị: Tích cực tạo thuận lợi cho hàng hoá thông quan nhanh chóng
Cổ phiếu bất động sản, dịch vụ tài chính và xây dựng có mức giảm mạnh nhất thị trường
Những “cơn gió ngược” cản đường kinh tế thế giới
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics