Gỡ vướng về báo cáo quyết toán và lưu trữ đối với doanh nghiệp chế xuất

Hoạt động nghiệp vụ của công chức Cục Hải quan Hà Nội. Ảnh: N.Linh

Công ty TNHH Bút chì Mitsubishi Việt Nam nêu vấn đề: Công ty là doanh nghiệp chế xuất, trước khi xuất sản phẩm xuất khẩu thì bán thành phẩm phải qua một công đoạn gia công. Công ty thuê thương nhân nước ngoài thực hiện hợp đồng gia công sau đó nhập về và xuất khẩu theo loại hình E42. Doanh nghiệp đặt câu hỏi, hợp đồng gia công phải đăng ký trước định mức tiêu hao với cơ quan Hải quan không? Khi thực hiện báo cáo quyết toán, doanh nghiệp phải khai báo định mức thực tế là định mức tạo thành sản phẩm xuất khẩu, bao gồm: định mức sản xuất ra bán thành phẩm trước khi đưa đi gia công và định mức sau khi gia công hay phải khai báo tách định mức theo từng phần?

Trả lời vấn đề của doanh nghiệp, Cục Hải quan Hà Nội đề nghị công ty nghiên cứu quy định tại Điều 39 Nghị định 69/2018/NĐ-CP về hợp đồng gia công, theo đó hợp đồng gia công phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương theo quy định của Luật Thương mại và phải bao gồm tối thiểu 10 điều khoản. Trong đó có nội dung về định mức sử dụng nguyên liệu, phụ liệu, vật tư, định mức vật tư tiêu hao và tỷ lệ hao hụt nguyên liệu trong gia công. Công ty có trách nhiệm thông báo hợp đồng gia công, hợp đồng gia công lại, phụ lục hợp đồng gia công, phụ lục hợp đồng gia công lại cho cơ quan Hải quan theo quy định của pháp luật hải quan.

Trường hợp doanh nghiệp chế xuất thuê gia công ở nước ngoài thì phải nộp báo cáo quyết toán theo Điều 69a Thông tư 38/2015/TT-BTC sửa đổi, bổ sung tại khoản 47 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC, như vậy hết năm tài chính doanh nghiệp phải nộp 2 báo cáo quyết toán gồm: nhận gia công và thuê gia công ở nước ngoài và định mức của từng báo cáo quyết toán đó.

Liên quan đến vấn đề quản lý nguyên vật liệu, vật tư thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, Công ty TNHH một thành viên thuốc lá Thăng Long đặt câu hỏi: Do doanh nghiệp sử dụng 2 hệ thống quản lý nên mã nguyên liệu, vật tư, sản phẩm có khác giữa các phòng Kế toán, Kho và Phòng xuất nhập khẩu. Trong trường hợp này doanh nghiệp cần khai báo mã với cơ quan Hải quan như thế nào và cách lưu trữ ra sao để chứng minh với cơ quan Hải quan nếu có kiểm tra sau thông quan?

Về vấn đề này, Cục Hải quan Hà Nội cho biết, căn cứ Khoản 39 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC: “Trường hợp quản trị sản xuất của tổ chức, cá nhân có sử dụng mã nguyên liệu, vật tư, mã sản phẩm khác với mã đã khai báo trên tờ khai hải quan khi nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, xuất khẩu sản phẩm, tổ chức, cá nhân phải xây dựng, lưu giữ bảng quy đổi tương đương giữa các mã này và xuất trình khi cơ quan Hải quan kiểm tra hoặc có yêu cầu giải trình”. Do đó, công ty cần nghiên cứu và thực hiện theo quy định. Bên cạnh đó, mã nguyên liệu, vật tư là do doanh nghiệp khai báo và thống nhất. Khi xuất trình cho cơ quan Hải quan, doanh nghiệp có trách nhiệm lập và quy đổi mã từ mã khai báo trên tờ khai hải quan, mã xuất nhập khẩu, mã kho và kế toán. Doanh nghiệp cần lập bảng và theo dõi các mã thống nhất, quy đổi giữa các bộ phận.

Ngoài ra, có doanh nghiệp nêu vấn đề mua bán giữa doanh nghiệp chế xuất, khi làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu thì sử dụng hóa đơn bán hàng hay phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội địa để làm thủ tục hải quan?

Trả lời vấn đề trên, Cục Hải quan Hà Nội cho biết, căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 8, Nghị định 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ: Hóa đơn bán hàng là hóa đơn dành cho các tổ chức, cá nhân như sau: “a) Tổ chức, cá nhân khai, tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp sử dụng cho các hoạt động:

- Bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong nội địa;

- Hoạt động vận tải quốc tế;

- Xuất vào khu phi thuế quan và các trường hợp được coi như xuất khẩu;

- Xuất khẩu hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra nước ngoài.

b) Tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ vào nội địa và khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ giữa các tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan với nhau, xuất khẩu hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra nước ngoài, trên hóa đơn ghi rõ “Dành cho tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan””.

Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 9 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, “thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa (bao gồm cả bán tài sản nhà nước, tài sản tịch thu, sung quỹ nhà nước và bán hàng dự trữ quốc gia) là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền”.

Bên cạnh đó, căn cứ hướng dẫn của Tổng cục Hải quan về việc sử dụng chứng từ thay thế hóa đơn bán hàng của doanh nghiệp chế xuất, trường hợp tại thời điểm làm thủ tục hải quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại chỗ của doanh nghiệp chế xuất cho doanh nghiệp chế xuất theo quy định tại khoản 58 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC, người khai hải quan chưa phát hành hóa đơn bán hàng do chưa hoàn thành việc chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa thì nộp phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ thay cho hóa đơn bán hàng.