Tại Công văn 1036/VPCP-TH ngày 1/2/2019 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng yêu cầu “Bộ trưởng Bộ TNMT ban hành Thông tư bãi bỏ những nội dung bất cập liên quan đến quy trình kiểm tra chất lượng phế liệu nhập khẩu sử dụng làm nguyên liệu sản xuất tại Thông tư số 08/2018/TT-BTNMT và Thông tư số 09/2018/TT-BTNMT ngày 14/9/2018 của Bộ TNMT ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, hoàn thành trước 15/2/2019”.
 |
| Phế liệu nhập khẩu tại cảng Hải Phòng. Ảnh: Ngọc Linh. |
Tuy nhiên, đến nay (ngày 20/2/2019) Bộ TNMT chưa ban hành thông tư bãi bỏ các nội dung bất cập trong Thông tư 08 và 09, điều nay gây khó khăn cho cơ quan Hải quan trong thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Thông báo 1036 cũng như việc làm thủ tục cho các lô hàng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất.
Theo Cục Hải quan Hải Phòng, Thông tư 08 và 09 của Bộ TNMT quy định phế liệu nhập khẩu thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ TNMT và phải kiểm tra nhà nước về chất lượng.
Nhưng tại Công văn 1036 nêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu “căn cứ vào kết quả kiểm tra, giám định của đơn vị giám định, cơ quan Hải quan thực hiện việc thông quan các lô hàng phế liệu nhập khẩu theo quy định của pháp luật”.
| Hải quan đã tập trung thông quan nhanh các lô hàng phế liệu nhập khẩu | |
| Tổ công tác của Thủ tướng vào cuộc do vướng thông tư về phế liệu |
Theo Cục Hải quan Hải Phòng, nội dung trong các văn bản nêu trên chưa có sự thống nhất về quy định kiểm tra chất lượng đối với phế liệu nhập khẩu.
Cụ thể, nếu thực hiện kiểm tra nhà nước về chất lượng (theo Thông tư 08 và 09) là do cơ quan kiểm tra chuyên ngành thực hiện, trong khi Công văn 1036 lại yêu cầu cơ quan Hải quan căn cứ kết quả kiểm tra, giám định của cơ quan giám định để thông quan phế liệu.
Mặt khác, theo Cục Hải quan Hải Phòng, căn cứ Công văn 1036, hiện một số Sở TNMT không còn tiếp nhận hồ sơ đăng ký kiểm tra nhà nước về phế liệu nhập khẩu và ra thông báo kết quả kiểm tra nhà nước về phế liệu nhập khẩu.
Để đảm bảo việc thông quan cho các lô hàng phế liệu nhập khẩu đúng thời gian quy định, tránh gây thiệt hại cho doanh nghiệp và ách tắc hàng hóa tại cảng, trong khi chờ Bộ TNMT sửa đổi Thông tư 08 và 09, Cục Hải quan Hải Phòng chỉ đạo các chi cục, trường hợp các Sở TNMT từ chối tiếp nhận hồ sơ đăng ký kiểm tra nhà nước về phế liệu nhập khẩu của doanh nghiệp, các chi cục căn cứ kết quả kiểm tra, giám định của cơ quan giám định độc lập được Bộ TNMT chỉ định để thông quan cho các lô hàng phế liệu nhập khẩu nếu không còn nghi ngờ gì khác.
Trong văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Trần Văn Minh (Quảng Ninh) mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: tính đến tháng 12/2018, tổng lượng container có tên khai báo trên E-manifest là phế liệu đang lưu giữ tại cảng biển gồm 18.861 container. Trong đó, lượng container lưu giữ dưới 30 ngày kể từ ngày đến cửa khẩu là 7.815 container, lượng container lưu giữ từ 30-90 ngày kể từ ngày đến cửa khẩu là 1.751 container, cơ quan Hải quan đang phối hợp với các hãng tàu để thông báo, mời các doanh nghiệp đến làm thủ tục hải quan theo quy định.
 |
Quy trình mới về kiểm tra phế liệu nhập khẩu: Doanh nghiệp lo thêm nhiều thủ tục |
|
Quy chuẩn mới đối với phế liệu: Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ |
Kiểm tra thực tế tại khu vực cảng Hải Phòng vào tháng 1 vừa qua, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cho biết, hiện có rất nhiều lô hàng phế liệu làm nguyên liệu đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường nhưng đang tồn đọng tại các cảng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp.
“Nhà máy không có nguyên liệu, công nhân nghỉ việc, giảm công suất, hủy các hợp đồng, trong khi nguyên liệu tồn đọng tại cảng, phí lưu kho lưu bãi, tiền phạt chậm trả... rất nhiều, gánh nặng rất lớn với doanh nghiệp”, Bộ trưởng nêu thực tế và đặt vấn đề, nguyên nhân do đâu và giải pháp tháo gỡ là gì?
Một vấn đề quan trọng được Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đặt ra chính là trình tự, thủ tục kiểm tra chuyên ngành với các lô hàng phế liệu. Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, các doanh nghiệp rất phàn nàn về quy định của Bộ TNMT.
“Đã có đơn vị giám định độc lập rồi nhưng vẫn phải có sự tham gia của cán bộ Sở TNMT. Việc này có cần thiết không, cần xem xét kỹ? Mở container ra, kiểm tra bằng mắt thường, mà doanh nghiệp phải bố trí ăn ngủ, đưa đón, đi từ Nam ra Bắc, kinh phí ở đâu ra?”- Bộ trưởng nêu thực tế.
Thực tế, ngay sau khi Thông tư 08, 09 của Bộ TNMT được ban hành, cơ quan Hải quan đã có nhiều văn bản gửi Bộ TNMT phản ánh những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn và đề nghị cần sớm sửa đổi, bổ sung những nội dung không phù hợp trong 2 thông tư này (Báo Hải quan cũng có nhiều tin, bài phản ánh-PV).
Gần đây nhất, tại cuộc làm việc của Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng tại Hải Phòng như đề cập ở trên, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn một lần nữa nhấn mạnh, cơ quan Hải quan luôn tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nhưng cái khó nhất trong việc thông quan phế liệu nhập khẩu nằm ở quy định của Bộ TNMT.
Thái Bình
