 |
| Hoat động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai (Cục Hải quan Quảng Ninh). Ảnh: Quang Hùng |
Sự kiện 1: Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, làm cơ sở cho việc hướng tới xây dựng Hải quan Việt Nam thông minh, chính quy, hiện đại.
Ngày 20/5/2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 628/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030.
Chiến lược phát triển Hải quan xác định mục tiêu tổng quát, các mục tiêu cụ thể, chỉ tiêu phấn đấu và hệ thống các giải pháp xây dựng và phát triển Hải quan Việt Nam đến năm 2030. Theo đó mục tiêu tổng quát của Chiến lược là “Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh. Nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan, quản lý hải quan. Quản lý thu thuế đối với hoạt động xuất nhập khẩu hiệu quả. Tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, du lịch và vận tải hợp pháp qua biên giới, tạo môi trường xuất nhập khẩu minh bạch, công bằng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, góp phần đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia”.
Cùng với việc xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, Tổng cục Hải quan đã xây dựng và ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của ngành Hải quan đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 707/QĐ-TCHQ ngày 4/5/2022. Quyết định được ban hành với quan điểm thực hiện chuyển đổi số là động lực trong xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh, đồng thời đây được xem là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, phải tiến hành kiên quyết, kiên trì, liên tục với bước đi vững chắc, chủ động và có trọng tâm, trọng điểm, kế thừa những kết quả đạt được, đi đôi với đổi mới sáng tạo.
Sự kiện 2: Tăng cường cải cách hành chính, hiện đại hoá, tạo thuận lợi cho thương mại của ngành Hải quan đưa đến kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lần đầu tiên vượt mốc 700 tỷ USD, nhưng vẫn đảm bảo an ninh, an toàn và chống thất thu.
 |
| Công chức Cục Hải quan Quảng Ngãi kiểm tra thực tế hàng hóa tại cảng. Ảnh: HQQN |
Để có được mức tăng trưởng đáng phấn khởi sau đại dịch viêm đường hô hấp Covid-19 là kết quả nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, đã vượt qua khó khăn để ổn định sản xuất, giữ vững thị trường, bảo đảm chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế. Cùng với đó là sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng hành với doanh nghiệp và người dân để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là sự đóng góp quan trọng của ngành hải quan trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu, bảo đảm nguồn nguyên liệu, chuỗi cung ứng, cũng như đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh thủ tục thông quan.
Cụ thể bằng hành động, ngay từ đầu năm 2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 08/01/2022; Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 10/01/2022 nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị 439/CT-TCHQ ngày 11/02/2022 tăng cường hiệu quả thu ngân sách nhà nước, trong đó chỉ ra các nhóm giải pháp chung và giải pháp cụ thể cho từng đơn vị để triển khai đồng bộ trong toàn ngành.
Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước năm 2022. Từ đó, kết quả đạt được từ các giải pháp chống thất thu trong 11 tháng đầu năm 2022 là 1.170 tỷ đồng .
Sự kiện 3: Đấu tranh chống buôn lậu hàng cấm đạt kết quả ấn tượng với việc bắt giữ số lượng lớn ma tuý: trên 1 tấn các loại ma tuý, bắt giữ 270 đối tượng.
Trong năm 2022, tình hình tội phạm ma túy, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn hết sức phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Đặc biệt tuyến bưu điện, chuyển phát nhanh, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma tuý có chiều hướng gia tăng cả về quy mô, số lượng, tính chất phức tạp.
Trong năm 2022, ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ: 303 vụ/270 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 163 vụ. Tang vật thu được gồm: 165 kg Heroin và 20 bánh heroin; 162 kg Cần sa; 51 kg thuốc phiện; ma tuý tổng hợp 668 kg và 6.624 viên...
 |
| Ma túy cất giấu trong kiện hàng dưới vỏ bọc là bánh kẹo, thực phẩm chức năng bị lực lượng Hải quan Hà Nội phát hiện, thu giữ tháng 11/2022. Ảnh: N.Linh |
Trong đó, cơ quan Hải quan đã chủ trì, phối hợp đấu tranh thành công nhiều chuyên án liên quan đến buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy, triệt phá thành công các đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy có quy mô lớn liên quan đến nhiều tỉnh, thành trên cả nước, bắt giữ được đối tượng chủ mưu, cầm đầu, bao gồm cả người Việt Nam và người nước ngoài như Chuyên án HC55 và chuyên án HP522 do Cục Hải quan thành phố Hà Nội xác lập, bắt giữ được 19 đối tượng (1 đối tượng là người nước ngoài), thu giữ 73,3 kg ma túy các loại; hay chuyên án DT9.22 do Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì xác lập triệt phá đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy từ Đức vào Việt Nam. Tang vật thu được là 15 kg ma túy tổng hợp dạng viên nén, bắt giữ được 3 đối tượng.
Sự kiện 4: Phát hiện, điều tra nhiều vụ gian lận thương mại với hàng hoá trị giá lớn, có những vụ án lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Khởi tố 48 vụ, kiến nghị cơ quan khác khởi tố 141 vụ, tăng 23% so với cùng kỳ.
Trong năm 2022, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chiều hướng gia tăng trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa với phương thức, thủ đoạn mới và tinh vi hơn. Các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép ma tuý, hàng hóa giả mạo xuất xứ, nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đặc biệt diễn ra phức tạp trên tất cả các tuyến đường bộ, đường biển, đường không, chuyển phát nhanh với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi.
Với vai trò là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã làm tốt công tác tham mưu cho Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Với vai trò là cơ quan tham mưu Lãnh đạo Bộ Tài chính trong công tác phòng, chống rửa tiền; chống tài trợ, phòng chống khủng bố, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ trưởng Bộ Tài chính phân công thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt giai đoạn 2021-2025.
Trong năm 2022, cơ quan Hải quan đã tổng kết chiến dịch Con Rồng Mê Kông 4, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả triển khai và các nội dung tiếp tục triển khai chiến dịch Con rồng Mê Kông 5. Kết quả của Chiến dịch được các nước thành viên báo cáo qua 04 giai đoạn chính và 01 giai đoạn mở rộng là: 2.820 vụ ma túy và động thực vật hoang dã CITES, tang vật thu giữ gồm: hơn 39 tấn ma túy, hơn 108 tấn tiền chất, 161 tấn và hơn 2.000 sản phẩm từ CITES (gỗ và động thực vật). Ngoài ra, năm 2022 cũng là năm thành công của ngành Hải quan trong việc kiểm soát, xử lý, buôn lậu gian lận thương mại số lượng lớn hạt điều, có vụ trị giá hàng nghìn tỷ đồng.
Kết quả từ ngày 16/12/2021 đến 15/12/2022, ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 16.824 vụ việc vi phạm tăng 15%, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 8.450 tỷ đồng, tăng 211 % so với cùng kỳ năm 2021; số thu NSNN đạt 459 tỷ đồng, tăng 57,9 %. Cơ quan Hải quan khởi tố 48 vụ, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2021, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 141 vụ đối với các vụ.
Sự kiện 5: Năm thứ sáu liên tiếp Tổng cục Hải quan đứng đầu về cải cách hành chính khối Tổng cục và luôn trong top đầu về chỉ số sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin.
 |
| Công chức Chi cục Hải quan KCN Hòa Khánh - Liên Chiểu hướng dẫn thủ tục hải quan cho doanh nghiệp. Ảnh: HQĐN |
Trong những năm qua, Tổng cục Hải quan đã được Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp đánh giá là một trong những cơ quan đi đầu trong cải cách, hiện đại hóa. Theo Quyết định số 2154/QĐ-BTC ngày 25/10/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, năm 2021 là năm thứ sáu liên tiếp Tổng cục Hải quan đứng đầu trong khối Tổng cục và tương đương thuộc Bộ Tài chính về Chỉ số cải cách hành chính. Đây là sự ghi nhận những kết quả mà Hải quan Việt Nam đã đạt được về thực hiện cải cách hành chính trong những năm qua.
Sự kiện 6: Năm thu thuế xuất nhập khẩu vượt dự toán cao nhất từ trước tới nay, dự kiến đạt 440 nghìn tỷ đồng, vượt 80 nghìn tỷ đồng so với dự toán được giao và 20 nghìn tỷ đồng so với chỉ tiêu phấn đấu.
Với sự nỗ lực của toàn Ngành, đến ngày 20/12/2022, tổng thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 425.593 tỷ đồng, bằng 120,9% dự toán, bằng 101,3% chỉ tiêu phấn đấu (420.000 tỷ đồng), tăng 13,95% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến số thu năm 2022 đạt 440 ngàn tỷ, vượt 80 ngàn tỷ so với dự toán được giao và 20 ngàn tỷ so với chỉ tiêu phấn đấu.
 |
| Công chức Cục Hải quan TPHCM kiểm tra hàng hóa nhập khẩu qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.H |
Để có được mức tăng trưởng đáng phấn khởi sau đại dịch viêm đường hô hấp Covid 19 là kết quả nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, đã vượt qua khó khăn để ổn định sản xuất, giữ vững thị trường, bảo đảm chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế. Cùng với đó là sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng hành với doanh nghiệp và người dân để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là sự đóng góp quan trọng của ngành hải quan trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu, bảo đảm nguồn nguyên liệu, chuỗi cung ứng, cũng như đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh thủ tục thông quan.
Sự kiện 7: Đưa ra giải pháp, công cụ quản lý đối với việc hàng hoá XNK qua đường bộ bằng việc triển khai Hệ thống khai báo, tiếp nhận, xử lý Bản kê thông tin hàng hoá nhập khẩu.
 |
| Hoạt động nghiệp vụ của công chức Hải quan Hà Nội. Ảnh: N.linh |
Hệ Thống đã thể hiện những ưu điểm vượt trội:
Hệ thống được hoàn thiện và bổ sung một số chức năng hỗ trợ người dùng đã mang lại nhiều lợi ích, giúp tiết kiệm được thời gian, chi phí, giấy tờ, hồ sơ, nhân lực…
Người khai hải quan, doanh nghiệp có thể nộp tại bất kỳ địa điểm nào có kết nối internet, một nhân viên khai báo cho nhiều bản kê. Hệ thống tự động tiếp nhận và trả kết quả cho người khai. Người khai chỉ cần sử dụng kết quả và cung cấp số bản kê/ mã vạch (barcode) cho cơ quan hải quan để xác nhận hàng vào cửa khẩu. Người khai hoàn toàn chủ động, lưu thông tin, khai bổ sung sửa đổi trước khi nộp lên hệ thống, không cần in bản kê để chờ cơ quan hải quan đóng dấu xác nhận, không phải lưu hồ sơ giấy.
Đối với cơ quan Hải quan: hệ thống tự động tiếp nhận, kiểm tra và trả kết quả cho người khai, tiếp nhận số bản kê/mã barcode, tra cứu trên hệ thống, tra cứu và xác nhận thông tin và hàng hóa vào lãnh thổ trên hệ thống thì đây là một nghiệp vụ rất quan trọng trong công tác cải cách, hiện đại hoá của ngành Hải quan, tạo cơ sở dữ liệu điện tử phục vụ Hệ thống Hải quan số, hải quan thông minh đối với cửa khẩu biên giới đường bộ, đường sông quốc tế.
Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục triển khai tập huấn giới thiệu và hướng dẫn đến doanh nghiệp và công chức Hải quan nhằm đảm bảo việc thực hiện được chính xác, đầy đủ, đáp ứng yêu cầu quản lý; qua đó nâng cao công tác cải cách, hiện đại hóa các khâu nghiệp vụ tiến tới Hải quan số, phi giấy tờ.
Sự kiện 8: Ký Tuyên bố Ý định về tăng cường, mở rộng hợp tác lẫn nhau giữa Tổng cục Hải quan Việt Nam với Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ.
 |
| Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn và Cao ủy Chris Magnus ký Bản ghi nhớ về tăng cường, mở rộng hợp tác lẫn nhau giữa Tổng cục Hải quan Việt Nam và Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ. Ảnh: Đào Hải |
Nhằm triển khai Hiệp định hỗ trợ lẫn nhau giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ có hiệu lực từ ngày 20/5/2020, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn đã có chuyến công tác tại Hải quan Hoa Kỳ từ ngày 6 đến 10/6/2022 và hội đàm song phương với Cao ủy Hải quan Hoa Kỳ để trao đổi về các hoạt động hợp tác song phương trong khuôn khổ Hiệp định hỗ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực hải quan giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong thời gian tới. Sau Hội đàm, Lãnh đạo Hải quan hai nước đã ký Tuyên bố Ý định về tăng cường, mở rộng hợp tác lẫn nhau. Tuyên bố Ý định này thể hiện mối quan tâm của hai Bên trong việc xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài trên tinh thần hiệu quả, tập trung vào các vấn đề nghiệp vụ chuyên sâu và sẽ được hai Bên thực hiện ngay sau khi ký với phạm vi hợp tác và hỗ trợ nằm trong khuôn khổ các quy định của Hiệp định và các quy định pháp luật của mỗi Bên.
Tại sự kiện này, Lãnh đạo Hải quan hai nước trao đổi về bối cảnh quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ trong những năm qua với sự tăng trưởng vượt bậc về kim ngạch và vượt mốc 100 tỷ USD vào năm 2021, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 9 của Hoa Kỳ và Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, hai bên thừa nhận những cơ hội đi kèm với các thách thức đối với hai cơ quan Hải quan của hai nước trong việc tạo thuận lợi thương mại, đảm bảo an toàn, an ninh quốc gia và khẳng định tầm quan trọng của việc thực thi hiệu quả Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực hải quan giữa Việt Nam và Hoa Kỳ với các nội dung hợp tác cụ thể trong lĩnh vực hải quan bao gồm: trao đổi thông tin tình báo, hỗ trợ xác minh thông tin và điều tra nhằm ngăn chặn vi phạm hải quan, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại và hỗ trợ kỹ thuật tăng cường năng lực thực thi pháp luật hải quan của mỗi Bên.
Việc ký Tuyên bố Ý định về tăng cường, mở rộng hợp tác giữa Hải quan hai nước hứa hẹn sẽ thúc đẩy mạnh mẽ tăng cường hiệu quả thực thi Hiệp định đã ký, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan hải quan góp phần tạo thuận lợi cho thương mại hợp pháp song song với đảm bảo an ninh thương mại và an ninh quốc gia, đồng thời tăng cường năng lực cơ quan hải quan trong việc phát hiện và ngăn chặn các vi phạm hải quan tạo thuận lợi cho hàng hóa nhập khẩu của mỗi bên, qua đó thúc đẩy hơn nữa quan hệ kinh tế thương mại song phương giữa hai nước.
Sự kiện 9: Ban hành và triển khai Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan; Tổ chức thành công Diễn đàn Hải quan - Doanh nghiệp với chủ đề: “Hải quan Việt Nam tạo thuận lợi cho thương mại và logistics phát triển” và tôn vinh "Doanh nghiệp nộp thuế lớn, tuân thủ tốt pháp luật về hải quan".
Ngày 15/7/2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định 1399/QĐ-TCHQ về Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Mục tiêu của Chương trình: trên 80% doanh nghiệp tham gia được tăng mức tuân thủ hoặc giữ nguyên mức độ tuân thủ cao, trên 80% doanh nghiệp tham gia hài lòng về các biện pháp hỗ trợ của cơ quan hải quan. Chương trình hướng đến sau 2 năm triển khai thực hiện, 100% doanh nghiệp tham gia Chương trình không bị xử lý về các hành vi vi phạm pháp luật hải quan thuộc Mục I Phụ lục VI Thông tư 81/2019/TT-BTC ngày 15/11/2019 của Bộ Tài chính, được đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật ở mức 2 (tuân thủ cao), mức 3 (tuân thủ trung bình) theo quy định tại Thông tư 81/2019/TT-BTC. Sau 5 năm thực hiện Chương trình, phấn đấu tăng tỷ lệ doanh nghiệp tuân thủ mức 2, mức 3 đạt trên 20% tổng số doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu.
 |
| Diễn đàn Hải quan-Doanh nghiệp. Ảnh: Quang Hùng |
Ngày 8/9, Diễn đàn Hải quan- Doanh nghiệp diễn ra với chủ đề: “Hải quan Việt Nam tạo thuận lợi cho thương mại và logistics phát triển” và tôn vinh "Doanh nghiệp nộp thuế lớn, tuân thủ tốt pháp luật về hải quan". Đây là hoạt động thiết thực, thể hiện sự quan tâm, đồng hành của ngành Hải quan cùng doanh nghiệp trong hoạt động tạo thuận lợi cho thương mại và logistics phát triển tại Việt Nam; qua đó ghi nhận, biểu dương, tôn vinh 9 doanh nghiệp đóng góp số thuế lớn qua hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa vào ngân sách Nhà nước, tuân thủ tốt pháp luật về hải quan, góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
Sự kiện 10: Tổ chức thành công Đại hội 52 chi bộ trực thuộc Đảng bộ cơ quan Tổng cục Hải quan nhiệm kỳ 2022-2025.
Thực hiện Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương về tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc nhiệm kỳ 2022 - 2025, ngày 20/6/2022, Ban Thường vụ Đảng ủy cơ quan Tổng cục Hải quan đã ban hành Hướng dẫn số 334 -HD/ĐU về tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc nhiệm kỳ 2022 - 2025 trong Đảng bộ cơ quan Tổng cục Hải quan.
Đại hội chi bộ là đợt sinh hoạt chính trị quan trọng của chi bộ và toàn thể đảng viên, vì vậy được chuẩn bị chu đáo. Trong thời gian từ ngày 2/8/2022 đến ngày 11/10/2022, 52 chi bộ trực thuộc Đảng bộ Cơ quan Tổng cục Hải quan tổ chức đại hội thành công tốt đẹp cả về nội dung, hình thức, cách thức.
Tổng cục Hải quan
