Tổng cục Hải quan với những dấu ấn nổi bật về cải cách thủ tục, hiện đại hóa

	Tổ chức, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hải quan
	Ấn tượng kết quả cải cách thủ tục hành chính của Cục Hải quan TPHCM
	Công nghệ thông tin - “chìa khóa” thực hiện mục tiêu cải cách, hiện đại hóa hải quan

Tọa đàm “Vai trò của phụ nữ trong tạo thuận lợi thương mại” do Tạp chí Hải quan phối hợp Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức ngày 23/3/2022 Ảnh: T.B

Ưu tiên cải cách thể chế

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Đào Thịnh Vinh cho biết, thời gian qua Tổng cục Hải quan đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp về cải cách thủ tục hành chính (TTHC), thực hiện tốt hoạt động đánh giá tác động của TTHC trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, góp phần quan trọng bảo đảm sự cần thiết, tính hợp pháp, hợp lý của quy định về TTHC; công khai TTHC thường xuyên, kịp thời để bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin về TTHC của cá nhân, tổ chức, DN; tăng cường công tác kiểm soát TTHC trong toàn ngành. Song song đó, Tổng cục Hải quan đã xây dựng và vận hành hiệu quả một số hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) quan trọng để phục vụ thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan tự động. Đây chính là “đòn bẩy” góp phần tạo thuận lợi cho DN nâng cao sức cạnh tranh, đạt sự tăng trưởng, lấy lại đà phục hồi trong hoạt động sản xuất kinh doanh sau ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Những nỗ lực đó của Tổng cục Hải quan ghi dấu trên nhiều lĩnh vực, nổi bật là công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật hải quan. Tổng cục Hải quan đã tích cực đẩy mạnh công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách, tập trung nguồn nhân lực, thời gian triển khai xây dựng các văn bản đảm bảo thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm tháo gỡ các vướng mắc của cộng đồng DN, hạn chế các quy định chồng chéo giữa các cơ quan quản lý, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả.

Theo Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 02/2022/NQ- CP của Chính phủ, Tổng cục Hải quan có 6 nội dung về hoàn thiện hệ thống pháp luật. Tính đến ngày 21/11/2022, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022 về việc Phê duyệt Chiến lược Hải quan đến năm 2030; hoàn thiện dự thảo 1 Nghị định trình Bộ Tài chính; các nội dung khác về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan đã được cụ thể tại các chương trình, kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính đang được Tổng cục Hải quan triển khai thực hiện theo đúng tiến độ đề ra.

Kết quả cải cách đáng chú ý trong thời gian qua là nâng cao hiệu quả Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN. Trong năm 2022, Tổng cục Hải quan tiếp tục phát triển hệ thống CNTT phục vụ kết nối, xử lý thông tin với các bộ, ngành và với các nước ASEAN, đảm bảo Cổng Thông tin một cửa quốc gia được hoạt động thông suốt, an ninh, an toàn. Với vai trò là Cơ quan thường trực của Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành tích cực triển khai các TTHC (TTHC) mới trên Cơ chế một cửa quốc gia. Tính đến ngày 21/11/2022, có 250 TTHC của 13 bộ, ngành được chính thức triển khai trên Cơ chế một cửa quốc gia, với hơn 55 nghìn DN tham gia.

Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện dự thảo Đề án tổng thể về xây dựng và phát triển hệ thống CNTT phục vụ triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN theo định hướng xử lý tập trung; xây dựng và trình phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, thúc đẩy công nghiệp logistics và tạo thuận lợi thương mại giai đoạn 2022-2026 trình Chính phủ. Hiện nay, Tổng cục Hải quan đã nhận đủ ý kiến của 15/15 bộ, ngành đối với việc xây dựng Kế hoạch và đang hoàn thiện nội dung tổng hợp từ các bộ, ngành để xây dựng hồ sơ trình cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng chủ trì xây dựng Nghị định về kết nối và chia sẻ thông tin trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh người và phương tiện vận tải theo Cơ chế một cửa quốc gia.

Cũng trong năm 2022, với vai trò là đơn vị chủ trì theo dõi tình hình, đánh giá kết quả thực hiện cải cách về quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, Tổng cục Hải quan đã tiếp tục chủ động phối hợp với các bộ, ngành để thực hiện các chỉ đạo liên quan đến cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành như: tiếp tục xây dựng dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành rà soát, cắt giảm danh mục hàng hóa XNK thuộc diện quản lý, kiểm tra chuyên ngành...

Cắt giảm, đơn giản thủ tục hành chính

Đặc biệt, Tổng cục Hải quan cũng tích cực thực hiện rà soát, đánh giá, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa TTHC lĩnh vực hải quan. Thực hiện Nghị quyết 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ và kế hoạch triển khai của Bộ, Tổng cục Hải quan đã rà soát, đánh giá, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa 6 TTHC lĩnh vực hải quan gồm: Thủ tục cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; Thủ tục gia hạn mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; Thủ tục cấp lại mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; Thủ tục thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; Thủ tục đăng ký, công nhận đại lý giám sát hải quan và Thủ tục xác nhận hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu. Trong đó, phân cấp thẩm quyền giải quyết đối với 5 TTHC và cắt giảm thành phần hồ sơ đối với 1 TTHC.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan tiếp tục duy trì và vận hành ổn định, hiệu quả, chuyên nghiệp Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả TTHC theo cơ chế một cửa tại cơ quan Tổng cục Hải quan. Tổng số hồ sơ yêu cầu giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa mà bộ phận Một cửa cơ quan Tổng cục Hải quan đã tiếp nhận từ 1/1/2022 đến 17/11/2022 là hơn 10.000 hồ sơ. Phần lớn hồ sơ được giải quyết và trả kết quả đúng thời hạn theo quy định, được tổ chức/cá nhân hài lòng. Hiện Tổng cục Hải quan đang chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai Hệ thống một cửa điện tử của Bộ Tài chính tại Tổng cục Hải quan. Đáng chú ý, năm 2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số ngành Hải quan giai đoạn 2021-2025 tại Quyết định số 707/QĐ-TCHQ ngày 4/5/2022.