 |
| ông Trương Bá Tuấn (ảnh), Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính (Bộ Tài chính) |
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua đề xuất của Chính phủ về việc tăng mức GTGC. Theo đó, mức GTGC đối với người nộp thuế sẽ được nâng từ 9 triệu đồng lên 11 triệu đồng/tháng, đối với người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng lên 4,4 triệu đồng/tháng. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?
- Trước hết cần phải khẳng định việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua đề xuất của Chính phủ trong việc điều chỉnh mức GTGC lần này là để thực hiện quy định của Luật số 26/2012/QH13 ngày 22/11/2012 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) số 04/2007/QH12, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2013. Theo đó quy định trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức GTGC gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức GTGC phù hợp với biến động của CPI để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.
Kể từ khi Luật số 26/2012/QH13 có hiệu lực cho đến thời điểm hết tháng 12/2019, chỉ số CPI đã tăng 23,2% (theo số liệu của Tổng cục Thống kê). Việc điều chỉnh mức GTGC cho người nộp thuế tăng từ 9 triệu đồng lên 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng lên 4,4 triệu đồng/người/tháng là tương đương với mức tăng của chỉ số CPI trong giai đoạn này, đảm bảo thực hiện đúng quy định của Luật số 26/2012/QH13, phản ánh kịp thời những sự thay đổi về chi phí sinh hoạt của người nộp thuế từ tháng 7/2013 đến nay.
Với các mức GTGC mới, thu nhập khả dụng của người dân sẽ tăng lên, qua đó, sẽ góp phần kích thích tăng chi tiêu hộ gia đình, tiêu dùng xã hội và cải thiện đời sống của người dân.
Theo ông, mức điều chỉnh lần này có phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế và đời sống sinh hoạt xã hội của người dân không?
- Trong bối cảnh hiện nay, tôi cho rằng việc tăng mức GTGC lần này là phù hợp, đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà nước và người nộp thuế TNCN. Với mức GTGC mới, những người có thu nhập thấp hơn sẽ được hưởng lợi nhiều hơn. Trong đó, một bộ phận lớn những người đang nộp thuế TNCN ở bậc 1 (chiếm khoảng 44% số người đang nộp thuế TNCN) chuyển sang diện không phải nộp thuế. Cá nhân có thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng (180 triệu đồng/năm) có người phụ thuộc sẽ không phải nộp thuế.
Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, GDP bình quân đầu người của nước ta tính đến cuối năm 2019 là khoảng 63 triệu đồng/người/năm, thu nhập bình quân tháng của lao động làm công hưởng lương vào khoảng 6,7 triệu đồng/tháng. Như vậy, có thể thấy so với mặt bằng mức sống dân cư chung hiện nay, mức GTGC sau khi điều chỉnh cũng không phải là thấp. Bên cạnh đó, cũng cần phải nhấn mạnh rằng, với mức GTGC 11 triệu đồng/tháng không có nghĩa cá nhân người nộp thuế chỉ chi tiêu trong khoảng 11 triệu đồng/tháng, mà đây chỉ là mức được trừ trước khi tính thuế TNCN. Ví dụ, những người có thu nhập 20 triệu đồng/tháng nếu có 2 người phụ thuộc, số thuế TNCN phải nộp hàng tháng chỉ có 10.000 đồng, tức là bằng 0,05% thu nhập, 99,95% thu nhập còn lại là thu nhập khả dụng của người nộp thuế.
Việc nâng mức GTGC sẽ được áp dụng ngay cho kì tính thuế năm 2020. Trong bối cảnh kinh tế đang gặp không ít khó khăn vì dịch Covid-19, việc điều chỉnh này mang ý nghĩa như thế nào với người nộp thuế, thưa ông?
- Một điểm quan trọng cần lưu ý trong quyết định điều chỉnh mức GTGC lần này là các mức GTGC mới sẽ được áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2020. Hay nói cách khác, mọi đối tượng nộp thuế TNCN sẽ được giảm nghĩa vụ thuế ngay trong năm nay. Theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, trường hợp người nộp thuế đã tạm nộp thuế theo mức GTGC cũ (9 triệu đồng/tháng đối với bản thân người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc) sẽ được xác định số thuế TNCN phải nộp theo mức GTGC mới khi quyết toán thuế TNCN năm 2020, qua đó, đảm bảo quyền lợi cho người nộp thuế theo quy định của Luật số 26/2012/QH13 nói trên.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước, làm phát sinh thêm nhiều nhu cầu chi ngân sách nhà nước mới cho công tác phòng, chống dịch, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp chịu tác động tiêu cực của dịch bệnh, việc nâng mức GTGC lần này cũng thể hiện sự chia sẻ kịp thời của Nhà nước trước những khó khăn của người nộp thuế và doanh nghiệp.
Theo ước tính của Bộ Tài chính, với mức điều chỉnh GTGC lần này, ngân sách nhà nước sẽ giảm thu khoảng 10.300 tỷ đồng/năm, tương đương giảm khoảng 13% số thu thuế TNCN năm 2019. Số tiền này sẽ được bổ sung vào thu nhập của người dân, giúp một bộ phận người dân khắc phục khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra.
Thuế TNCN là một trong những sắc thuế quan trọng nhất trong hệ thống thuế của Việt Nam. Trong thời gian tới, chính sách về thuế TNCN cần phải được điều chỉnh ra sao để phù hợp với bối cảnh hiện nay, thưa ông?
- Trong những năm vừa qua, việc thực hiện chính sách thuế TNCN đã có những đóng góp quan trọng trong việc cơ cấu lại nguồn thu ngân sách nhà nước theo hướng bền vững hơn, tạo điều kiện cho Nhà nước có thể động viên hợp lý thu nhập của một bộ phận người nộp thuế để bổ sung nguồn lực cho ngân sách nhà nước nhằm đáp ứng tốt hơn các nhiệm vụ chi về phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.
Tuy nhiên, cùng với quá trình phát triển của nền kinh tế và sự phát triển của khoa học và công nghệ cũng như ảnh hưởng của hội nhập, nhiều hoạt động kinh tế mới, mô hình kinh doanh mới liên tục xuất hiện. Theo đó, trong thời gian tới, cần phải có kế hoạch nghiên cứu tổng kết, đánh giá việc thực hiện Luật thuế TNCN hiện hành, từ đó báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật thuế TNCN, đảm bảo đồng bộ với quá trình cải cách tổng thể của hệ thống chính sách thuế.
Hiện Bộ Tài chính đang tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả triển khai Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020, trên cơ sở đó, nghiên cứu xây dựng một Chiến lược mới cho giai đoạn 2021-2030 gắn với việc thể chế hóa các chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước có liên quan đến lĩnh vực tài chính - ngân sách cho giai đoạn 5 năm và 10 năm tới. Đây sẽ là những căn cứ quan trọng cho việc nghiên cứu, xem xét việc sửa đổi các luật thuế liên quan, trong đó có chính sách thuế TNCN.
Xin cảm ơn ông!
Thùy Linh
