Việt Nam có thể bị EC chuyển “thẻ đỏ” với hải sản xuất khẩu

	Thủ tướng quyết định thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU
	Hoá giải thách thức cho xuất khẩu hải sản
	Thứ trưởng Bộ NN&PTPNT: Không làm xấu hơn tình hình "thẻ vàng”

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì phiên họp về chống khai thác hải sản bất hợp pháp

Nhức nhối vì tàu cá vi phạm

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), về thực hiện các nhóm khuyến nghị của EC, Bộ NN&PTNT đã ký kết các quy chế phối hợp với phía Bộ Quốc phòng để tăng cường phối hợp thực thi luật trên biển; tăng cường sự hiện diện các lực lượng thực thi pháp luật tại các khu vực vùng biển giáp ranh, chống lấn, tranh chấp giữa Việt Nam và các nước trong khu vực để xử lý tàu cá vi phạm; hỗ trợ kịp thời tàu cá bị nước ngoài bắt giữ, xử lý trái phép.

Từ năm 2018 đến nay, đã không còn tình trạng tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển các nước quốc đảo Thái Bình Dương.

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT cũng đang sử dụng hệ thống giám sát tàu cá bằng công nghệ vệ tinh Movimar, phần mềm hệ thống giám sát tàu cá của VNPT để kết nối dữ liệu giám sát hành trình tàu cá với khoảng hơn 1.500 tàu cá. Từ khi bị cảnh báo “thẻ vàng”, thông qua hình ảnh của hệ thống giám sát tàu cá đã phát hiện 110 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, đồng thời xử lý theo quy định.

Dù có sự nỗ lực đáng kể, song phát biểu tại cuộc họp của Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) do Văn phòng Chính phủ tổ chức sáng nay 21/6, tại Hà Nội, ông Nguyễn Ngọc Oai-Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho hay: Thực tế, trong số 28 tỉnh, thành phố ven biển, nhiều địa phương vẫn chưa xác định nhiệm vụ chống khai thác IUU là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng.

Cụ thể, về kiểm soát tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, ông Nguyễn Ngọc Oai nhấn mạnh: Đây là điều kiện tiên quyết để gỡ “thẻ vàng” hoặc nguy cơ cao bị “thẻ đỏ” trong đợt kiểm tra của Đoàn thanh tra EC vào tháng 10/2019 tới đây tại Việt Nam.

Tuy nhiên, từ thời điểm EC cảnh báo “thẻ vàng” (23/10/2017) đến nay, chưa chấm dứt tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Báo cáo nêu rõ: Trong năm 2018, số vụ vi phạm tiếp tục tăng so với 2017 (năm 2018 xảy ra 85 vụ/137 tàu/1162 ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, tăng 28 vụ/46 tàu/379 ngư dân so với năm 2017). Chỉ tính riêng trong 5 tháng đầu năm 2019, việc vi phạm này tiếp tục diễn biến phức tạp, đã xảy ra 41 vụ/69 tàu/271 ngư dân vi phạm. Các tỉnh có nhiều tàu cá vi phạm gồm: Kiên Giang, Bà Rịa- Vũng Tàu, Bến Tre, Cà Mau, Bình Định, Bình Thuận...

“Số liệu thống kê mà chúng tôi thống kê còn thấp hơn số liệu EC cung cấp. Nếu cứ để tình trạng này thì chúng ta rất dễ bị chuyển sang “thẻ đỏ” trong đợt kiểm tra tới”, ông Oai nói.

Liên quan tới vấn đề này, đại diện Bộ Ngoại giao thông tin thêm: “Số vụ vi phạm về tàu cá khai thác trái phép tại vùng biển các nước của ngư dân Việt Nam tăng mạnh hơn, trong đó, 2 nước vi phạm nhiều là Indonesia và Malaysia. Nếu chúng ta không thể ngăn chặn số lượng tiếp diễn này thì sẽ rất khó khăn trong việc thoát thẻ phạt của EC”.

Ngoài câu chuyện vi phạm kể trên, theo Tổng cục Thuỷ sản, việc triển khai hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển cho 31.500 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên cũng là nội dung quan trọng để gỡ “thẻ vàng”. Tuy nhiên, đến nay, nội dung này vẫn chưa triển khai kịp theo tiến độ đề ra, không thực hiện đúng cam kết với EC do chưa được bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện.

Gỡ “thẻ vàng” là nhiệm vụ hàng đầu

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đánh giá: “Trong thời gian qua, các công việc, phối hợp của chúng ta chưa đáp ứng được yêu cầu theo khuyến nghị của EC. Nếu không gỡ được “thẻ vàng”, hoặc bị nâng lên “thẻ đỏ” sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành thuỷ sản, tiêu cực đến nền kinh tế nhưng đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân”.

Thời gian tới, với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển, Phó Thủ tướng yêu cầu phải xác định nhiệm vụ chống khai thác IUU tại địa phương là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, cần tập trung nguồn lực (nhân lực, kinh phí và cơ sở vật chất) phục vụ cho hoạt động chống khai thác IUU, tổ chức triển khai Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Cụ thể, các địa phương phối hợp chặt chẽ với các lực lượng của Bộ Quốc phòng ngăn chặn, chấm dứt tàu cá và ngư dân địa phương vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; kiên quyết xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân liên quan để tàu cá và ngư dân địa phương tiếp tục vi phạm vùng biển nước ngoài.

Đồng thời, triển khai ngay việc cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá khai thác xa bờ đúng lộ trình theo quy định; kiện toàn, nâng cao năng lực hoạt động của Văn phòng thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng để kiểm soát sản lượng bốc dỡ tại cảng cá, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản từ khai thác phục vụ cho chứng nhận, xác nhận...

Với Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng chỉ đạo, trước tháng 7/2019, bố trí kinh phí thuê hạ tầng thông tin phục vụ giám sát hành trình tàu cá để triển khai cho ngư dân lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo Điểm e, Điều 44 Nghị định số 26/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Trên cơ sở đề xuất của các bộ, ngành và địa phương có liên quan, ưu tiên bố trí bổ sung kinh phí 6 tháng cuối năm 2019 và năm 2020 để triển khai các nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Với Bộ NN&PTNT, Phó Thủ tướng giao chịu trách nhiệm kiểm tra, theo dõi, đôn đốc các bộ, ban, ngành có liên quan và UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển trong triển khai thực hiện chống khai thác IUU và tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời kiến nghị, đề xuất hình thức xử lý đối với tổ chức, cá nhân liên quan không thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU trong công tác chống khai thác IUU.