Facebook Twitter youtube Tiktok

Vì sao người Mỹ lái xe bên phải còn người Anh "giữ lề" bên trái?

Tác giả Peter Valdes-Dapena của CNN Business đã tìm hiểu lịch sử từ thời những chiếc xe ngựa còn thịnh hành để kể "một câu chuyện dài" - vì sao người Mỹ lái xe bên phải còn người Anh lái xe bên trái.

Ôtô trên đường phố London, gần Tu viện Westminster (Anh). (Nguồn: Getty Images/CNN)

Ôtô trên đường phố London, gần Tu viện Westminster (Anh). (Nguồn: Getty Images/CNN)

Vì sao người Mỹ lái xe bên phải còn người Anh lái xe bên trái? Peter Valdes-Dapena, cây viết chuyên về ôtô của CNN Business, lý giải điều này qua “câu chuyện dài” dưới đây:

“Tôi lái xe đến vùng nông thôn Amish của Pennsylvania để gặp một người để tìm hiểu về xe ngựa. Tôi muốn tìm ra câu trả lời cho câu hỏi của mình từ năm 2015, khi tôi đến Anh trong một chuyến công tác.

Trở lại thời gian khi tôi đang lái xe ở London, rất cẩn thận, trên chiếc Mini Cooper, tôi đã tự hỏi: Tại sao tôi lại lái xe ‘nhầm’ phần đường? Tôi đến từ Mỹ, nơi khởi đầu là một loạt thuộc địa cũ của Anh. Ít nhiều chúng tôi nói cùng một ngôn ngữ. Nhưng chúng tôi lái xe ‘trái lề’ nhau, đôi khi gây ra những hậu quả nguy hiểm.

Và tất nhiên, Vương quốc Anh không phải là quốc gia duy nhất như vậy. Khoảng 30% các nước trên thế giới quy định lái xe bên trái, còn khoảng 70% còn lại - đi bên phải. Để lý giải điều này là cả một câu chuyện dài.

Ở châu Âu, Napoléon Bonaparte đóng vai trò trung tâm. Ở Mỹ, người ta thường ‘quy’ chuyện này cho Henry Ford. Tuy nhiên, câu chuyện còn đi xa hơn nhiều - trở về trước - so với Ford. Giao thông không chỉ đúng với những chiếc ôtô thời xưa mà nó còn có từ trước cả thời kỳ thành lập nước Mỹ.

Đó là lý do vì sao tôi đến một nhà kho phơi thuốc lá cũ ở Conestoga, Pennsylvania, để xem một chiếc xe ngựa - chỉ vài ngày sau khi tôi lái thử chiếc Tesla Cybertruck , ‘hậu duệ’ chạy điện hiện đại của nó.

John Stehman, người có gia đình sở hữu đất canh tác ở vùng này từ năm 1743, đã gặp tôi. Anh ấy là chủ tịch của Hiệp hội Lịch sử Khu vực Conestoga, và như tôi đã học được từ nghiên cứu về lịch sử đường bộ và việc lái xe, cỗ xe ngựa Conestoga là chìa khóa cho toàn bộ câu chuyện này.

Những chiếc xe ngựa

Những chiếc xe ngựa lớn này, với mái vòm cao bằng vải, đã trở thành biểu tượng cho sự mở rộng về phía Tây của nước Mỹ khi chúng 'thồ' đồ đạc của những người tiên phong từ phía Đông ra biên giới. Tuy nhiên, trở lại đầu những năm 1700, phía Tây Pennsylvania là biên giới xa xôi.

Xe ngựa Conestoga được các thợ mộc và thợ rèn địa phương phát triển để chở hàng hóa, bao gồm nông sản và các mặt hàng được trao đổi từ người Mỹ bản địa đến các chợ ở Philadelphia.

Vào thời điểm đó, Philadelphia là một trong những thành phố lớn nhất ở các thuộc địa. Người ‘lái xe’ có thể cưỡi một trong những con ngựa hoặc ngồi trên một “tấm ván lười” bên thành xe. Nhưng khi cần kiểm soát hơn, anh ta sẽ đi bên cạnh những con ngựa, kéo tay đòn và dây thừng.

Stehman nói: ‘Anh ta sẽ ra lệnh bằng lời nói, 'Gee,' 'Haul' hoặc bất cứ điều gì, và chúng sẽ nghe thấy điều đó. “Anh ta cũng có thể sẽ kéo cái này (dây cương bằng da) một hoặc hai lần."

Tôi tưởng tượng mình đang bước xuống một con đường dài đầy bụi dẫn đầu một đội ngựa kéo chiếc xe sơn xanh này. Tôi thuận tay phải, giống như hầu hết mọi người. Vì lý do đó, cỗ xe Conestoga có ‘bộ điều khiển’ ở bên trái, gần tay phải của người lái xe. Điều đó có nghĩa là người lái xe đang ở giữa đường và chiếc xe ở bên phải.

Cuối cùng, có quá nhiều hoạt động thương mại và giao thông giữa Quận Lancaster, Pennsylvania và Philadelphia đến nỗi đường cao tốc lớn đầu tiên của Mỹ đã được xây dựng.

Đường Philadelphia và Lancaster Turnpike ‘mở cửa’ vào năm 1795. Trong số các quy tắc được ghi trong điều lệ của nó - theo cuốn sách “Ways of the World” (Tạm dịch: “Những Con Đường trên Thế giới) của M.G. Lay - là tất cả xe cộ phải đi về bên phải, giống như những cỗ xe Conestoga đã từng.

Năm 1804, New York trở thành tiểu bang đầu tiên quy định giao thông phải đi bên phải trên tất cả các con đường và cao tốc.

ford model T.png

Một chiếc Ford Model T năm 1915. (Nguồn: Getty Images/CNN)

Một số người tin rằng Henry Ford đã tiêu chuẩn hóa giao thông ở phía bên phải đường của Mỹ bởi vào năm 1908, Ford Motor Co. đã đặt vôlăng ở phía bên trái của mẫu xe Model T cực kỳ phổ biến. Tuy nhiên, thực sự, Ford chỉ ‘đáp ứng’ những thói quen lái xe đã được hình thành từ lâu.

Điều thật sự kỳ lạ là hầu hết phần còn lại của châu Âu, ngoài Anh, đều lái xe bên phải giống như người Mỹ.

Cuộc hành quân của Napoleon qua châu Âu

Tại sao người Anh lại là ‘ngoại lệ’ ở ngay trên lục địa của họ? – [Có thể] quy, hoặc ‘đổ lỗi’ cho người Pháp.

Chính phủ cách mạng Pháp dưới thời Maximilien Robespierre đã quy định mọi người lái xe bên phải.

Theo quy ước văn hóa lâu đời, phía bên trái của con đường được dành cho xe ngựa và những người cưỡi ngựa. Nói cách khác, [phía trái dành cho] các tầng lớp giàu có hơn. Người đi bộ, những người nghèo hơn, đi bên phải.

Buộc mọi người đi cùng một bên đường, bên cạnh việc tốt cho giao thông, là một phần của việc xóa bỏ ‘sự phân biệt giai cấp hợm hĩnh này.’ Các tầng lớp thượng lưu có thể đã thuận theo quy định vì vào thời đó, việc bị coi là quý tộc không chỉ không hợp thời mà còn khá nguy hiểm.

london bridge.png

Cầu London năm 1872 đầy những cỗ xe ngựa và khách bộ hành. (Nguồn: Getty Images/CNN)

Chính sách của Pháp được cho là đã được Napoleon truyền bá khi quân đội của ông hành quân qua châu Âu. Một số bằng chứng cho điều này có thể được tìm thấy khi nhìn vào bản đồ của đế chế Napoleon vào năm 1812.

Có một quốc gia ‘không phải là thần dân hay đồng minh’ của Napoleon. Đó là Thụy Điển. Các tài xế ở Thụy Điển lái xe bên trái, cho đến ‘một ngày đẹp trời’ vào năm 1967, họ bất ngờ chuyển sang bên phải.

Nước Anh, theo nghĩa đen, đã đi theo con đường khác với Pháp.

Theo quan điểm của nhà sử học Lay, điều đó liên quan đến việc sử dụng các loại phương tiện vận chuyển khác nhau. Ở Anh có ít cỗ xe cỡ công nghiệp hơn và có nhiều cỗ xe nhỏ và người cưỡi ngựa cá nhân hơn. Những người cưỡi ngựa thích ở bên trái để giữ tay phải hướng về phía xe cộ đang chạy tới để chào hỏi, và cả ‘giao chiến’ nếu cần.

Tập trung khi lái xe

Dù lý do là gì đi nữa, việc ‘đổi bên’ khi lái xe đôi khi gây ra những hậu quả thực sự, những va chạm nghiêm trọng.

William Van Tassel, trưởng bộ phận đào tạo lái xe của AAA, khuyến cáo các tài xế nên tập trung khi lái xe ‘trái lề.’ Chẳng hạn, hãy tắt radio.

my_lai xe ben phai.jpg

Xe hơi trên đường phố New York. (Ảnh: AFP/TTXVN)

‘Tôi nghĩ bạn có thể nói chuyện một mình trong khi lái xe. Điều đó buộc bạn tập trung vào việc lái xe’ - anh nói. “Ok, giữ sát lề trái hoặc xa lề phải. Quan sát dòng xe cộ đến từ bên phải chứ không phải bên trái...’

Tại Avis Budget Group, nơi cho thuê rất nhiều xe ôtô cho người Mỹ lái xe ở Vương quốc Anh, các đại lý cho thuê luôn nhắc nhở khách hàng về việc lái xe bên trái.

‘Ngoài ra, tất cả xe của chúng tôi trên khắp Vương quốc Anh đều có dán nhãn 'Lái xe bên trái' và tại những địa điểm chính, chúng tôi phát vòng đeo tay ‘Lái xe bên trái.’ Chúng tôi khuyên khách hàng luôn đeo dây đeo này ở cổ tay trái để nhắc họ về phần đường lái xe” - Avis Budget cho biết.

Van Tassel của AAA cũng gợi ý nên có một hành khách đi cùng như ‘có thêm một đôi mắt.’ Điều này đã giúp ích cho tôi khi lái xe, mặc dù đôi khi tôi khiến cô ấy sợ hãi.”./.

Theo Vietnam+

Tin liên quan

Nhiều mặt hàng chủ lực tăng mạnh, xuất khẩu có thêm 18,5 tỷ USD

Nhiều mặt hàng chủ lực tăng mạnh, xuất khẩu có thêm 18,5 tỷ USD

Có chiều hướng giảm trong nửa đầu tháng 5, nhưng lũy kế từ đầu năm đến 15/5, xuất khẩu vẫn đạt tăng trưởng cao hai con số.
TS. Phan Hữu Thắng: Ứng phó thuế đối ứng từ Mỹ cần chính sách thương mại linh hoạt, chủ động

TS. Phan Hữu Thắng: Ứng phó thuế đối ứng từ Mỹ cần chính sách thương mại linh hoạt, chủ động

Trả lời phỏng vấn Tạp chí Kinh tế - Tài chính, TS. Phan Hữu Thắng, Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (VIPFA), nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) nhấn mạnh, trong bối cảnh Mỹ gia tăng thuế nhập khẩu, Việt Nam cần có chính sách thương mại linh hoạt – chủ động – chuẩn hóa, vừa bảo vệ lợi ích quốc gia vừa giữ được sự ổn định trong quan hệ với cả Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc – ba đối tác chiến lược then chốt.
Nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ tăng gần 28%

Nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ tăng gần 28%

Mỹ tiếp tục là một trong những thị trường nhập khẩu hàng hóa quan trọng của Việt Nam.
Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Trong thời gian qua, phân khúc nhà phố thương mại (shophouse) ghi nhận sự tăng trưởng của dòng vốn đầu tư cũng như giá bán. Tuy nhiên, phân khúc này chưa thực sự phát huy vai trò tạo dòng tiền kinh doanh cho chủ nhà. Phía sau con số tích cực về giá, thực tế khai thác kinh doanh và tỷ suất cho thuê shophouse hiện nay đang cho thấy một bức tranh khác.
Loạt giải pháp kiểm soát giá, ổn định thị trường bất động sản

Loạt giải pháp kiểm soát giá, ổn định thị trường bất động sản

Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) đề nghị các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội tuyệt đối không lợi dụng tình trạng khan hiếm nguồn cung để thao túng giá bán, tạo giá ảo hoặc phát hành thông tin thiếu kiểm chứng nhằm kích thích đầu cơ, trục lợi, gây rối loạn thị trường bất động sản.
Động lực lớn cho các nhà đầu tư nhà ở xã hội

Động lực lớn cho các nhà đầu tư nhà ở xã hội

Đánh giá về Nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội vừa được Quốc hội thông qua, Luật sư Nguyễn Hồng Chung, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Tài chính khu công nghiệp, Tổng giám đốc DVL Ventures cho rằng, những điểm mới của Nghị quyết sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian triển khai dự án, minh bạch hóa quy trình và tạo động lực lớn cho các nhà đầu tư.
Thị trường văn phòng gia tăng nhu cầu và nguồn cung chất lượng cao

Thị trường văn phòng gia tăng nhu cầu và nguồn cung chất lượng cao

Thị trường văn phòng tại các thành phố lớn ghi nhận nguồn cung cũng như nhu cầu thuê văn phòng chất lượng cao đang gia tăng, thể hiện sự chuyển biến của khách thuê. Tuy nhiên, với nguồn cung hạng A ngày càng đa dạng, chất lượng tòa nhà đồng loạt được nâng cấp và áp lực cạnh tranh lớn hơn, các chủ đầu tư văn phòng cần thận trọng trong chiến lược định giá.
Đưa vào khai thác tuyến vận tải nội địa Cần Thơ – Cái Mép, rút ngắn 70% thời gian

Đưa vào khai thác tuyến vận tải nội địa Cần Thơ – Cái Mép, rút ngắn 70% thời gian

Tuyến vận tải đường biển - đường sông nội địa mới mang tên Mekong Express đã chính thức đi vào hoạt động từ ngày 30/5/2025, kết nối trực tiếp cảng Cái Cui (Cần Thơ) và cảng Cái Mép (Bà Rịa – Vũng Tàu).
Nên có cơ chế "luồng xanh" cho doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội

Nên có cơ chế "luồng xanh" cho doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội

Chính sách phát triển nhà ở xã hội đã từng bước được hoàn thiện nhưng thiếu sự linh hoạt trong thực thi, dẫn tới kết quả không như kỳ vọng. Tới đây, cần triệt để cắt giảm thủ tục hành chính, triển khai hiệu quả các chính sách tài chính để thu hút nguồn lực đầu tư, công khai quỹ đất nhà ở xã hội…, thậm chí cần có cơ chế "luồng xanh" để thu hút nhiều hơn doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc này.
Hà Nội: Thị trường nhà ở xã hội sắp đón hơn 3.300 căn hộ

Hà Nội: Thị trường nhà ở xã hội sắp đón hơn 3.300 căn hộ

Tại Hà Nội, hiện có 7 dự án nhà ở xã hội đã lựa chọn chủ đầu tư, đang triển khai đầu tư xây dựng. Trong đó, có 4 dự án có khả năng hoàn thành trong năm 2025, cung cấp ra thị trường khoảng 3.300 căn.
Thực hiện ESG - Cơ hội tiếp cận nguồn vốn xanh cho doanh nghiệp

Thực hiện ESG - Cơ hội tiếp cận nguồn vốn xanh cho doanh nghiệp

ESG ngày càng trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp niêm yết, cũng như các doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn tiếp cận nguồn vốn xanh, vốn đầu tư quốc tế và các thị trường tiêu dùng mới.
Chính thức thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Chính thức thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Chiều 29/5, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.
Công ty đại chúng 2025: Vững vàng giữ hạng trong vùng biến động

Công ty đại chúng 2025: Vững vàng giữ hạng trong vùng biến động

Năm 2024 và những tháng đầu năm 2025 đã chứng kiến một giai đoạn đầy biến động với thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK). Trong bức tranh chung đầy thách thức ấy, các công ty đại chúng vẫn nỗ lực duy trì hoạt động, đảm bảo hiệu quả tài chính và không ngừng nâng cao uy tín trên thị trường. Bảng xếp hạng VIX50 – Top 50 công ty đại chúng uy tín và hiệu quả năm 2025 do Vietnam Report công bố ngày 27/5/2025 là minh chứng sống động cho những nỗ lực ấy.
Kỳ vọng cơ chế đặc thù thúc đẩy thị trường nhà ở xã hội phát triển

Kỳ vọng cơ chế đặc thù thúc đẩy thị trường nhà ở xã hội phát triển

Kết quả thực hiện Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội (NOXH) chưa đạt kỳ vọng. Hiện các cơ chế chính sách đặc thù đang được đưa ra nhằm tháo gỡ hàng loạt khó khăn, vướng mắc là các “điểm nghẽn” trong phát triển NOXH.
Giá chung cư tại các đô thị lớn chững lại

Giá chung cư tại các đô thị lớn chững lại

Giá căn hộ chung cư trong quý I/2025 tại các đô thị lớn như thành phố Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng nhìn chung không có nhiều biến động so với quý IV/2024.
Giao dịch bất động sản tăng, tồn kho giảm trong quý đầu năm

Giao dịch bất động sản tăng, tồn kho giảm trong quý đầu năm

Diễn biến trên thị trường bất động sản quý I/2025 cho thấy tín hiệu khá tích cực khi lượng giao dịch bất động sản tăng và tồn kho bất động sản giảm.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Gạo Việt phát thải thấp sắp xuất khẩu: Bước ngoặt chiến lược cho thương hiệu xanh

Gạo Việt phát thải thấp sắp xuất khẩu: Bước ngoặt chiến lược cho thương hiệu xanh

Lô gạo “Gạo Việt xanh phát thải thấp” đầu tiên sẽ xuất khẩu sang Nhật ngày 5/6, đánh dấu bước chuyển chiến lược của gạo Việt – từ số lượng sang chất lượng, từ "no đủ" sang "xanh bền vững".
Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Phía sau con số tích cực về giá, thực tế khai thác kinh doanh và tỷ suất cho thuê nhà phố thương mại (shophouse) hiện nay đang cho thấy một bức tranh khác.
Bắt giữ 2 đối tượng mua bán, vận chuyển hơn 5,3kg ma tuý các loại

Bắt giữ 2 đối tượng mua bán, vận chuyển hơn 5,3kg ma tuý các loại

Thông tin từ Cục Hải quan, Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài và Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm ma túy, Công an Hà Nội vừa bắt giữ 2 đối tượng mua bán, vận chuyển hơn 5,3kg ma tuý các loại.
Giải pháp xanh- xu hướng tất yếu cho xuất khẩu bền vững

Giải pháp xanh- xu hướng tất yếu cho xuất khẩu bền vững

Từ ngày 1/1/2026, Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon CBAM của châu Âu chính thức vận hành đầy đủ. Các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ phải có giải pháp giảm phát thải, nếu muốn xuất khẩu hàng sang châu Âu và các thị trường lớn khác.
Bắt giữ nửa tấn nầm lợn nhập lậu tại Bắc Phong Sinh

Bắt giữ nửa tấn nầm lợn nhập lậu tại Bắc Phong Sinh

Hải quan cửa khẩu Bắc Phong Sinh chủ trì, phối hợp với Đồn Biên phòng Quảng Đức, Đội Quản lý thị trường số 2 (Hải Hà - Đầm Hà) bắt giữ mặt hàng nầm lợn nhập lậu
(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, người nộp thuế có hành vi trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử.
LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế

Việc xóa bỏ thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ đảm bảo minh bạch hóa hoạt động, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15

Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 198/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân,đáng chú ý là yêu cầu cơ chế thuế đơn giản đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền

(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền

Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/6/2025.
(INFOGRAPHICS): Cải cách thuế đối với hộ kinh doanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW

(INFOGRAPHICS): Cải cách thuế đối với hộ kinh doanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW

Một trong những nội dung đáng chú ý tại Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân là xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh...
Phiên bản di động