Vì sao người lao động trẻ đổ xô rút bảo hiểm xã hội một lần?
Diện bao phủ Bảo hiểm xã hội được mở rộng với hơn 16 triệu người tham gia | |
Hết năm 2021, số người tham gia Bảo hiểm xã hội đạt khoảng 35,2% | |
Nhiều chiêu trò trục lợi bảo hiểm xã hội |
Người lao động nhận BHXH một lần tại BHXH huyện Củ Chi. Ảnh: Phạm Thu |
Áp lực trẻ hóa độ tuổi
Sau khi nghỉ việc nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp 1 năm, anh Trần Đình Thiên (41 tuổi), một kỹ sư cơ khí ngụ tại quận Bình Thạnh quyết định làm thủ tục nhận BHXH một lần mặc dù đã tham gia BHXH 15 năm để trang trải nhu cầu cuộc sống trước mắt trong khi chưa xin được việc làm mới.
Ông Đào Anh Kiệt, Giám đốc BHXH huyện Củ Chi: Đơn vị đã chuyển gần 240 hồ sơ ủy quyền nhận BHXH nhiều lần sang cơ quan công an để điều tra làm rõ hành vi lạm dụng, trục lợi BHXH. Công an huyện Củ Chi đã thống kê có hơn 1.000 hồ sơ vay tiền, cầm cố bán sổ BHXH theo dạng ủy quyền, với tổng số tiền hơn 7,7 tỷ đồng và đã mời 49 người vay tiền theo dạng cầm sổ BHXH lên làm việc để làm rõ. |
Tương tự, có mặt tại cơ quan BHXH thành phố Thủ Đức, chị Hoàng Lam Giang, công nhân da giày chia sẻ: “Năm nay tôi 37 tuổi, làm công nhân và tham gia BHXH đã hơn 17 năm với thu nhập khoảng 11 triệu đồng/tháng. Năm trước vì dịch Covid-19 nên công ty cho công nhân nghỉ việc. Sau khi thất nghiệp, tôi cũng chạy đôn, chạy đáo tìm việc để làm thêm, kiếm chút tiền tiêu xài nhưng để kiếm một chỗ làm ổn định rất khó. Hiện gia đình tôi 4 người chỉ trông vào đồng lương ít ỏi của chồng và tiền trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp của tôi thì không đủ. Vì thế, tôi quyết định rút sổ BHXH đã tham gia bao nhiêu năm nay để tính kế sinh nhai”.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong giai đoạn 2014 - 2020, cơ quan BHXH đã giải quyết chi trả cho khoảng 4,5 triệu người hưởng BHXH một lần. Bình quân mỗi năm có hơn 600.000 người hưởng BHXH một lần, tương đương số người tham gia mới hằng năm. Đặc biệt, ở một số địa phương có đông lao động, năm 2020, do ảnh hưởng dịch Covid-19, số người đăng ký hưởng BHXH một lần có xu hướng tăng cao. Chẳng hạn tại TPHCM, nếu như năm 2019, BHXH TPHCM giải quyết 96.399 hồ sơ hưởng BHXH một lần thì năm 2020 đã giải quyết cho 111.742 người hưởng, tăng 15.343 người.
Đáng lưu ý, người có số năm đóng BHXH trên 10 năm đăng ký hưởng BHXH một lần ngày càng nhiều và độ tuổi cũng được trẻ hóa. Ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH TPHCM cho biết, nếu như năm 2015, chỉ có 8.275 hồ sơ của người có thời gian tham gia BHXH trên 10 năm đăng ký hưởng BHXH một lần (chiếm 11% tổng số hồ sơ hưởng BHXH một lần) thì đến năm 2020 tăng lên 24.915 hồ sơ (22,3%). Tuổi đời trung bình của người hưởng BHXH một lần năm 2015 là 39,9 tuổi thì đến năm 2020 chỉ còn là 35,4 tuổi.
Ngoài ra, năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều người lao động bị mất việc, cuộc sống lâm vào cảnh khó khăn. Tuy nhiên, để hưởng BHXH một lần, người lao động phải chờ sau 1 năm nghỉ việc. Lợi dụng tình hình này, nhiều đối tượng bày ra chiêu trò mua bán, cầm cố sổ BHXH núp dưới hình thức ủy quyền nhận thay BHXH một lần. Hành vi này không chỉ khiến người lao động thiệt thòi quyền lợi mà còn khiến tình trạng nhận BHXH một lần tăng nhanh.
Thiệt thòi về quyền lợi
Theo quy định hiện nay, điều kiện để người lao động hưởng trợ cấp BHXH một lần là sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH trong vòng 12 tháng đó. Trong khi, việc thay đổi chính sách về tỉ lệ tính lương hưu và lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu theo từng năm đối với cả nam lẫn nữ khiến người lao động trẻ cảm thấy việc đủ điều kiện về tuổi đời để được hưởng lương hưu khó đạt. Do đó, nhiều trường hợp người lao động có thời gian tham gia BHXH trên 19 năm, thậm chí đã đóng BHXH được 19 năm 11 tháng, nhưng vẫn quyết định nghỉ việc để đủ điều kiện hưởng BHXH một lần.
Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp thay vì nhanh chóng tìm một công việc mới để vừa có thu nhập, vừa tiếp tục được tham gia BHXH, đảm bảo an sinh lâu dài, họ lại tìm mọi biện pháp để lãnh tiền trợ cấp một lần để nhằm thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng trước mắt, sau khi xài hết tiền mới tiếp tục đi làm. Thậm chí, nhiều người đã đi làm thì lại tự thỏa thuận với đơn vị chưa đóng BHXH vội mà đợi thêm một vài tháng đến khi người lao động lãnh trợ cấp một lần xong mới lập hồ sơ mới.
Thế nhưng rút BHXH một lần người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi về quyền lợi như không còn trong hệ thống BHXH được nhà nước tổ chức, thực hiện và bảo hộ; đồng thời, người lao động mất cơ hội hưởng lương hưu – nguồn thu nhập ổn định khi về già; số tiền nhận được ít hơn so với số tiền đóng vào quỹ BHXH cũng như mất tiền tử tuất khi qua đời, ảnh hưởng lớn đến hệ thống an sinh xã hội...
Để hạn chế việc nhận BHXH một lần, giúp người lao động không rời lưới an sinh, ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH TPHCM cho rằng cần chú trọng công tác truyền thông, để các chính sách, quy định liên quan đến BHXH đến gần với người lao động hơn nữa. Từ đó, góp phần giúp người lao động nhận thức và có cái nhìn đúng đắn, toàn diện về các chính sách an sinh xã hội mà Nhà nước muốn hướng tới và đem lại cho người dân thông qua các chính sách, chế độ về BHXH.
Bên cạnh đó, cần điều chỉnh một số chính sách liên quan như nên có quy định tăng dần thời gian hưởng trợ cấp BHXH một lần sau khi nghỉ việc theo lộ trình; bổ sung các chế độ được hưởng để tăng tính hấp dẫn của BHXH tự nguyện. Trong các điều kiện để hưởng BHXH một lần, cần xem xét bỏ quy định về điều kiện không tự phục vụ được đối với người lao động bị mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng, hoặc bị suy giảm sức khỏe từ 81% trở lên, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia được hưởng BHXH một lần…
Tin liên quan
QUATEST 3 đủ điều kiện thực hiện quan trắc môi trường lao động
15:33 | 22/11/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Mở rộng thị trường xuất khẩu lao động thu nhập cao
09:00 | 19/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
TP Hồ Chí Minh ra quân phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
19:27 | 02/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Cơ hội đột phá cho giáo dục khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo
20:13 | 22/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tuân thủ FTA thế hệ mới, cần cách làm mới về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật
20:08 | 22/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tuyên bố chung giữa Thủ tướng Việt Nam và Tổng thống Cộng hòa Dominicana
09:17 | 22/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam-Malaysia
09:17 | 22/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Minh bạch và giảm thiểu rủi ro nhờ ESG
08:25 | 22/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Cần giới hạn quy mô, diện tích trong thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại
20:24 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét sai phạm của ông Vương Đình Huệ
20:01 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tổng Bí thư Tô Lâm hội đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim
20:00 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Việt Nam-Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện
19:50 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thông qua Luật Dược sửa đổi: Quản chặt giá thuốc, cho phép bán thuốc online
19:40 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Press cup 2024: Sự kiện thể thao được mong đợi hàng năm của báo giới cả nước
15:40 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Giá xăng RON95-III về sát 20.500 đồng/lít
15:16 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
GE Vernova Foundation hỗ trợ người dân Việt Nam bị ảnh hưởng bởi bão Yagi
15:14 | 21/11/2024 Sự kiện - Vấn đề
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Thách thức chuyển đổi số trong chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Xuất khẩu dệt may lạc quan nhờ cơ hội thị trường
Cơ hội để 500 triệu người thoát nghèo
Ra mắt Bộ quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp môi giới bất động sản
Sẽ có nhiều điểm mới quản lý loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024
14:31 | 21/11/2024 Hải quan
(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp
10:58 | 11/11/2024 Hải quan
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)
08:52 | 11/11/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%
14:03 | 04/11/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics