Facebook Twitter youtube Tiktok

Ứng dụng hệ thống thông minh để quản lý rủi ro hải quan

(HQ Online) - Công tác quản lý rủi ro đang hướng đến việc nhận diện phương tiện vận tải, container trọng điểm cần kiểm tra thông qua kết nối camera nhận dạng biển số với hệ thống quản lý rủi ro; tự động khuyến nghị danh sách các tờ khai có dấu hiệu rủi ro về trị giá hải quan, phân loại hàng hóa, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ...
Hải quan TP Hồ Chí Minh: Nâng cao hiệu quả chống buôn lậu từ quản lý rủi ro
Điện tử hóa thu thập xử lý thông tin quản lý rủi ro
Xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hướng tới hải quan số
Ngành Hải quan thực hiện nhiều giải pháp để hàng hóa thông quan thông suốt
Ứng dụng hệ thống thông minh để  quản lý rủi ro hải quan
Hệ thống xử lý dữ liệu nghiệp vụ hải quan (VCIS) là bộ phận của hệ thống VNACCS/VCIS phục vụ riêng cho các hoạt động nghiệp vụ của cơ quan Hải quan. (Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai, Cục Hải quan Quảng Ninh) Ảnh: T.BÌNH

Thay đổi cơ chế xử lý dữ liệu

Nhằm mục tiêu tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, ngành Hải quan đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực quản lý nhà nước về hải quan. Qua các năm, ngành Hải quan đã liên tục phát triển và hoàn thiện hơn 20 hệ thống thông tin đáp ứng các yêu cầu quản lý nghiệp vụ chuyên môn khác nhau, trong đó, phải kể đến hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật Bản tài trợ, chuyển giao từ năm 2014.

Tại thời điểm tiếp nhận sử dụng, hệ thống VNACCS/VCIS đã tạo ra sự thay đổi rõ nét so với trước đó như tốc độ xử lý, phân luồng tờ khai nhanh; vận hành ổn định; xử lý dữ liệu tập trung thống nhất tại Tổng cục Hải quan; nhiều chức năng nghiệp vụ được tích hợp trên một giao diện màn hình xử lý…

Một số tính năng khác được xây dựng dựa trên các định hướng của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO), góp phần thông quan nhanh và tạo nhiều thuận lợi cho cả cơ quan Hải quan và cộng đồng doanh nghiệp.

Có thể nói, Hệ thống xử lý dữ liệu nghiệp vụ hải quan (VCIS) là bộ phận của hệ thống VNACCS/VCIS phục vụ riêng cho các hoạt động nghiệp vụ của cơ quan Hải quan, trong đó tập trung cho hoạt động quản lý rủi ro. Việc ứng dụng hệ thống VCIS đã tạo ra những thay đổi trong cơ chế xử lý dữ liệu và đánh giá rủi ro của cơ quan Hải quan.

Kể từ năm 2014 đến nay, công tác quản lý rủi ro đã thực hiện phân tích, đánh giá rủi ro, áp dụng khoảng hơn 1 triệu chỉ số tiêu chí/năm các loại, phân loại mức độ tuân thủ, đánh giá xếp hạng rủi ro đối với các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhâp khẩu. Tính đến 15/3/2022, hệ thống đang theo dõi đánh giá hơn 182.000 doanh nghiệp XNK, đảm bảo thông suốt phân luồng gần 100 triệu tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu.

Hệ thống VCIS được phát triển trên nền của hệ thống CIS của Hải quan Nhật Bản, với các tính năng sẵn có phù hợp với các quy trình nghiệp vụ theo quy định pháp luật của Nhật Bản, trong bối cảnh nền kinh tế đã phát triển và một số loại hình quản lý khác với Việt Nam. Cùng với đó, nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin đã được Hải quan Nhật Bản phát triển và tích hợp các hệ thống trong nhiều năm. Chính vì vậy, sau hơn 8 năm vận hành, bên cạnh những kết quả đạt được, Hệ thống VCIS cũng đã bộc lộ một số hạn chế như là một hệ thống “đóng”, không tích hợp được với các hệ thống thông tin nghiệp vụ của Hải quan Việt Nam, do đó việc tích hợp, trao đổi, xử lý thông tin, dữ liệu giữa các hệ thống ngày càng bị hạn chế và trở thành một thách thức cần phải giải quyết trong thời gian sớm.

Tự động đánh giá, lựa chọn phân luồng

Nhận thức được việc đầu tư phát triển Hải quan số là nhiệm vụ cấp bách và cần thiết đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa của ngành Hải quan, ngày 26/1/2021, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 97/QĐ-BTC phê duyệt chủ trương “Thuê dịch vụ công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số”.

Để đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan thông minh, hệ thống mới sẽ được thiết kế đồng bộ, tổng thể bao phủ tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan, gắn kết các đơn vị hải quan, quy trình quản lý được khép kín và đồng bộ từ khâu thu thập thông tin ban đầu đến hoạt động phân tích đánh giá xác định trọng điểm, đến khâu phân luồng tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu. Các quyết định của cơ quan Hải quan trong toàn bộ chuỗi quy trình thủ tục hải quan từ trước thông quan, trong thông quan, sau thông quan, các hoạt động giám sát hải quan, kiểm soát hải quan đều được sử dụng kết quả từ Hệ thống. Khi xây dựng, thiết kế hệ thống các công nghệ, mô hình nghiệp vụ hiện đại sẽ được tính toán nghiên cứu áp dụng như mô hình máy học, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn Big Data…

Thời gian qua, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã có nhiều chỉ đạo sát sao trong việc xây dựng các yêu cầu nghiệp vụ về quản lý rủi ro, trong đó yêu cầu các đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục phối hợp, nghiên cứu để xác định những khâu nghiệp vụ có ứng dụng quản lý rủi ro để đặt yêu cầu xây dựng các chức năng phần mềm trên hệ thống mới.

Kết quả tổng hợp sơ bộ ban đầu cho thấy, các đơn vị đã đặt ra hơn 100 yêu cầu chức năng nghiệp vụ quản lý rủi ro trong các lĩnh vực giám sát quản lý hải quan, thuế xuất nhập khẩu, kiểm tra sau thông quan, kiểm định hải quan… Các yêu cầu quản lý rủi ro của ngành Hải quan đặt ra đã bao phủ việc lựa chọn danh sách các đối tượng cần kiểm tra từ khi hàng hóa chưa đến cảng, hành khách xuất nhập cảnh chưa đến cửa khẩu quốc tế đến khi hàng hóa đã thông quan được lựa chọn để kiểm tra sau thông quan… từng khâu nghiệp vụ cụ thể của quy trình thủ tục hải quan đều có sự tham gia của hệ thống trong việc hỗ trợ, đánh giá rủi ro.

Trong đó, đáng lưu ý là việc đưa vào ứng dụng những thành tựu khoa học tiên tiến như sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tự động đánh giá, lựa chọn phân luồng kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, hành khách xuất nhập cảnh thông qua hệ thống nhận biết và các thuật toán xử lý dữ liệu lớn. Đồng thời, nhận diện phương tiện vận tải, container trọng điểm cần kiểm tra thông qua kết nối camera nhận dạng biển số với hệ thống quản lý rủi ro; tự động khuyến nghị danh sách các tờ khai có dấu hiệu rủi ro về trị giá hải quan, phân loại hàng hóa, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ...

Với những yêu cầu ứng dụng quản lý rủi ro đặt ra đối với hệ thống mới, hệ thống sẽ có thể hỗ trợ công chức Hải quan nhanh chóng ra các quyết định lựa chọn kiểm tra, giám sát các đối tượng có rủi ro cao, xây dựng môi trường quản lý tuân thủ ngày một hoàn thiện, góp phần thúc đẩy hoạt động cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời nâng cao năng lực quản lý, kiểm soát của cơ quan Hải quan.

Doãn Ngọc Hà

Cùng chủ đề: Hải quan số

Tin liên quan

Bài 3: Chuyển đổi mạnh mẽ từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”

Bài 3: Chuyển đổi mạnh mẽ từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”

Như đã đề cập ở kỳ trước, ngày 25/6/2025, Cục Hải quan đã ban hành Đề án “Giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu” (theo Quyết định số 779/QĐ-CHQ). Liên quan đến Đề án này, Tạp chí Kinh tế - Tài chính phỏng vấn bà Vũ Thị Phương, Phó trưởng Ban Quản lý rủi ro (QLRR), Cục Hải quan.
Bài 2: Hướng đến giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan

Bài 2: Hướng đến giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan

Như đã đề cập ở kỳ trước, công tác quản lý rủi ro (QLRR) đã tạo nền tảng quan trọng, đột phá trong cải cách, điện tử hóa, tự động hóa thủ tục hải quan nói riêng cũng như công tác quản lý của ngành Hải quan nói chung. Việc giảm tỷ lệ kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu cũng đang được ngành Hải quan coi là hướng đi tất yếu trong bối cảnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và tinh gọn bộ máy.
Bài 1: Áp dụng quản lý rủi ro theo chuẩn mực quốc tế

Bài 1: Áp dụng quản lý rủi ro theo chuẩn mực quốc tế

Việc áp dụng quản lý rủi ro (QLRR) giúp tối ưu hoá việc áp dụng các biện pháp, quy trình thủ tục góp phần tạo ra những chuyển đổi căn bản trong phương thức quản lý của ngành Hải quan; bố trí, sắp xếp nguồn lực hợp lý để tập trung kiểm soát các rủi ro.
Hải quan cửa khẩu Hoành Mô có trụ sở mới

Hải quan cửa khẩu Hoành Mô có trụ sở mới

Ngày 22/8/2025, trong không khí thi đua hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam (10/9/1945-10/9/2025), Chi cục Hải quan khu vực VIII long trọng tổ chức Lễ gắn biển công trình trụ sở Hải quan cửa khẩu Hoành Mô-một dấu mốc quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa, đổi mới và hội nhập của ngành Hải quan.
Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Bắc Phong Sinh tăng 30,72%

Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Bắc Phong Sinh tăng 30,72%

Tính đến 19/8, tổng kim ngạch XNK hàng hóa qua cửa khẩu Bắc Phong Sinh (Quảng Ninh) đạt 54,12 triệu USD, tăng 30,72% so với cùng kỳ năm trước.
Hải quan Móng Cái chủ động tạo thuận lợi, thúc đẩy thông quan hàng hóa

Hải quan Móng Cái chủ động tạo thuận lợi, thúc đẩy thông quan hàng hóa

Với đặc thù địa bàn rộng, khối lượng công việc lớn, Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái luôn chủ động trong phương thức quản lý; đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, ứng dụng công nghệ để rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Hải quan khu vực V ghi nhận xuất nhập khẩu nhiều khởi sắc

Hải quan khu vực V ghi nhận xuất nhập khẩu nhiều khởi sắc

Qua ghi nhận của Chi cục Hải quan khu vực V, sau quá trình triển khai mô hình tổ chức hải quan mới và mô hình chính quyền 2 cấp, đến nay kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn giữ được mức tăng trưởng 2 con số, thu ngân sách xấp xỉ cán mốc 10.000 tỷ đồng.
Hơn nửa tỷ USD hàng hóa xuất nhập khẩu qua Hải quan Tà Lùng

Hơn nửa tỷ USD hàng hóa xuất nhập khẩu qua Hải quan Tà Lùng

Tính đến ngày 15/8, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua Hải quan cửa khẩu Tà Lùng (Chi cục Hải quan khu vực XVI) đạt hơn 551,1 triệu USD, tăng 49% so với cùng kỳ năm 2024.
Hải quan Tân Thanh: Bứt phá ngoạn mục trong công tác thu

Hải quan Tân Thanh: Bứt phá ngoạn mục trong công tác thu

Năm 2025, chỉ tiêu thu nộp NSNN của Hải quan cửa khẩu Tân Thanh (Chi cục Hải quan khu vực VI) là 680 tỷ đồng. Đây là nhiệm vụ không hề đơn giản nhưng với quyết tâm cùng triển khai những giải pháp phù hợp, tính đến ngày 14/8, số thu nộp NSNN qua địa bàn quản lý của Hải quan cửa khẩu Tân Thanh đã có những bứt phá ngoạn mục, chạm mốc trên 2.022 tỷ đồng.
Hải quan khu vực XVII: Duy trì hoạt động xuất nhập khẩu tăng trưởng ổn định

Hải quan khu vực XVII: Duy trì hoạt động xuất nhập khẩu tăng trưởng ổn định

Trong 8 tháng năm 2025, mặc dù tình hình thương mại toàn cầu còn nhiều khó khăn và thách thức nhưng hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) tại Chi cục Hải quan khu vực XVII được duy trì ổn định và có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước.
Hải quan khu vực IV tập huấn “Bình dân học vụ số”

Hải quan khu vực IV tập huấn “Bình dân học vụ số”

Ngày 21/8/2025, Chi cục Hải quan khu vực IV đã tổ chức hội nghị tập huấn “Bình dân học vụ số” cho cán bộ, công chức của các đơn vị thuộc Chi cục.
Kinh nghiệm triển khai tổ chức bộ máy mới ở Hải quan khu vực III

Kinh nghiệm triển khai tổ chức bộ máy mới ở Hải quan khu vực III

Năm 2025 khi triển khai mô hình tổ chức bộ máy mới, Cục Hải quan Hải Phòng trước đây được tổ chức lại thành Chi cục Hải quan khu vực III. Dù các đơn vị thuộc, trực thuộc và quy mô số lượng công chức, địa bàn giảm, tuy nhiên công việc của Chi cục tăng hơn so với cùng kỳ các năm.
(INFOGRAPHICS): Nội dung nhãn gốc của hàng hóa xuất nhập khẩu

(INFOGRAPHICS): Nội dung nhãn gốc của hàng hóa xuất nhập khẩu

Nhiều DN thắc mắc nhãn gốc của hàng hóa XNK vào Việt Nam bắt buộc phải thể hiện các nội dung gì bằng tiếng nước ngoài hoặc tiếng Việt khi làm thủ tục thông quan?
Hải quan Ninh Bình đối thoại với doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Hải quan Ninh Bình đối thoại với doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Ngày 20/8, Hải quan Ninh Bình (Chi cục Hải quan khu vực IV) tổ chức Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp năm 2025.
Hải quan khu vực III chủ động thực hiện quy định về thuế chống bán phá giá với một số sản phẩm thép cán nóng

Hải quan khu vực III chủ động thực hiện quy định về thuế chống bán phá giá với một số sản phẩm thép cán nóng

Chi cục Hải quan khu vực III chủ động triển khai các giải pháp để vừa phòng, chống gian lận vừa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong xuất nhập khẩu hàng hóa, trong đó có nhập khẩu thép cán nóng.
Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả thu ngân sách đạt hơn 4.731 tỷ đồng

Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả thu ngân sách đạt hơn 4.731 tỷ đồng

Đến hết tháng 7/2025, Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả (Chi cục Hải quan khu vực VIII) thu ngân sách đạt 4.731,5 tỷ đồng, đạt 62,6% chỉ tiêu giao (7.550 tỷ đồng).
Xem thêm
toan-phat-group
buu-dien-viet-nam
cong-ty-tnhh-vsl-viet-nam

Tin mới

Vietjet khởi công Trung tâm Kỹ thuật Bảo dưỡng Tàu bay tại Long Thành

Vietjet khởi công Trung tâm Kỹ thuật Bảo dưỡng Tàu bay tại Long Thành

Ngày 19/8/2025, Hãng hàng không Vietjet chính thức khởi công Trung tâm Kỹ thuật Bảo dưỡng Tàu bay tại Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành.
Chính sách thuế đối với hàng đã thay đổi mục đích sử dụng của doanh nghiệp chế xuất

Chính sách thuế đối với hàng đã thay đổi mục đích sử dụng của doanh nghiệp chế xuất

Nếu hàng hóa tái xuất được xác định là hàng hóa đã NK trước đây, đáp ứng điều kiện thì được hoàn thuế NK và không phải nộp thuế XK.
Cần Thơ nâng cao giá trị hàng nông sản hướng tới xuất khẩu bền vững

Cần Thơ nâng cao giá trị hàng nông sản hướng tới xuất khẩu bền vững

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam vừa tổ chức Hội thảo “Tác động của các FTA thế hệ mới đến XK bền vững các mặt hàng nông sản chủ lực của TP Cần Thơ”.
8 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp

8 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp

Lũy kế từ đầu năm đến 15/8/2025, cả nước xuất khẩu 154.630 tấn hạt tiêu, kim ngạch đạt hơn 1 tỷ USD.
Hải quan cửa khẩu Hoành Mô có trụ sở mới

Hải quan cửa khẩu Hoành Mô có trụ sở mới

Công trình mang ý nghĩa đặc biệt, thể hiện quyết tâm của toàn Ngành trong việc xây dựng lực lượng Hải quan chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại.
(INFOGRAPHICS): 7 tháng năm 2025: Xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh

(INFOGRAPHICS): 7 tháng năm 2025: Xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh

Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 262,44 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2024, nhập khẩu đạt 252,26 tỷ USD, tăng 17,9%.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Đắk Lắk

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Đắk Lắk

Từ ngày 1/7/2025, ngành Thuế đã ổn định về tổ chức bộ máy, nhân sự của Thuế tỉnh, thành phố để hoạt động thông suốt theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Đắk Lắk.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế thành phố Hải Phòng

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế thành phố Hải Phòng

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế thành phố Hải Phòng.
Những nhóm hàng hóa dịch vụ tác động mạnh nhất đến CPI 7 tháng năm 2025

Những nhóm hàng hóa dịch vụ tác động mạnh nhất đến CPI 7 tháng năm 2025

Theo số liệu của Cục Thống kê , chỉ số giá tiêu dùng (CPI) 7 tháng năm 2025 tăng 3,26% so với cùng kỳ năm trước.
(INFORGRAPHICS): Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng tính thuế TNCN theo đề xuất mới nhất

(INFORGRAPHICS): Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng tính thuế TNCN theo đề xuất mới nhất

2 phương án về biểu thuế lũy tiến từng phần được đưa ra tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).
Phiên bản di động