Theo đó, tại cửa khẩu Tân Thanh, tình trạng ùn ứ các xe hàng tăng mạnh tới gần 4.000 container, cửa khẩu Chi Ma gần 700 container và cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị khoảng 500 container. Những con số trên cho thấy, đây là đợt ùn ứ hàng hóa lớn nhất từ trước tới nay tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Các mặt hàng tồn chủ yếu tại cửa khẩu Tân Thanh là dưa hấu, thanh long, chuối xanh, mít, xoài. Trong khi đó, mặt hàng tồn chủ yếu tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị là mít, thanh long, ván bóc, linh kiện điện tử,… còn tại khu vực cửa khẩu chính Chi Ma là tinh bột sắn (chiếm đến 70%), chè khô, hạt vừng, hạt sen, hạt bo bo, sa nhân, cây cút mây, cau khô, nhựa thông, phế liệu kén tằm…
Nguyên nhân được cho là do lượng xe chở nông sản từ các địa phương phía Nam đang tập trung về Lạng Sơn với số lượng lớn, phần vì vào mùa thu hoạch, phần vì nhu cầu tiêu thụ cho Tết Nguyên đán của Trung Quốc tăng cao.
 |
| Mọi hoạt động thông quan tại cửa khẩu Tân Thanh hầu như không diễn ra trong 2 ngày qua. |
Không chỉ ùn ứ trong các bãi xe, bãi tạm mà dọc tuyến quốc lộ 1A trước các cửa khẩu cũng có tình trạng container nối đuôi nhau hàng km chờ được vào bến, chờ làm thủ tục thông quan.
Cũng theo thông tin phóng viên nắm được, cửa khẩu Tân Thanh là nơi ưu tiên cho mặt hàng nông sản, trái cây tươi xuất khẩu, cơ quan Hải quan luôn ưu tiên tạo luồng Xanh để mặt hàng này được thông quan nhanh nhất, tránh thiệt hại về chi phí, thời gian cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, kể từ sáng ngày 15/12, phía Trung Quốc có thông báo đóng cửa khẩu, không tiếp nhận hàng nhập khẩu từ phía Việt Nam. Phía Trung Quốc cũng chỉ cho biết sẽ mở trở lại khi có thông báo cụ thể. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, phía Trung Quốc đã đóng cửa khẩu Tân Thanh – Pò Chài được 2 ngày và không có thời gian cụ thể mở trở lại.
Còn tại cửa khẩu chính Chi Ma, kể từ ngày 8/12 tới nay, nguyên nhân có ca nhiễm Covid-19 tại huyện Ninh Minh nên phía Trung Quốc đã chủ động đóng cặp cửa khẩu Ái Điểm- Chi Ma và không tiếp nhận hàng nhập khẩu từ phía Việt Nam. Kể từ đó tới nay, dù cơ quan Hải quan đã có thông báo tới các doanh nghiệp, chủ hàng chủ động di chuyển hàng hóa tới cửa khẩu khác để làm thủ tục, tránh thiệt hại hư hỏng hàng hóa và không đưa hàng về cửa khẩu. Tuy nhiên, hiện tại một số doanh nghiệp vẫn đưa hàng về cửa khẩu chờ thông quan. Điều này đã khiến cho tại khu vực cửa khẩu, lượng hàng hóa ùn ứ đã lên tới hơn 700 container.
 |
| Lượng hàng hóa ùn ứ tại bến bãi, dọc quốc lộ ở khu vực cửa khẩu Tân Thanh ước tính lên tới gần 4.000 container. |
Trao đổi với phóng viên, đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) cho biết, trong 3 cửa khẩu đường bộ của tỉnh Lạng Sơn thì thời điểm này chỉ còn duy nhất cửa khẩu Hữu Nghị là vẫn diễn ra hoạt động thông quan hàng hóa. Tuy nhiên, lượng hàng hóa được thông quan mỗi ngày cũng rất hạn chế do phía Trung Quốc tăng cường kiểm soát phòng chống dịch.
Do đó, với lưu lượng hàng hóa vẫn đang dồn về cửa khẩu ngày một lớn thì năng lực thông quan chắc chắn sẽ không thể giải phóng kịp. Trong khi đó, tại khu vực cửa khẩu, các bến bãi, thậm chí ven đường quốc lộ, lượng xe hàng tập kết cũng đã kín. Theo ước tính, số lượng hàng hóa ùn lại chưa thể thông quan cũng đã lên tới khoảng 500 container.
Với tình hình như hiện tại, tỉnh Lạng Sơn nói chung và Hải quan Lạng Sơn đã liên tục phát đi “tín hiệu đỏ” khuyến nghị các địa phương vùng nguyên liệu, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp cần chủ động trao đổi thông tin với các cơ quan chuyên môn của Lạng Sơn để cập nhật tình hình xuất nhập khẩu tại biên giới. Từ đó điều tiết được lượng hàng xuất khẩu từ sớm, từ xa, tránh tình trạng đưa hàng lên cửa khẩu rồi ùn tắc nhiều ngày.
Nếu các doanh nghiệp vẫn đưa hàng về cửa khẩu, nhất là hàng nông sản thì nguy cơ hàng hóa hư hỏng xảy ra, thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp có thể lên tới con số 100%. Bởi đại diện tỉnh Lạng Sơn cho rằng, với tình hình này thì không chỉ 10-15-20 ngày mà thậm chí cả tháng mới có thể thông quan hết nếu phía Trung Quốc không có những giải pháp tích cực phối hợp để điều tiết tiếp nhận hàng hóa.
Nắm bắt tình hình tại cửa khẩu Tân Thanh và Chi Ma được biết, dù phía Trung Quốc dừng không tiếp nhận hàng hóa, nhưng Chi cục Hải quan Tân Thanh, Chi Ma vẫn bố trí cán bộ công chức túc trực, làm thủ tục 24/24 giờ tại điểm thông quan để một mặt bố trí, phân luồng phương tiện hợp lý, mặt khác có thể sẵn sàng thực hiện thủ tục thông quan ngay nếu phía Trung Quốc quyết định mở cửa khẩu trở lại.
Tạp chí Hải quan sẽ tiếp tục cập nhật tới bạn đọc khi có thông tin mới nhất.
Nụ Bùi
