Tự động hóa quản lý hàng hóa đường hàng không - nâng cạnh tranh trong giao thương quốc tế

	Rà soát, bổ sung chính sách quản lý đối với hàng hóa chịu sự giám sát hải quan
	Hải quan Hải Phòng chú trọng công tác quản lý xuất xứ hàng hóa
	3 giải pháp quản lý hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa xuất nhập khẩu

Là đơn vị được Tổng cục Hải quan giao triển khai thí điểm Hệ thống một cửa quốc gia và Hệ thống quản lý, giám sát tự động đường hàng không, xin ông cho biết, đến thời điểm hiện nay, công tác triển khai đã đạt kết quả như thế nào?

- Sau một quá trình triển khai thí điểm và từng bước hoàn thiện hệ thống, Cục Hải quan Hà Nội đang phối hợp với các cơ quan thuộc Tổng cục Hải quan, đơn vị có liên quan chuẩn bị để triển khai chính thức Hệ thống một cửa quốc gia đường hàng không và Hệ thống quản lý, giám sát tự động đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài. Đến nay hệ thống đã đáp ứng được yêu cầu đặt ra để tiến tới triển khai chính thức tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài.

Trong quá trình triển khai, Cục Hải quan Hà Nội đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Tổng cục Hải quan và các bên liên quan quan trong việc xây dựng các quy định, thiết lập hạ tầng kỹ thuật, phần mềm, phối hợp với các DN để chạy thử nghiệm, xử lý các vấn đề nghiệp vụ phát sinh, xử lý các lỗi hệ thống… Đồng thời, phối hợp cơ quan kinh doanh, kho bãi cảng, hãng hàng không chạy các dữ liệu thật và tỉ lệ tự động đạt mức rất cao. Đến nay, cơ bản đã hoàn thành việc triển khai thí điểm, đảm bảo triển khai chính thức.

Cơ quan Hải quan đã ghi nhận được sự phản hồi của DN với hệ thống mới này như thế nào, thưa ông?

- Do đây là nghiệp vụ mới nên trong quá trình triển khai cả cơ quan Hải quan cũng như DN và các bên liên quan còn bỡ ngỡ, cần phải tổ chức hướng dẫn, đào tạo. Song cho đến nay đa phần DN phản ánh, sau khi triển khai đều thấy rằng hệ thống vận hành trơn tru, các lỗi đã được xử lý triệt để, nâng mức tự động của hệ thống lên, cho phép các DN chủ động nắm thông tin tình hình hàng hóa về cảng hàng không, chủ động nhận hàng. Phía có quan Hải quan nhận được thông tin về hàng hóa rất sớm để có thể phân tích được hàng hóa từ đâu về, hàng hóa gì từ trước khi DN mở tờ khai hải quan. Với quy trình đó, DN đánh giá hệ thống đã nâng cao được mức độ tự động hóa hải quan, cũng như DN, kiểm soát rủi ro tốt hơn.

Ông đánh giá thế nào về sự nỗ lực của các bên tham gia triển khai?

- Như tôi đã nói, đây là hệ thống mới với sự tham gia của nhiều bên liên quan: Cơ quan Hải quan, hãng hàng không, kho hàng không… để thiết lập có yêu cầu về pháp lý, xây dựng phần mềm. Hải quan chỉ là một bên tham gia xây dựng phần mềm nội tại Hải quan. Ngoài ra bản thân các hãng hàng không cũng phải hoàn thiện phần mềm kết nối với cơ quan Hải quan thông qua dịch vụ trực tuyến, mạng Sita… là các mạng quốc tế của hãng hàng không để trao đổi thông tin, hay các kho hàng không phải xây dựng phần mềm kết nối với cơ quan Hải quan.

Việc triển khai giám sát tự động hàng hóa đường hàng không có nhiều khác biệt so với đường biển, nếu đường biển ít chuẩn dữ liệu thì hàng không rất nhiều chuẩn. Mỗi hãng hàng không quốc tế kết nối đến hệ thống cơ quan Hải quan có chuẩn riêng và cơ quan Hải quan phải đáp ứng tất cả các yêu cầu ấy. Thời gian vừa qua cơ quan Hải quan phải nỗ lực để tiếp nhận được nhiều nhất có thể về mặt thông tin, về mặt dữ liệu để đưa vào hệ thống của cơ quan Hải quan phân tích. Ngoài ra, về phía DN làm thủ tục XNK trước khi triển khai hệ thống chưa biết đến số quản lý hàng hóa thì sau khi triển khai đã quen thuộc với việc một lô hàng từ trước khi đến Việt Nam sẽ có số quản lý... Đó là quá trình đòi hỏi các bên đều phải tiếp cận và triển khai để nhất quán khi sử dụng, giống như thẻ căn cước công dân mỗi người có một số duy nhất hàng hóa cũng thế, mỗi lô hàng cũng có số quản lý để theo dõi, quản lý.

Với những kết quả trong triển khai thí điểm có ý nghĩa như thế nào trong việc phát triển giao thương quốc tế đường hàng không, thưa ông?

- Cơ quan Hải quan và các đơn vị có liên quan đều nhận thức được việc triển khai Hệ thống là cần thiết, vì ngành hàng không là ngành vận chuyển lượng hàng hóa rất nhiều trong khi trị giá lô hàng lại rất cao, do đó đòi hỏi quá trình luân chuyển phải thật nhanh, chuẩn xác, theo chuẩn mực quốc tế.

Các nước trên thế giới đều phát triển theo chuẩn mực làm sao khi phát hành vận đơn từ phía xuất khẩu thì phía nhập khẩu đều nhận được và cho thông quan hàng hóa, do đó nếu mình không làm được việc này, tới đây sẽ khó triển khai vận đơn điện tử hàng không. Nó là yếu tố tiên quyết buộc các bên buộc phải nỗ lực triển khai. Một mặt để cơ quan quản lý nhà nước có được thông tin, phục vụ công tác quản lý, mặt khác doanh nghiệp hàng hóa được thông quan nhanh, chính xác, giúp chi phí đường hàng không ở mước tối thiểu, giúp DN cạnh tranh hơn trong giao thương quốc tế đường hàng không.

Xin cảm ơn ông!