TPHCM: Cần không gian cho đổi mới sáng tạo

DN trưng bày sản phẩm công nghệ tại diễn đàn. Ảnh: Nguyễn Huế

Kết quả nghiên cứu xác định năng lực tiệm cận đô thị thông minh của TPHCM, trong bối cảnh vùng Đông Nam Bộ và đô thị thông minh khác ở châu Á của trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho thấy TP.HCM chiếm ưu thế lớn nhất trong hầu hết các chỉ số đánh giá về năng lực tiệm cận đô thị thông minh của khu vực Đông Nam Bộ. Mặc dù vậy, PGS-TS Nguyễn Trọng Hoài, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TPHCM cho rằng, mặc dù có nhiều điểm mạnh về tiềm năng, năng lực tiệm cận đô thị thông minh nhưng TPHCM vẫn phải đối mặt với có nhiều thách thức và còn khoảng cách khá xa khi so sánh với các đô thị thông minh khác ở châu Á.

Cụ thể, TPHCM đang phải đối mặt với các thách thức về môi trường, biến đổi khí hậu, ngập lụt gia tăng. Bên cạnh đó, chất lượng sống có nhiều điểm nghẽn, mặc dù đã có nhiều nỗ lực cải thiện về y tế và an toàn thực phẩm tuy nhiên giữa cung và cầu còn khoảng cách khá xa…

Để tiếp cận được đô thị thông minh (smartcity), theo ông Nguyễn Trọng Hoài, TP.HCM phải hướng đến xây dựng chiến lược bền vững vì mục tiêu nâng cao chất lượng sống của người dân và môi trường kinh doanh của DN.

Theo đó, thành phố phải nâng cao chất lượng điều hành ứng dụng công nghệ, xây dựng chính phủ điện tử, có chính sách khuyến khích hệ sinh thái khởi nghiệp gắn với đổi mới sáng tạo, có chính sách khuyến khích công nghệ smarrtcity từ các tập đoàn công nghệ trong và ngoài nước… Đặc biệt, trong điều kiện hiện tại TP.HCM phải có có ưu tiên về mặt thể chế tốt thì mới có thể thu hút được các nhà đầu tư smartcity.

Theo ông Huỳnh Thế Du, Giảng viên Trường Chính sách công và quản lý Fulbright, việc cạnh tranh của các quốc gia hiện nay là cạnh tranh của các siêu đô thị. Do vậy, việc TPHCM chọn khu Đông để phát triển là phù hợp, tuy nhiên bản thân thành phố không làm được nếu cơ chế chính sách không thông thoáng. Việc áp dụng cơ chế đặc thù cho TPHCM đã có tác động nhất định, dù vậy vẫn cần có một cơ chế đặc biệt tạo ra sức bật và tiềm năng cho không chỉ TPHCM mà cho cả Việt Nam.

Cùng quan điểm như trên, Tiến sĩ Trần Du Lịch, thành viên tổ tư vấn của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, ý tưởng xây dựng khu đô thị sáng tạo tại TPHCM nhưng đến nay vẫn chưa thành hiện thực. Nguyên nhân là do TP.HCM chưa có thể chế mang tính tự chủ để tạo không gian sáng tạo.

Theo ông Trần Du lịch, có 3 nền tảng để kiến tạo khu đô thị sáng tạo là thể chế, công nghệ và con người, nhưng xét cho cùng con người và công nghệ cũng từ cơ chế mà ra.

“Do vậy, cho dù có quyết tâm chính trị và các yếu tố khác nhưng nếu không có cơ chế tự chủ để có không gian sáng tạo thì ý tưởng về khu đô thị tại TPHCM cũng không thể thành hiện thực”, ông Trần Du Lịch cho biết./.