Tích cực triển khai các giải pháp để nâng hạng thị trường chứng khoán

Bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Thưa bà, trong năm 2023, nền kinh tế cũng như TTCK đã gặp những khó khăn nhất định nhưng vẫn có sự tăng trưởng tích cực. Bà có thể chia sẻ thêm về điều này?

Trong năm 2023, TTCK Việt Nam dù chịu sự tác động từ tình hình kinh tế, chính trị thế giới, tuy nhiên, thị trường đã hoạt động một cách ổn định, an toàn và dần trở thành một kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế.

Quy mô vốn hóa của ba sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, TPHCM và UpCom đạt gần 6.000.000 tỷ đồng, tăng 13,6% so với cuối năm 2022, tương đương 58,1% GDP năm 2023, ước tính bằng 62,4% GDP ước tính năm 2022. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp niêm yết cũng có những kết quả khả quan. Giá trị niêm yết đến cuối tháng 12/2023 tăng 15% so với cuối năm 2022, chiếm 21,1% GDP. Trong khi đó, TTCK phái sinh tiếp tục phát huy vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro cho các nhà đầu tư trên TTCK.

Huy động vốn qua TTCK cũng đạt kết quả khả quan. Lượng đăng ký phát hành cổ phiếu, trái phiếu tăng 59% so với năm 2022. Đặc biệt, trong năm qua, việc đưa vào vận hành hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển một cách bền vững, công khai và minh bạch.

Để thu hút thêm các nhà đầu tư lớn trên thế giới, việc nâng hạng thị trường là điều cần thiết. Vậy mục tiêu TTCK được nâng hạng trước năm 2025 đang được thực hiện đến đâu, thưa bà?

Nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi là mục tiêu lớn TTCK Việt Nam đang hướng tới. Theo kết quả phân hạng thị trường tại Báo cáo rà soát mới nhất tháng 9/2023, FTSE Russell tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Trong thời gian qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tổ chức nhiều cuộc họp với các bộ, ngành, các tổ chức xếp hạng quốc tế và các thành viên thị trường để cùng nghiên cứu, đề xuất giải pháp, tháo gỡ các nội dung còn vướng mắc trong công tác nâng hạng của TTCK Việt Nam.

Đối với nội dung ký quỹ trước giao dịch (prefunding), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã cùng các đơn vị liên quan, thành viên thị trường nghiên cứu giải pháp đối với vấn đề này, đồng thời chủ động rà soát các văn bản pháp luật về chứng khoán để trình các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan để kịp thời đáp ứng tiến độ. Về trung hạn, việc triển khai hoạt động bù trừ thanh toán theo mô hình Đối tác Bù trừ trung tâm (CCP) là giải pháp cần thiết để giải quyết prefunding.

Đối với nội dung tỷ lệ sở hữu nước ngoài, Bộ Tài chính (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) đã kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát các ngành nghề giới hạn tỷ lệ tham gia của nước ngoài; công bố công khai thông tin về danh mục các ngành nghề có giới hạn và tỷ lệ cụ thể của từng ngành để các nhà dầu tư dễ dàng tiếp cận thông tin; xem xét ý kiến của các tổ chức đầu tư về việc giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài chỉ nên thực hiện với các ngành nghề mang tính chiến lược, trọng yếu, liên quan đến an ninh quốc phòng…

Hiện nay, chúng tôi đang rà soát và sửa nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán để yêu cầu các tổ chức niêm yết tự rà soát và đăng ký tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài thay vì các tổ chức niêm yết làm đơn lẻ hiện nay.

Với những nỗ lực trên, trước mắt, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hướng tới đáp ứng tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell lên thị trường mới nổi thứ cấp, tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế và các cơ quan liên quan triển khai các giải pháp để nâng hạng thị trường theo lộ trình đã đặt ra.

Trong năm 2024 cũng như trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ có những giải pháp nào để đưa TTCK trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả hơn cho nền kinh tế theo Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2023 vừa được phê duyệt?

Để thị trường hoạt động ổn định, công bằng, công khai và phát triển một cách bền vững, trong năm 2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp tại Đề án Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam đến năm 2030. Trong đó, các giải pháp trọng tâm gồm tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, hệ thống chính sách cho phát triển thị trường, trong đó tập trung hoàn thành xây dựng kế hoạch triển khai Đề án Chiến lược phát triển TTCK giai đoạn 2023 - 2030, làm tốt việc gắn phát hành IPO với niêm yết để các tổ chức phát hành có thể rút ngắn thời gian, khoảng cách từ lúc phát hành đến thời điểm được niêm yết trên TTCK.

Cùng với đó, ngành Chứng khoán tiếp tục tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra trên TTCK. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên TTCK, đặc biệt là hành vi tung tin đồn thất thiệt trên thị trường. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa hạ tầng công nghệ, làm chủ và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý TTCK. Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cũng tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế như: tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư tại nước ngoài, làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức xếp hạng để TTCK Việt Nam sớm được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Chúng tôi sẽ chuẩn bị tốt cho Hội nghị uỷ ban chứng khoán các nước tiểu khu vực châu Á Thái Bình Dương được tổ chức tại Việt Nam vào năm 2025.

Xin cảm ơn bà!