Thực thi FTA, hàng Việt lo "mất hút" ngay "sân nhà"

	Hàng Việt có nhiều cơ hội tại thị trường 1,6 tỷ dân
	Hàng Việt có thực sự bứt phá vào thị trường CPTPP, EVFTA?
	Hàng Việt “trầy da tróc vảy” trên sân nhà
	Hàng Việt chiếm trên 90% trong hệ thống siêu thị

Hàng Việt đang ngày càng được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng. Ảnh: N. Thanh

Không còn khái niệm "sân nhà"

Theo Bộ Công Thương, hiện nay Việt Nam là thành viên của khá nhiều FTA. Trong số 13 FTA đã có hiệu lực và đang triển khai, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là FTA thế hệ mới đầu tiên mà Việt Nam tham gia, tiếp theo đó là FTA Việt Nam-EU (EVFTA).

Phát biểu tại Diễn đàn "Nâng cao sức cạnh tranh hàng Việt trước thời cơ, thách thức từ các FTA thế hệ mới" diễn ra ngày 29/10, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đánh giá, việc tham gia các FTA đã giúp thị trường XNK được mở rộng và đa dạng hóa; thị trường dịch vụ tài chính phát triển hơn với sự tham gia của nhiều nhà đầu tư nước ngoài; hệ thống thể chế, chính sách cũng từng bước được hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập và thực thi cam kết trong các FTA... “Cùng với việc gia nhập WTO từ năm 2007, việc tham gia các FTA đã góp phần thúc đẩy GDP của Việt Nam tăng hơn 300%, kim ngạch XNK tăng 350%", Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương đánh giá, bên cạnh những lợi ích do các FTA mang lại, các DN Việt cũng đứng trước nhiều thách thức khi hàng hóa của nhiều quốc gia sẽ tăng NK vào Việt Nam nhờ được hưởng ưu đãi thuế quan. Hiện nay, trình độ phát triển của DN Việt Nam vẫn đang ở mức trung bình và thấp. Việc Việt Nam mở cửa thị trường cho hàng hóa, dịch vụ đến từ các nước đối tác khiến thị trường trong nước không còn là khái niệm “sân nhà”. Đặc biệt, đối với những nhóm ngành hàng mà Việt Nam có sức cạnh tranh yếu như nông nghiệp, chăn nuôi, thủy sản và một số ngành dịch vụ sẽ gặp không ít những thách thức.

Lấy ví dụ điển hình từ việc thực thi EVFTA, bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chỉ rõ, với thị trường EU, trong giai đoạn hậu dịch Covid-19, hàng chất lượng cao từ EU sẽ gia tăng tại thị trường Việt Nam. Chẳng hạn, ngành thực phẩm sẽ rất cạnh cạnh với hàng NK từ EU, hiện không khó để tìm mua các loại trái cây ngoại như táo, nho, lê, cherry, việt quất, cam… trong các siêu thị, cửa hàng tiện lợi trên khắp Việt Nam.

Tăng tính chủ động của DN

Trên thực tế hiện nay hàng Việt đang ngày càng được đánh giá cao và được các nhà phân phối, bán lẻ ưu tiên trong cơ cấu hàng hóa bày bán trên quầy kệ. Tỷ lệ hàng Việt tại các hệ thống phân phối hiện đại được duy trì ở mức cao. Cụ thể, hàng hóa Việt ở Co.opmart chiếm 90%-93%, Satra 90%-95%, Vinmart 96%, Vissan 95%, Hapro 95%…

Để giảm áp lực từ làn sóng NK hàng hóa, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng Việt tại thị trường nội địa khi hội nhập sâu, bà Lê Việt Nga cho biết, thời gian tới Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai các chương trình thuộc Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” giai đoạn 2014 - 2020; các chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo; các chương trình xúc tiến thương mại trong nước; các chương trình thúc đẩy DN Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối nước ngoài...

"Tuy nhiên, cùng với hỗ trợ các cơ quan chức năng, trong thời gian tới, các DN cần chủ động chuẩn bị năng lực, nguồn hàng, nâng cao sức cạnh tranh thông qua việc xây dựng kế hoạch dài hạn, bài bản, nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh thông qua ứng dụng khoa học và công nghệ; học tập, áp dụng các mô hình thành công đã có để có sự chuẩn bị tốt nhất khi phải đối mặt với áp lực cạnh tranh", bà Lê Việt Nga nói.

Bên cạnh đó, bà Nga cũng lưu ý các DN cần chủ động hợp tác, liên kết để nâng cao sức mạnh, tạo chuỗi cung ứng thông qua thúc đẩy liên kết sản xuất giữa DN, hợp tác xã và người nông dân, hộ sản xuất, từ đó hoàn thiện chuỗi giá trị từ sản xuất, canh tác, chế biến và phân phối tới người tiêu dùng, nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm, chiếm lĩnh vị thế "sân nhà".

Đánh giá cao cả việc phân phối sản phẩm, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước cho rằng, đây cũng là một chiến lược cạnh tranh quan trọng nhằm giữ vững thị trường nội địa hơn 100 triệu dân. "Hiện tại, các DN thực phẩm như Vissan, Ba Huân, Saigon Food… đang rất tích cực trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Điển hình như Vissan vừa qua đã mở rộng thêm các kênh bán hàng trực tuyến, giúp khách hàng yên tâm và thoải mái chọn mua các sản phẩm của công ty; đa dạng chủng loại hàng hóa lên gấp rưỡi. Với lĩnh vực rau quả, việc thúc đẩy sản xuất theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP… cũng như nỗ lực đưa hàng vào các hệ thống kênh phân phối nội địa đang được địa phương, DN sản xuất tích cực đẩy nhanh", bà Nga nhấn mạnh.

Về phía Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯMTTQ) Việt Nam, bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBTƯMTTQ, Phó trưởng Ban chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" nêu rõ, nếu như giai đoạn trước, cuộc vận động tuyên truyền theo hướng hướng đến vận động người tiêu dùng ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam thì giai đoạn này sẽ hướng tuyên truyền sang các DN. Bên cạnh đó, UBTƯMTTQ cũng sẽ phát huy trách nhiệm trong việc thực hiện phản biện xã hội để hoàn thiện các chính sách, điều luật, các văn bản phù hợp, tạo điều kiện, tháo gỡ khó khăn vướng mắc mà DN Việt hiện đang gặp phải.