Tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh

	Hỗ trợ doanh nghiệp ngành chế tạo tham gia vào chuỗi cung ứng
	Infographics: Toàn cảnh các FTA mà Việt Nam đã tham gia
	Hiệp định EVIPA giúp thiết lập các chuỗi giá trị mới hậu Covid-19

Diễn đàn VDRF 2020.

Kiên cường trước những cú sốc

Tại phiên thảo luận thứ nhất Diễn đàn VDRF 2020 với chủ đề "Covid-19 và hành động của Việt Nam nhằm nắm bắt cơ hội, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu", TS. Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch phụ trách Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, Ngân hàng thế giới nhận định, Việt Nam đã phát triển tốt không chỉ trước đại dịch mà còn kiên cường trước những cú sốc. “Nền kinh tế Việt Nam vẫn có khả năng chống chịu trong thời kỳ đại dịch”, TS. Victoria Kwakwa nói.

Tuy nhiên, mức độ tham gia của Việt Nam vào các chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) và khu vực, vào các công đoạn tinh vi phức tạp vẫn còn hạn chế.

Mặc dù là một trong những nền kinh tế mở nhất trên thế giới, mức độ tham gia của Việt Nam vào các GVC vẫn thấp hơn so với các nước cùng khối ASEAN như Singapore, Thái Lan, Indonesia, Malaysia và Philippines...

“Theo ước tính của Ngân hàng thế giới, cứ 1% tăng lên trong sự tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ làm tăng mức thu nhập bình quân đầu người lên hơn 1% - nhiều hơn khoảng hai lần so với thương mại truyền thống, do vậy tăng cường sự tham gia của Việt Nam vào GVC là yếu tố quan trọng để Việt Nam thúc đẩy nhanh năng suất và tăng trưởng”.

Theo bà Kwakwa, Việt Nam cần chuẩn bị tốt cho việc phục hồi mạnh mẽ và tận dụng các cơ hội mới xuất hiện.

Theo đó, trong ngắn hạn việc đa dạng hóa các công ty đa quốc gia phụ thuộc vào triển vọng phục hồi của các cơ sở sản xuất thay thế. Trong trung hạn, việc chuẩn bị tốt cho 'tình trạng bình thường mới' của các chuỗi cung ứng là điều quan trọng. Trong dài hạn, Việt Nam cần thu hẹp khoảng cách về năng suất và tiến tới giới hạn về năng suất.

Đối với Việt Nam, cần nhấn mạnh vào phát triển kỹ năng và xây dựng năng lực R&D, cũng như thực hiện hữu hiệu đột phá của Việt Nam về cải cách thể chế.

Đưa ra một công thức bánh (P.I.E) Trung thu cho thành công của Việt Nam, bà Kwakwa cho biết, công thức này bao gồm: Khu vực tư nhân sôi động và sáng tạo có mối liên kết chặt chẽ với FDI (P), các thể chế hữu hiệu (I) và giáo dục có chất lượng (E).

Về vấn đề này, tại phiên khai mạc Diễn đàn, bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam cũng cho rằng, có 2 xu hướng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam, bao gồm dịch chuyển số và phục hồi chuỗi cung ứng.

"Tại Việt Nam, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và 10 năm tới cũng đề cập đến xu hướng này. Chúng tôi trông đợi Việt Nam có thể hưởng lợi từ các xu hướng đó ra sao, đặc biệt 2 xu hướng đó ảnh hưởng đến doanh nghiệp ra sao", bà Robyn Mudie bày tỏ kỳ vọng.

Đột phá công nghệ và nguy cơ giảm việc làm

Phát biểu tại Diễn đàn, TS. Jacques Morisset, Chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng thế giới tại Việt Nam đánh giá, cho đến nay, hội nhập vào các chuỗi giá trị toàn cầu là chiến lược tạo việc làm có thu nhập cho lực lượng lao động đang tăng nhanh.

TS. Jacques Morisset phát biểu tại Diễn đàn.

Tuy nhiên, dẫn chứng về câu chuyện một nhà đầu tư tại Việt Nam trong vòng 10 năm có sản lượng tăng gấp đôi nhưng nhân công giảm 40%, hay đối với quốc tế, từ đầu những năm 1990 đến nay, thâm dụng lao động trong ngành điện tử đã giảm một nửa, ông lưu ý Việt Nam đang phải đối diện với nguy cơ về việc các đột phá công nghệ đã, đang và sẽ làm giảm nhu cầu về lao động kỹ năng thấp trong ngành chế biến chế tạo.

TS. Jacques Morisset khuyến nghị Việt Nam cần tập trung vào 5 giải pháp dài hạn, gồm thúc đẩy giáo dục và đào tạo sau trung học, do Việt Nam cần có một lực lượng lao động với năng lực tốt hơn.

Ông nhấn mạnh, cần tập trung vào công nghệ mới, R&D (nghiên cứu và phát triển), nhưng trên hết là bắt kịp về công nghệ thông qua nắm bắt công nghệ mới từ các nhà đổi mới sáng tạo toàn cầu bởi nhiều DN trong nước hiện đang tụt hậu trong đổi mới sáng tạo và cải thiện chất lượng.

Đồng thời, cần kết nối Việt Nam với các thị trường toàn cầu nhưng cũng cần cải thiện liên kết giữa các DN tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, cần xoá bỏ các rào cản gia nhập và sự thiên vị dành cho các DNNN sẽ nâng cao cạnh tranh và giúp dần cải thiện năng suất cũng như thương mại hàng hoá (các dịch vụ như logistics và tài chính có ảnh hưởng khá lớn) vì theo thời gian ranh giới giữa sản phẩm và dịch vụ ngày càng bị xóa mờ.