Tăng thuế xuất khẩu để tránh "chảy máu nguyên liệu" kim loại?

	Đã hoàn thiện Biểu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu ưu đãi thực hiện CPTPP
	Đề xuất giảm thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng, máy móc cơ khí
	Vì sao phải sửa Biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi?

Đề nghị tăng thuế các mặt hàng ống và ống dẫn bằng đồng; phụ kiện để ghép nối của ống hoặc ống dẫn bằng đồng từ 0% lên 5%

Thuế nguyên liệu phải cao hơn thành phẩm

Trước tiên, Tổng cục Hải quan kiến nghị điều chỉnh tăng mức thuế suất từ 2% lên 5% đối với mặt hàng hydroxit nhôm (mã hàng 2818.30.00) và ô xít nhôm (mã hàng 2818.20.00) nhằm đảm bảo nguồn thu cho NSNN từ hoạt động khai thác khoáng sản.

Đồng tình với kiến nghị này, Bộ Tài chính phân tích: Theo Biểu thuế xuất khẩu ban hành kèm theo Nghị định 125/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017, mặt hàng hydroxit nhôm (mã hàng 2818.30.00) và ô xít nhôm (mã hàng 2818.20.00) có thuế xuất khẩu là 2%.

2 mặt hàng nói trên là nguyên liệu đầu vào để sản xuất ra 2 mặt hàng nhôm chưa gia công, không hợp kim, dạng thỏi (mã hàng 7601.10.00.10) và nhôm chưa gia công, hợp kim, dạng thỏi (mã hàng 7601.20.00.90).

Trong khi đó, mặt hàng nhôm chưa gia công, không hợp kim, dạng thỏi (mã hàng 7601.10.00.10) và nhôm chưa gia công, hợp kim, dạng thỏi (mã hàng 7601.20.00.90) nằm trong nhóm 7601 có thuế xuất khẩu là 5% và khung thuế suất là 5-40%.

Như vậy, 2 mặt hàng nguyên liệu thô lại đang có thuế suất thuế xuất khẩu thấp hơn thành phẩm. Căn cứ nguyên tắc “Thuế suất thuế xuất khẩu tăng dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô” được quy định trong tại Điều 10 Luật thuế Xuất khẩu, thuế Nhập khẩu số 107/2016/QH13, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ điều chỉnh tăng mức thuế xuất khẩu mặt hàng hydroxit nhôm (mã hàng 2818.30.00) và ô xít nhôm (mã hàng 2818.20.00) từ 2% lên 5%, bằng mức thuế suất của nhôm chưa gia công.

Theo số liệu thống kê của cơ quan Hải quan, kim ngạch xuất khẩu năm 2017 của 2 mã hàng 2818.20.00 và 2818.30.00 là khoảng 368 triệu USD. 9 tháng năm 2018 là 422 triệu USD, xuất khẩu sang các nước Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc..., trong đó xuất khẩu chủ yếu sang Trung Quốc (chiếm 36%). Với kim ngạch như thế, số thu ngân sách có thể tăng 11 triệu USD mỗi năm nếu thuế suất tăng thêm 3%

Không ảnh hưởng nhiều đến số thu

Tương tự, với mặt hàng đồng nguyên liệu và các sản phẩm bằng đồng, Tổng cục Hải quan cho biết: Nguyên liệu “đồng” là một trong những nguyên liệu cơ bản được sử dụng sản xuất các sản phẩm điện, điện tử như: ổn áp, biến áp, dây, cáp điện, ổ cắm, phích cắm, thiết bị đo điện, phụ kiện cho ngành điện, đèn chiếu sáng đạt chất lượng quốc tế.

Tuy nhiên, hiện nay, nguyên liệu đồng phục vụ sản xuất trong nước đang ngày càng khan hiếm do các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp Trung Quốc đang tìm cách thu mua nguồn tài nguyên là nguyên liệu dưới dạng thô để tái chế xuất khẩu về Trung Quốc. Từ nguyên nhân đó, một số doanh nghiệp kiến nghị thay đổi mức áp thuế xuất khẩu đối với mặt hàng nguyên liệu đồng.

Lý giải thêm, Tổng cục Hải quan cho rằng: Một số mặt hàng như ống dẫn, ống đồng, dây đồng, đồng ở dạng thanh, que đều là các sản phẩm yêu cầu gia công đơn giản, chi phí thấp, giá trị gia tăng không lớn. Do vậy, tồn tại nguy cơ các doanh nghiệp lợi dụng để chuyển đổi đồng nguyên liệu thành sản phẩm đơn giản bằng đồng với bản chất là xuất khẩu nguyên liệu nhưng được hưởng thuế suất thấp hơn. Hơn thế nữa, tình trạng “chảy máu nguyên liệu” cũng sẽ không dừng lại ở mặt hàng đồng mà có thể xảy ra đối với các kim loại cơ bản khác như nhôm, chì, kẽm, thiếc...

Do đó, Tổng cục Hải quan đề nghị xem xét điều chỉnh thuế suất phù hợp giữa đồng nguyên liệu và sản phẩm bằng đồng, xem xét mở rộng điều chỉnh đối với các kim loại cơ bản khác tại Biểu thuế xuất khẩu hiện hành.

Đối chiếu với Biểu thuế xuất khẩu hiện hành thì thuế suất quặng đồng, đồng nguyên liệu, sản phẩm bằng đồng đã phù hợp với khung thuế xuất khẩu và nguyên tắc “Thuế suất thuế xuất khẩu tăng dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô”.

Cụ thể, đồng nguyên liệu như quặng đồng và tinh quặng đồng (nhóm 26.03) là 40%; sten đồng (74.01), đồng tinh luyện và hợp kim đồng, chưa gia công (74.03), hợp kim đồng chủ (74.05); bột và vảy đồng (74.06) là 15-20%. Trong khi đó, đồng ở dạng thanh, que và dạng hình (74.07) chỉ có 5%. Dây đồng (74.08), đồng ở dạng tấm, lá và dải (74.09); đồng lá mỏng (74.10); các loại ống và ống dẫn bằng đồng (74.11); phụ kiện để ghép nối của ống hoặc ống dẫn bằng đồng (74.12); dây bện tao, cáp, dây tết và các loại tương tự bằng đồng hưởng thuế suất 0%. Sản phẩm bằng đồng (đinh, đinh bấm, đinh ấn, bộ đồ ăn, đồ nhà bếp, sản phẩm khác bằng đồng) thuộc nhóm 7415, 7418, 7419 cũng có thuê suất 0%.

Song, cũng không phủ nhận rằng, một số mặt hàng như ống dẫn, ống đồng, dây đồng, đồng ở dạng thanh, que đều là các sản phẩm yêu cầu gia công đơn giản, chi phí thấp, giá trị gia tăng không lớn, do vậy hiện nay đang có hiện tượng lợi dụng để chuyển đổi đồng nguyên liệu thành sản phẩm đơn giản bằng đồng, với bản chất là xuất khẩu nguyên liệu nhưng được hưởng thuế suất thấp hơn.

Do đó, Bộ Tài chính kiến nghị với Chính phủ điều chỉnh tăng thuế xuất khẩu các mặt hàng ống và ống dẫn bằng đồng (74.11); phụ kiện để ghép nối của ống hoặc ống dẫn bằng đồng (74.12) từ 0% lên 5% nhằm giảm chênh lệch thuế suất giữa đồng nguyên liệu (tinh quặng đồng, đồng tinh luyện và hợp kim đồng) và sản phẩm bằng đồng.

Với điều chỉnh này, số thu ngân sách về thuế nhập khẩu dự kiến tăng 24 triệu USD, tương đương khoảng 557 tỷ đồng. Tuy nhiên do chủ yếu kim ngạch xuất khẩu thuộc loại hình không có thuế hoặc thuế tạm thu nên dự kiến không tác động nhiều đến số thu NSNN.