Sử dụng các FTA hiệu quả giúp đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào

Cơ hội tham gia vào các chuỗi giá trị trong khu vực nếu tận dụng hiệu quả các FTA.

Tại hội thảo cập nhật các vấn đề liên quan tới các FTA trong khuôn khổ ASEAN và quy tắc xuất xứ theo các FTA, do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 5/11, ông Quyền Anh Ngọc, Trưởng phòng ASEAN (Vụ Chính sách thương mại đa biên-Bộ Công Thương) cho biết, trong Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), các nước cam kết xoá bỏ, cắt giảm thuế nhập khẩu, không cam kết đối với thuế xuất khẩu. Cùng đó, việc mở cửa thị trường hàng hoá tương tự các FTA ASEAN hiện hành.

Các nước ASEAN xoá bỏ thuế quan cho Việt Nam khoảng 85,9%-100% số dòng thuế; lộ trình dài nhất từ 15-20 năm kể từ khi FTA có hiệu lực. Ngoài ra, các nước đối tác xoá bỏ thuế quan cho Việt Nam khoảng 90,7%-98,3% số dòng thuế; lộ trình dài nhất từ 15-20 năm kể từ khi FTA có hiệu lực.

Điểm khác biệt về thuế với hiệp định này là các nước áp dụng cam kết thuế quan khác nhau với các đối tác khác nhau cho một số mặt hàng trong khi các FTA khác chỉ áp dụng một biểu cam kết thuế quan.

Theo ông Quyền Anh Ngọc, một số mặt hàng Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu được các nước xoá bỏ thuế quan ngay sau khi Hiệp định RCEP có hiệu lực gồm thuỷ sản, thịt, rau quả, nông sản. Bên cạnh đó là một số loại máy móc, trang thiết bị cơ khí; dụng cụ phụ tùng, máy móc, máy vi tính và thiết bị linh kiện điện tử.

Ngoài ra còn có một số nhóm hàng giày, dép và bộ phận, phụ kiện của giày, dép; nguyên liệu dệt, hàng dệt may, quần áo, hoá chất.

Tuy nhiên, theo ông Quyền Anh Ngọc, kết quả khảo sát thời gian qua cho thấy vẫn có những hạn chế trong sử dụng FTA dù doanh nghiệp đã biết đến.

Bởi doanh nghiệp thiếu chuyên gia nội bộ; điều khoản thỏa thuận phức tạp; lợi ích không đủ bùi đắp khó khăn khi sử dụng; không thích hợp, hoặc hàng hóa đã được miễn thuế chiếm…

Đánh giá về tiềm năng và lợi thế cho hàng xuất khẩu Việt Nam, ông Quyền Anh Ngọc cho rằng, có nhiều cơ hội để doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất.

Khi có các FTA với các nền kinh tế lớn cũng là nguồn cung nguyên liệu lớn trên thế giới thì đó chính là cơ hội để đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất, bởi các ưu đãi về thuế quan hơn hẳn so với các thị trường không có FTA.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có ưu đãi về thuế nhập khẩu tại các thị trường xuất khẩu. Hàng hóa khi xuất khẩu sang các nước có FTA sẽ được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu nên giá các mặt hàng sẽ cạnh tranh hơn.

Hơn nữa, môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, minh bạch hơn; quy tắc xuất xứ linh hoạt. Đặc biệt là tiết kiệm thời gian và chi phí đối với việc giao dịch, thông quan cũng như phát hành hoá đơn thương mại. Cùng đó là cơ hội tham gia vào các chuỗi giá trị trong khu vực.

Để tận dụng tốt các FTA mở rộng thị trường xuất khẩu, doanh nghiệp cần nỗ lực đổi mới sáng tạo, chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia các chuỗi cung ứng mới.

Bên cạnh việc phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, hiệp hội, doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu nắm vững cam kết cũng như xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp để khai thác tối đa cơ hội.