Rắc rối tên gọi hoa hậu

Năm nay 19 tuổi, Lương Thùy Linh nổi tiếng là một học trò giỏi ở Trường THPT chuyên Cao Bằng, trước khi trúng tuyển vào ngành Kinh tế của Trường ĐH Ngoại thương với số điểm 24,1. Năm đầu tiên ngồi ghế giảng đường, học lực của Lương Thùy Linh được xếp loại giỏi. Tôn vinh một nhan sắc như Lương Thùy Linh là rất xứng đáng, nhưng cái tên gọi cuộc thi Hoa hậu Thế giới Việt Nam lại khiến nhiều người băn khoăn.

Với mục tiêu tuyển chọn người đẹp để ứng thí cuộc thi Hoa hậu Thế giới - Miss World nên sân chơi tại nước ta đã lấy cái tên nghe rất lạ lùng là Hoa hậu Thế giới Việt Nam - Miss World Vietnam. Theo phân tích của Phó Giáo sư Phạm Văn Tình, tổ hợp “Miss World Vietnam” có cấu trúc một danh ngữ hoặc đoản ngữ danh từ. Thông thường, đoản ngữ này sẽ có một danh từ làm trung tâm. Thành phần đứng sau (hoặc trước) có chức năng mở rộng, giữ vai trò định ngữ. Theo thứ tự tiếng Anh của danh ngữ này, các thành phần mở rộng đứng trước danh từ. Dịch sang tiếng Việt “Hoa hậu Thế giới Việt Nam” các thành phần này đứng sau. Trong những trường hợp mở rộng như vậy, mỗi thành phần sẽ có một nội dung ngữ nghĩa riêng, không trùng nhau. Ở đây, cụm từ có 2 thành tố chỉ phạm vi địa lý (Việt Nam và thế giới). Cho nên, cuộc thi đã chỉ đích danh “Việt Nam” thì sẽ không có một địa danh nào khác (như Đông Nam Á, châu Á, hoặc quốc tế kèm theo) vì vi phạm luật đồng nhất. Còn “World” đã bao hàm tất cả thế giới nên nếu ta thêm bất cứ định ngữ nào chỉ phạm vi hẹp hơn đều không chấp nhận được. Vì vậy, tổ hợp Miss World Vietnam không chỉ phi logic mà còn vô nghĩa.

Trước đây, từng có cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam - Miss Universe Vietnam, bây giờ lại có thêm Hoa hậu Thế giới Việt Nam - Miss World Vietnam, chứng tỏ những người yêu cái đẹp ở nước ta rất thiện chí hội nhập. Tuy nhiên, không phải cái gì đang thịnh hành trên địa cầu thì cũng mang về Việt Nam để phô trương một cách khiên cưỡng. Ban tổ chức Miss World Vietnam cho rằng, do bám sát format cuộc thi Hoa hậu Thế giới, nên phải đặt tên như vậy. Cái áo không làm nên thầy tu, một tên gọi cũng không thể làm nên tầm vóc một cuộc thi, nếu nội dung và hình thức vẫn tồn tại những bất cập khó hiểu.

Không có ai quy định mỗi quốc gia phải tổ chức tranh tài mô phỏng Miss World thì mới được quyền cử thí sinh tham dự. Với trường hợp cuộc thi Miss Universe cũng tương tự. Ở đây, đang có sự cạnh tranh gay gắt giữa các đơn vị tổ chức Hoa hậu, nên mới nhân danh bản quyền quốc tế để… “sáng tạo” những cuộc thi có tên gọi không giống ai. Cái đẹp nói chung, và hoa hậu nói riêng, vốn đã luôn đề cao tính độc đáo. A dua theo trào lưu, chỉ tạo ra những phiên bản lỗi, kệch cỡm và buồn cười!